Chiana (Palermu)
| Chiana di l'Arbanisi | |
| Muttu: Hora e Arbëreshëvet rron për gjithëmon | |
| Nomu ufficiali: | Piana degli Albanesi-Hora e Arbëreshëvet |
|---|---|
| Riggiuni: | |
| Pruvincia: | Paliemmu (PA) |
| Cuurdinati: | 38°0'0"N, 13°17'0"E Ammustra ntâ mappa |
| Superfici: | 64,89 km² |
| Abbitanti: | 6.214 |
| Dinzitati: | 97 ab./km² |
| Cumuni cunfinanti: | Parcu, Munriali, Santa Cristina Gela |
| CAP: | 90037 |
| Prifissu telefònicu: | +091 |
| Situ ufficiali: | https://comune.pianadeglialbanesi.pa.it/ |
Chiana di l'Arbanisi (Hora e Arbëreshëvet nta la lingua arbanisi e Piana degli Albanesi n italianu) è lu cchiù granni e mpurtanti paìsi albanisi (arbëreshë) di Sicilia, ca s'attrova a 24 chilòmitri n arreri di Palermu.
Postu a 740 metri supra lu liveddu di lu mari, e misu nta na conca pû nternu chinu di muntagni, avi vicinu ô lacu ca pigghia lu nomu dû su paisi. È ntra li cchiù granni e mpurtanti paisi da minoranza albanisi di l'Italia e lu pricipali di l'ìsula, cca teni ancura oi la lingua, la riliggioni ortudossa, li custuma, li tradizzioni e la cultura d'urìggini, rimanennu etnicamenti na cumunità abbastanza cumpatta e autoctona.
Storia
[cancia | cancia lu còdici]Chiana havi stata jisuta a la fini di lu séculu XV, havi stata funnata nfatti lu 1488 dî èsuli arbanisi ca appiru a lassari la propia terra ppi l'arrivu dî turchi mussurmani nta l'Albania. Di tannu la populazzioni teni tutti li fatturi etnici, ca si fùnnano spiciarmenti ntâ lingua, ritu e custuma d'iddi.
Nzinu a lu 1941 pi erruri lu so' nomu ufficiali n italianu era Piana dei Greci pi lu so' ritu che è grecu-bizzantinu.
Lingua
[cancia | cancia lu còdici]Ntâ Chiana si parra na lingua propia, l'arbanisi (arbëreshë), e stu paisi si chiama Hora e Arbëreshëvet n arbërisht (la vecchia parrata arbanisi). Cca un si parra sicilianu o italianu, ma arbanisi, e li nzegni su' macari n du' lingui: italianu e arbanisi, e nu comuni si scrivi puru n du' lingui.

Quarchi frasi cumuni n Arbanisi
[cancia | cancia lu còdici]| Falem | Salutamu |
| Çë bën? | Chi fai? |
| Si rri? | Comu stai? |
| Të haristis | Grazzi |
| Flet arbërisht? | Parri Arbanisi? |
| Ka vjen? | D'unni sì? |
| Gëzuar të të njoh | Piaciri di canuscìriti |
| Mirëdita | Bonjornu |
| Si të thonë? | Comu ti chiami? |
| Më thonë... | Mi dicu... |
| O/ëj | Sè |
| Jo | No |