Usu di l'assimilazzioni cunzunantali dâ «R» cu l'apparizzioni di na «I»
Diffusioni
[cancia | cancia lu còdici]Stu finòminu è la sustituzzioni dâ “R” câ “I” accumpagnata di n’allungamentu cunzunantali (zoè quannu la “R” veni sustituiuta câ “I” e ca la cunzunanti siquenti comu la “B”, “C”, “D”, “F”, “G”, “L”, “M”, “N”, “P”, “S”, “T”, “V”, “Z” s’allonga) asisti supratuttu nta la parrata di Tràpani (Sicilia occidintali).e nta la parrata di Palermu (Sicilia occidintali).
Asempi
[cancia | cancia lu còdici]- carbuni -> caibbuni
- porcu -> pòiccu
- stinnardu -> stinnàiddu
- òrfanu -> òiffanu
- urgenti -> uiggenti
- burluni -> builluni
- Palermu -> Palèimmu
- jurnata -> juinnata
- corpu -> còippu
- Marsala -> Maissala
- purtari -> puittari
- servu -> sèivvu
- arzari -> aizzari (macari “aissari”)
Rifirimenti ca ùsanu sta carattirìstica funètica
[cancia | cancia lu còdici]- Vucabbulariu di Piccittu, 1950-1980 (ma sulu p'ammustrari na variazzioni lucali)
Rifirimenti ca nun ùsanu sta carattirìstica funètica
[cancia | cancia lu còdici]- Dizziunariu etimològgicu di Giarrizzo, 1989
- Vucabbulariu di Camilleri, 1998 (ma si cci trova puru alba)
- Dizziunariu di Luigi La Rocca, 2000
- Grammàtica di Bonner, 2001
- Vucabbulariu di Lucio Zinna, Antares Editrice, 2002
Ntâ littiratura siciliana
[cancia | cancia lu còdici]- Lu Cummattimentu di Orlandu e Rinardu di Ninu Martogliu:
- Ècculi in campu, unu contra a l'autru
- ca cèrcanu manciàrisi ppi lupi;
- Traduzzioni di William Shakespeare di Renzu Porcelli:
- Ntâ me arma è u quaternu chi mi dasti,
- stampatu ntâ mimoria chi nun mori.
- La Barunissa di Carini, virsioni di Salvatore Salomone-Marino:
- Afferra lu Baruni spata ed ermu;
- Vola, cavaddu, fora di Palermu!
- La Passiata di Giudu Catalanu
- Ajeri pri ammazzari la jurnata
- decisi d'allungari la passiata
- Dî pruverbi siciliani cugghiuti di Giuseppi Pitrè:
- Megghiu dari chi purtari.
Sicilianu standard usatu ntâ wikipedia
[cancia | cancia lu còdici]Raccumannamu di sarvari la “R” e di nun allungari la cunzunanti siquenti, zoè cunzigghiamu di scrìviri li furmi littirari (carbuni, porcu, stinnardu, òrfanu, urgenti, burluni, Palermu, jurnata, corpu, Marsala, purtari, servu, arzari) mmeci di scrìviri li furmi funètichi (caibbuni, pòiccu, stinnàiddu, òiffanu, uiggenti, builluni, Palèimmu, juinnata, còippu, Maissala, puittari, sèivvu, aizzari).
Fonti usati
[cancia | cancia lu còdici]