Chiana (Palermu)

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Chiana di l'Arbanisi
Muttu: Hora e Arbëreshëvet rron për gjithëmon 
Nomu ufficiali: Piana degli Albanesi-Hora e Arbëreshëvet
Riggiuni: {{{riggiuni}}}
Pruvincia: Paliemmu (PA)
Cuurdinati: 38°0'0"N, 13°17'0"E
Ammustra ntâ mappa
Superfici: 64,89 km²
Abbitanti: 6.214
Dinzitati: 97 ab./km²
Cumuni cunfinanti: Parcu, Munriali, Santa Cristina Gela
CAP: 90037
Prifissu telefònicu: +091
Situ ufficiali: https://www.comune.pianadeglialbanesi.pa.it/


Chiana di l'Arbanisi (Hora e Arbëreshëvet nta la lingua arbanisi e Piana degli Albanesi n italianu) è lu cchiù granni e mpurtanti paìsi albanisi (arbëreshë) di Sicilia, ca s'attrova a 24 chilòmitri n arreri di Palermu.

Postu a 740 metri supra lu liveddu di lu mari, e misu nta na conca pû nternu chinu di muntagni, avi vicinu ô lacu ca pigghia lu nomu dû su paisi. È ntra li cchiù granni e mpurtanti paisi da minoranza albanisi di l'Italia e lu pricipali di l'ìsula, cca teni ancura oi la lingua, la riliggioni ortudossa, li custuma, li tradizzioni e la cultura d'urìggini, rimanennu etnicamenti na cumunità abbastanza cumpatta e autoctona.

Storia[cancia | cancia la surgenti]

Chiana havi stata jisuta a la fini di lu séculu XV, havi stata funnata nfatti lu 1488 dî èsuli arbanisi ca appiru a lassari la propia terra ppi l'arrivu dî turchi mussurmani nta l'Albania. Di tannu la populazzioni teni tutti li fatturi etnici, ca si fùnnano spiciarmenti ntâ lingua, ritu e custuma d'iddi.

Nzinu a lu 1941 pi erruri lu so' nomu ufficiali n italianu era Piana dei Greci pi lu so' ritu che è grecu-bizzantinu.

Lingua[cancia | cancia la surgenti]

Ntâ Chiana si parra na lingua propia, l'arbanisi (arbëreshë), e stu paisi si chiama Hora e Arbëreshëvet n arbërisht (la vecchia parrata arbanisi). Cca un si parra sicilianu o italianu, ma arbanisi, e li nzegni su' macari n du' lingui: italianu e arbanisi, e nu comuni si scrivi puru n du' lingui.

Panurama di Piana degli Albanesi

Quarchi frasi cumuni n Arbanisi[cancia | cancia la surgenti]

Falem Salutamu
Çë bën? Chi fai?
Si rri? Comu stai?
Të haristis Grazzi
Flet arbërisht? Parri Arbanisi?
Ka vjen? D'unni sì?
Gëzuar të të njoh Piaciri di canuscìriti
Mirëdita Bonjornu
Si të thonë? Comu ti chiami?
Më thonë... Mi dicu...
O/ëj
Jo No

Pi sapìrini chiossai[cancia | cancia la surgenti]