Gugghiermu lu Malu e Gugghiermu lu Bonu (cuntu)
Li liggenni arrigguardu a Gugghiermu lu Malu e Gugghiermu lu bonu fanu parti dâ tradizzioni curturali siciliana. Ni parra pi esempiu Santi Correnti ntô sò Storia dâ Sicilia.
Li dui re nurmanni, Gugghiermu I e Gugghiermu II, rignaru 'n Sicilia ntô XII sèculu. Gugghiermu I vinni saputu sèntiri "lu Malu" pi causanza dî prilivamenti dû fiscu assai pisanti misi di chistu ntô mentri dû sò regnu; anveci sò figghiu Gugghiermu II vinni dittu "lu Bonu" pô mèritu d'aviri livatu tanti tassi misi dô patri e p'aviri faciutu fabbricari Domu di Murriali.
Lu pòpulu sicilianu, pigghiannu cupiuni di sti fatti stòrichi, nni fici li cunti ccà sutta arripurtati.
Gugghiermu lu Malu
[cancia | cancia u còdici]Gugghiermu I lu Malu (...), duna òrdini ca hann'a èssiri arritirati tutti li muniti d'oru ca cci sù e ca iddi hann'a èssiri canciati cu muniti di còriu. Pi èssiri cchiù sicuru ca lu dicretu veni rispittatu, manna a vìnniri ntâ chiazza lu megghiu cavaddu dâ sò scuderìa, fecennu addumannari p'accattàrilu na munita d'oru, mentri ca chistu vali armenu milli voti chiossai. Dô veru valuri dû cavaddu, si nn'adduna nu prìncipi palermitanu ca lu voli, com'egghiè. Veni nu sò vecchiu sirvituri e ci dici com'hà fari pi suddisfari la dumanna dû Re: «Quannu lu prìncipi vostu patri murìu, ci misiru ntâ vucca na munita d'oru e accussì vinni vurricatu.»
Pi sùbbitu lu picciottu fà svurricari lu patri mortu, attrova la munita d'oru e cumanna a lu servu d'accattari lu beddu cavaddu. Lu Re, allura, manna a chiamari lu prìncipi pi dàricci lu castìju, ma, doppu c'ascuta tutta la stòria, lu lassa jiri e ci arrijala lu cavaddu.
Gugghiermu lu Bonu
[cancia | cancia u còdici]
Gugghiermu II lu Bonu fà arritirari tutti li muniti di còriu e li cancia n'àutra vota cu chiddi d'oru.
E' assai divotu a la Modonna e idda cci addimustra c'un miràculu quantu veni apprizzata la sò fedi. Nu jormu, mentri Gugghiermu è a caccia ntâ cuntrata di Murriali, la Madonna lu fà sèntiri di bottu stancu e chistu s'addumisci sutt'a n'àrvulu di carrubbi. Appoi ntô sònniru s'ammustra e cci dici: «Gugghiermu, ascuta ! Ntô postu unni si curcatu è ammucciatu lu trisoru cchiu granni dû munnu. Cèrcalu e attròvalu e sùpira fàbbricacci un tèmpiu pi mia.»
Lu Re s'arrusbigghia e duna l'òrdini di scavari e scavari nzinu a quannu veni attruvatu lu trisoru, ca è accussì granni di lassari miravigghiati a tutti. Lu Re manna a chiamari li megghiu architetti, li muratura cchiù capaci, li "mastri di l'oru" (chiddi cchiù bravi pî musàichi) e artisti 'n granni quantitati.
Veni fatta la crèsia nurmanna cchiù bedda dâ Sicilia, d'intra abbagghianti pi l'oru e pî culura dî musàichi ca arrivèstunu quasi tutti li mura. Unu dî musàichi fà vidiri lu re mentri ca ci porta lu Tempiu 'n donu a la Madonna. Lu sònniru miraculusu cumpari supra n'arazzu e ntî nu quatru.
Si dìciunu ancora aoggi:
- "Cù và a Palermu e non vidi Murriali
- sceccu và e torna armali."
E na puisìa pupulari canta:
- "Bindittu lu mastru ca lu fici
- e lu mpiraturi ca lu fici fari."
Rifirenzi
[cancia | cancia u còdici]Santi Correnti, Storia dâ Sicilia, Newton Compton, 1998
