Petru Fudduni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

Petru Fudduni (Pietro Fullone 'n talianu) (Palermu, ~1600 - 22 di marzu 1670)[1] fu nu pueta chi scrissi cchio'ssai 'n sicilianu. Fu lu scritturi sicilianu cchiù cèlibbri dû sèculu XVII. Rapprisenta lu lijami tra Antoniu Venizzianu, ca scrissi ntô sèculu XVI, Giuvanni Meli e Duminicu Tempiu, chi scrìssiru â fini dû XVIII e l'inizziu dû sèculu XIX.

Li temi dâ sò puisìa si tràttanu spissu dî mistera dâ vita e di l'universu. Comu Meli e Martogliu, si firava a trattari sti temi cu na granni irunìa. Era famusu puru duranti la sò vita. Veni ammuntuatu di Giuseppi Cucchiara n Folklore Italiano e di Giuseppi Pitrè ntâ sò Bibblioteca Siciliana. Na lista dì sò òpiri s'attrova ntô Dizionario Bibliografico Siciliano di Mira, ntra cui attruvamu: Petru Fudduni: Puisi Cuntrasti in Sicilianu, nu libbru di 86 pàggini chì disegni di Mario Viola.[2]

Datu ca a li voti, Fudduni scrissi pi nu modu umurìsticu, è ntirissanti ca nfatti lu sò nomu havi certi significati tanticchia còmichi.[3] Lu tèrmini «fudduni» pò significari:

  • la cavigghia ca si usa pi fari purtusi ntô tirrenu avanti ca chiantari, o lu finucchinu stissu cu cui si susteni li chianti;
  • na fossa nica ntô tirrenu;
  • na mpronta lassata dî vui nnâ terra fangata; e
  • aviri la primura e fari nu sgarru pi cunziquenza, comu si usa nta sta sprissiuni: «pigghiari un granciu».

Asempiu di puisìa[cancia | cancia la surgenti]

L'asempiu siquenti riguarda la tecnica favurita di Fuddunu, unni lu prutagunista arrispunni a na quistioni filusòfica.

Sicilianu Ngrisi
Petru Fudduni e lu Dottu di Tripi[4] Petru Fudduni and the Wise Man of Tripi
Lu Dottu: The Wise Man:
Mi fu mannatu un marzapani chiusu,   A sealed box was sent to me,
di supra scrittu lu O e lu C;   on it was writ an O and a C;
ddà dintra cc'è un domanti priziusu, within there's a precious stone,
ca ntra lu munnu lu paru nun cc'è; with no equal in the world;
e nautra cosa a la parti di jusu, and on the lower part something else,
chi fa lu fruttu e dici a l'omu: te!   that makes fruit and says to man: take!
Petru Fudduni, pueta famusu, Petru Fudduni, renowned poet,
va sciogghimi stu dubbiu cos'è. solve this puzzle for me.
Fudduni: Fudduni:
Lu celu è chiddu marzapanu chiusu,   The sky is that sealed box,  
la luna cu lu suli è O e C; the sun and the moon is O and C;
Diu è lu domanti priziusu, God is the precious stone,
ca ntra lu munnu lu paru nun cc'è; with no equal in the world;
la terra è chidda a la parti di jusu,   the Earth is that lower part,
chi fa lu fruttu e dici a l'omu: te! that makes fruit and says to man: take!
Dottu di Tripi, nun stari cunfusu, Dottu di Tripi, don't be confused,
ti l'hè sciotu lu dubbiu qual'è. have I not solved your puzzle.

Lijami di fora e rifirimenti[cancia | cancia la surgenti]

  1. Art Dieli, Petru Fudduni a SicilyPage, situ taliatu lu 4 di giugnu 2008
  2. Art Dieli, Petru Fudduni a SicilyPage, situ taliatu lu 4 di giugnu 2008
  3. Art Dieli, Petru Fudduni a SicilyPage, situ taliatu lu 4 di giugnu 2008
  4. Arba Sicula, Vol. 2, 1980

Bibbliografìa[cancia | cancia la surgenti]

  • Arba Sicula, Vol. 2, 1980 (fonti di l'asempiu e la traduzzioni n ingrisi).