Munarchi di Sicilia

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Regnu di Sicilia, 1154.

La Sicilia comu puru lu sud di l'Italia, fu riggiuta di cunti, principi e re dâ cunquista nurmanna di l'unnicèsimu sèculu nzinu all'unità d'Italia. Sta lista dî munarchi va dî cunti di Autavilla, primi cunquistatura nurmanni di l'Italia miridiunali e capustipiti dâ dinastia chi rignau n Sicilia n'èbbica nurmanna, nzinu ô Regnu dî Dui Sicili e ê munarchi dâ dinastia Savoia. Prima dâ cunquista nurmanna la Sicilia era n'emiratu kalbita, eriditatu dâ cunquista àrabba dû IX sèculu, chi già prima dâ cunquista nurmanna avìanu nstauratu na seri di cuvirnatura àrabbi di Sicilia.

Autavilla Conti di Pugghia (e Calabbria), 1042-1059[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dâ casata Autavilla
Stemma dâ casata Autavilla

Autavilla Duchi di Pugghia e Calabbria, 1059-1130[cancia | cancia la surgenti]

Autavilla Conti di Sicilia, 1071-1130[cancia | cancia la surgenti]

Munarchi Autavilla di Sicilia, 1130-1198[cancia | cancia la surgenti]

Hohenstaufen Rè di Sicilia, 1194-1266[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dâ casata Hohenstaufen
Stemma dâ casata Hohenstaufen


Angiò Rè di Sicilia, 1266-1282[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dî cunti d'Angiò
Stemma dî cunti d'Angiò
Trasfirisci la capitali di Palermu a Nàpuli e perdi la Sicilia a causa dâ rivurtuta dî Vespri Siciliani (1282), n sèquitu â quali la curuna di l'ìsula veni ufferta a Petru III d'Aragona (Primu di Sicilia).


Li munarchi Aragunisi di Sicilia, 1282-1516[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dâ casata di Barcellona Aragona
Stemma dâ casata di Barcellona Aragona


Li munarchi sìculu-aragunisi nnipinnenti (Regnu di Trinacria)[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dû Regnu di Trinacria
Stemma dû Regnu di Trinacria

Pi rapprisintari la cuntinuità câ dinastìa Hohenstaufen, Fidiricu II di Sicilia canciau lu stemma dû Regnu, agghiuncènnucci li signa dâ dinastìa sveva).


 morti di Martinu II s'accuminzau nu pirìudu di ntirregnu di dui anni, carattorizzatu di trùbbulu. Duranti stu pirìudu la riggenza di l'ìsula fu furmalmenti affidata a Bianca di Navarra, vìduva di Martinu I, disignata vicaria dû re d'Aragona ntâ Sicilia. Sennu ca la Sicilia nun fu cchiù nu statu nnipinnenti la massima auturitati nti l'ìsula, fu lu viciré, n rapprisintaza dû re.

Dinastìa Trastámara, 1412-1442 (re d'Aragona)[cancia | cancia la surgenti]

  • Alfonzu I 1416-1458, cunquista lu Regnu di Nàpuli assumennu lu tìtulu di Rex Utriusque Siciliae, unificannu li dui regni.

Re di Nàpuli e di Sicilia dâ dinastìa Trastámara, d'urìggini aragunisa 1442 - 1516[cancia | cancia la surgenti]

  • Alfonzu I (lu Magnànimu) 1442-1458, aduttatu di Giuvanna II di Nàpuli assuma lu tìtulu di Rex Utriusque Siciliae.
 sò morti lassa Nàpuli ô sò figghiu naturali mentri la curuna di Aragona e la Sicilia vannua ô frati.

Re di Sicilia, 1458 - 1504[cancia | cancia la surgenti]

Re di Nàpuli e di Sicilia 1504 - 1516[cancia | cancia la surgenti]

Pirìudu Viciriali[cancia | cancia la surgenti]

Duranti stu pirìudu li regni di Nàpuli e Sicilia sunnu tinuti di re forasteri (Spagna prima, e poi pi brevi pirìudi, Austria e Savoia) mentri vennu amministrati di distinti viciré.

Re di Nàpuli e Sicilia dâ dinastìa Asburgu di Spagna, 1516-1700[cancia | cancia la surgenti]

Re di Nàpuli e Sicilia dâ dinastìa dê Burbona di Spagna, 1700-1713[cancia | cancia la surgenti]

Re di Sicilia dâ dinastìa Savoia, 1713-1720[cancia | cancia la surgenti]

Re di Nàpuli e Sicilia dâ dinastìa Asburgu d'Austria, 1720-1734[cancia | cancia la surgenti]

Burbona Rè di Nàpuli e Sicilia, 1735-1806[cancia | cancia la surgenti]

  • Carlu di Burboni 1735-1759
  • Ferdinannu IV (III dâ Sicilia) 1759-1806 (continuò lu regnu di Sicilia finu a lu 1815, e poi vinni risturatu n Nàpuli doppu l'accupazzioni dî Bonapartisti)

Rè dî Dui Sicili, 1815-1860[cancia | cancia la surgenti]

Stemma dû Regnu dî Dui Sicili
Stemma dû Regnu dî Dui Sicili

Re d'Italia[cancia | cancia la surgenti]

La spidizzioni di Garibbaldi misi fini â dinastia dî burboni. La Sicilia fu annittuta ô regnu di Sardegna e ntô 1861 fu prucramata l'Unità d'Italia, chi fu na munarchìa nzinu ô 1946, riggiuta dâ dinastia Savoia. Quattru re si sigueru nti stu piriudu:

Mappa storica Storia dâ Sicilia Tempi di Selinunti
pristoria | èbbica finicia | èbbica greca | èbbica rumana | èbbica vànnala | èbbica gòtica | èbbica bizzantina | èbbica àrabba | èbbica nurmanna | èbbica sveva
èbbica angiuina | èbbica aragunisa | èbbica spagnola | èbbica piemuntisa | èbbica burbònica | èbbica cuntimpurània