Albanìa
| Arvanìa | |
|---|---|
| (SQ) Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin shqipëtar
(SCN) Tu Arvanìa, Mi dai l'unuri, mi dai u nomi ri Albanese | |
| Dati amministrativi | |
| Nomu cumpretu | Ripubbrìca D'Arvanìa |
| Nomu ufficiali | Republika e Shqipërisë |
| Lingui ufficiali | Arvanisi |
| Capitali | Tirana (895.160 ab. / 2019) |
| Pulitìca | |
| Guvernu | Ripubbrìca Parlamentari |
| Capu đđî Statu | Bajram Begaj |
| Capu di Guvernu | Edi Rama |
| Nnipinnenza | 28 Nuvèmmiru 1912 ru'l'imperu ottomannu |
| Ària | |
| Tutali | 28.748 km² |
| % di l'acqui | 4,7 % |
| Pupulazziuni | |
| Tutali | 2.845.955 ab. (2020) |
| Dinsitati | 97 ab./km² |
| Ìnnici đđî criscita | -0,14% (2014) |
| Nomu đđî l'abbitanti | Arvanisi |
| Giografìa | |
| Cuntinenti | Europa |
| Fusu urariu | UTC+1
UTC+2 (Urariu Legali) |
| Ecunumìa | |
| Munita | Lek Arvanisi |
| Àutru | |
| Còdici ISO 3166 | AL, ALB, 008 |
| TLD | .al |
| Prifissu tel. | +355 |
| Sigla autu. | AL |
| Innu nazziunali | Hymni i Flamurit
|
| Festa nazziunali | 28 Nuvèmmiru |
| Evuluzziuni stòrica | |
| Statu pricidenti | Ripubbrìca Pupulari Socialista ri Arvania |
Cuurdinati: missing longitude (dec format) in {{Coord}}
L' Arvanìa, 2.845.955 abbitanti supra na supirfici di 29.000 chilòmitri quatrati, è nu statu europeu chi si affaccia ntô mari Adriàticu e lu mari Joniu. Cunfina cu la Bosnia-Erzegovina, la Serbia e Montenegru, la Macidonia, e la Grecia. La capitali è Tirana. Autri maggiuri centri urbani sunnu Durazzu, Valona, Scutari e Argirocastru. L'arvanisi eni 'a lingua ufficiali e l'arvanisi chiamunu iḍḍi stissi shqiptare.
Storia
[cancia | cancia lu còdici]Ntô quinnicèsimu sèculu l'Arvanìa fu nvasa dî l'Ottomani. Parti dâ pupulazzioni emigrau di l'àutra banna di l'Adriàticu, funnannu culoni arvanisi n Basilicata, Calabbria, Pugghia, Mulisi e n Sicilia comu a Piana di l'Albanisi. Nti l'anni '30 dû vintèsimu sèculu l'Arvania è nvasa dî surdati di Mussolini, chi òccupunu pòi puru la Grecia. A partiri di l'anni '50 l'Arvania si trasforma a picca a picca nta nu riggimi tutalitariu di ispirazzioni cumunista, chi durau nzinu all'anni '90. Molti di l'arvanisi s'attrovano oggi in paisi funnati ca arbanisi cchiù i cincu seculi fa.
Giografìa
[cancia | cancia lu còdici]Lu territòriu è fattu di na piccìdda parti di terra chianiggianti e agrìcula, mentri la granni parti dô territòriu è muntagnusu e mperviu.
La muntagna cchiù àuta junci li 2800 m d'altizza. Lu clima è cuntinintali e meditirràniu.
Pulìtica
[cancia | cancia lu còdici]Lu capu dô cuvernu è ora Sali Berisha ca vincìu l'elezzioni dô Partitu Dìmucraticu (Partia Demokratike e Shqipërisë) albanisi ntô 2005. Iddu è lu capu di na cunvinzioni pulìtica.
Viditi puru
[cancia | cancia lu còdici]Liami sterni
[cancia | cancia lu còdici]- L'organizzazzioni turistica nazziunali (situ sternu).
Albanìa | Andorra | Austria | Azzirbaiggian | Armenia | Belgiu | Bielurussia | Bosnia-Erzegovina | Bulgarìa | Cipru | Croazzia | Danimarca | Estonia | Finlandia | Francia | Girmania | Grecia | Giorgia | Irlanda | Islandia | Italia | Kòssuvu | Lettunia | Liechtenstein | Lituania | Lussimburgu | Malta | Moldavia | Mònacu | Montenegru | Norveggia | Paisi Vasci | Portugallu | Pulonia | Regnu Unitu | Ripùbblica Ceca | Ripubblica Macidonia | Rumanìa | Russia | San Marinu | Serbia | Slovacchia | Slovenia | Spagna | Svezzia | Svìzzira | Turchìa | Ucraina | Unghirìa | Vaticanu
