Rodentia

Rodentia

Classificazzioni scintìfica

Regnu:	Animalia
Filu:	Chordata
Classi:	Mammalia
Òrdini:	Rodentia Bowdich, 1821

Li Rodentia (BOWDICH 1821) sunnu l'Òrdini dî mammìfiri cu cchiù assai speci viventi; nfatti circa lu 42% di tutta la Classi sunnu Rodentia.

Lu nomu Rodentia veni du latinu rodere "rusicari", adunca la megghiu traduzzioni pi st'Òrdini fussi rusicaturi o rusicanti.

Discrizzioni

Li Rodentia sunnu assai diversi, di grannizza, di mpigna, di rolu eculòggicu. Pi chistu truvari carattirìstichi cumuni dintra a st'òrdini arrisurta difficileḍḍu.

Grannizzi

Lu Rodentia cchiù nicu è Mus minutoides di l'Àfrica, longu 6 cm e pisanti 7 g. Chiḍḍu cchiù granni, mmeci, è Hydrochoerus hydrochaeris, ca arriva a 80 kg, ca cumunca sunnu nenti si pigghiati a metru cu Josephoartigasia monesi, lu cchiù granni Rodentia canusciutu ca campau â Mèrica dû Sud 4-2 miliuna d'anni arrè.

Dintami

Di sicuru la parti cchiù mpurtanti pi stu gruppu d'armali sunnu li denti. Tutti li Rodentia ànnu quattru palitti, dui ntâ masciḍḍa e dui ntô gangularu, senza nuḍḍa ràdica e a crìscita cuntinua. Lu smautu cummogghia lu denti sulu ntâ facci di fora, mentri ntâ facci dintra lu denti àvi scummigghiata la dintina, ca si strudi chî denti di sutta quannu l'armalu mastica, purtànnuli a allimàrisi 'n manera naturali. Sti denti sèrbinu sparti pi scavari e pi addifinnìrisi.

Classificazzioni

Nzèmmula ê Lagomorpha (cunigghia, lèpri etc.), li Rodentia fòrmanu la cladi dî Glires. Nfatti li Lagomorpha, puru si si penza ca sunnu Rodentia comu ê surci, pû veru sunnu n'òrdini diversu unni la prima carattirìstica è lu nùmmaru dî palitti ntâ masciḍḍa ca sunnu quattru mmeci ca dui.

Glires è parti dû supraòrdini Euarchontaglires cu la clade dî Euarchonta, unni cci su' primati, Dermoptera e Scandentia.

Accamora sunnu arricanusciuti 2277 speci diversi, tutti nta 481 gèniri e 34 famigghi. Puru si àvi statu sempri trùbbula la classificazzioni di st'òrdini, ntô 2015 la squatra di Hao Yue, doppu anàlisi filuginètichi, prupunìu sti suttòrdini: