Santa Margarita (Girgenti)
| Santa Margarita | |
| |
| Muttu: | |
| Nomu ufficiali: | Santa Margherita di Belice |
|---|---|
| Riggiuni: | |
| Pruvincia: | Girgenti (AG) |
| Cuurdinati: | 37°41'34"N, 13°1'16"E Ammustra ntâ mappa |
| Superfici: | 67 km² |
| Abbitanti: | 6.474 |
| Dinzitati: | 97 ab./km² |
| Cumuni cunfinanti: | Cuntissa (PA), Menfi, Muntivagu, Salaparuta (TP), Sammuca |
| CAP: | 92018 |
| Prifissu telefònicu: | +0925 |
| Situ ufficiali: | http://www.comune.santamargheritadibelice.ag.it/ |
Santa Margarita è un cumuni di 6.474 abbitanti dâ pruvincia di Girgenti. È postu a 400 metri supra lu liveddu dû mari.
Storia
[cancia | cancia u còdici]Funnata ntô 1572 dû baruni Antoniu Corbera, antinatu dû scritturi Giuseppi Tomasi di Lampidusa (ca ntô paisi avìa na villa unni trascurrìa li propi vacanzi), lu paisi sorgi ntâ zona sud-uccidintali dâ Sicilia, tra li ciùmira Belici, Senori e Carboj, â cunfruenza dî pruvinci di Palermu, Tràpani e Girgenti. Cunfina, chî cumuni di Salaparuta (TP), Cuntissa (PA), Sammuca, Menfi e Muntivagu (AG). Dista 73 km da Palermu e 88 da Girgenti e Tràpani.
Ntô sò tirritoriu s’attròvanu tistimunianzi di nzidiamenti sicani, greci, rumani e àrabbi. Ntô 1610 lu Re Filippu III di Spagna auturizzau lu baruni Giròlamu Corbera, niputi dû funnaturi, a dari ô paisi lu nomu di Santa Margarita. Li Prìncipi Filangeri, succiduti ê barun a Corbera, dèttiru mpulsu ô paisi câ custruzzioni di diversi edifici e facènnuni aumintari la pupulazzioni.
Tra li Filangeri di Santa Margarita si cùntanu macari tri Vicirè di Sicilia: Lisciànniru I, Lisciànniru II e Niculò I ca tra lu 1811 e lu 1812 uspitau ntô Palazzu di Santa Margarita, pi circa tri misi, lu Rè Firdinannu IV, la riggina Marìa Carulina (la "Donnafugata") e lu prìncipi Liupoldu di Burboni. Di l'ùrtima principissa Filangeri.
Foru li ricordi di Santa Margarita ca Giuseppi Tomasi difinìu "Lu Paradisu Tirrestri e Pirdutu dâ mè nfanzia" a ispiràrilu pâ stisura di "I Racconti" e di "Lu Gattupardu". Sti scritti cuntèninu tanti discrizzioni di l'ambienti e dî pirsunaggi ca foru meti di giti dilizziusi ntâ sò nfanzia: Misilbesi, Dragunara e Madonna dî Grazzi.
Edifici nutèvuli
[cancia | cancia u còdici]L’attrattivi principali sunnu lijati ô palazzu dû Gattupardu, ô maravigghiusu Parcu dû Gattupardu Cutò di Filangeri, cu li sò funtani e li sò rari essenzi di l’àrvuli, â Villa Cumunali cu nu belvìdiri pitturiscu, â Matrici o SS. Rusariu, rifatta ntô '700 e azzizzata cu stucchi dû Sesta e cu dipinti dû Meli. La citati, ca cunquistau attura, riggisti, scrittura e pueti di fama nternazziunali, nunustanti fu seriamenti distruduta dû tirrimotu dû 1968, sarva ancora lu sò ciarmu mistiriusu. Lu Parcu Littirariu Giuseppi Tomasi di Lampidusa cumprenni un tirritoriu vastu dâ Sicilia uccidintali ca di Palermu, unni lu scritturi nascìu e scrivìu lu Gattupardu, si stenni a Santa Margarita, unni trascurrìu jorna filici ntâ nfanzia e ntâ giuvinizza, e a Parma di Muntichiaru, fèudu di famigghia. Tri lochi ca sunnu nzèmmula scinari dî pàggini dû rumanzu e tèssiri dâ mmàggini dâ Sicilia ntâ sinzibbilità di l'auturi. Santa Margarita rapprisenta ntô munnu tumasianu la Sicilia dû fèudu: lijatu pirò ô ricordu filici dâ nfanzia e dâ matri assai amata, Biatrici Tasca Filangeri di Cutò, ca la famigghia appartinìa l'enormi palazzu ntô quali Giuseppi trascurrìa l'estati e supra lu quali ricalcau n granni parti la casa di Donnafugata dû Gattupardu. Oi, riccu di tanti stanzi e curtigghi, di nu spazziu tiatrali, di nu jardinu ummirusu è sedi ufficiali dû Parcu.
Lu paisaggiu e li vigni
[cancia | cancia u còdici]Circunnata di ficudinnia, vigni e alivi, ca cummìgghianu li cianchi dû sò tirritoriu cullinari e ìnnicanu ca n’attruvamu nta una dî zoni dâ Sicilia ca prudùcinu vini e ogghi priggiati, Santa Margarita è un centru privalentimenti agrìculu. La cultura dâ vigna rapprisenta lu sitturi pruduttivu trainanti pi l'econumìa margaritisa. Ntô cursu dî sèculi la vigna e lu vinu foru sempri na prisenza custanti di stu tirritoriu. Lu panurama varitali, custituitu sinu a picca dicenni fà di picca vitigni (Catarratti, Trebbiano, Inzolia, Grillo, Nerelloi Mascalese, Sangiovese), subbìu un rinnuvamentu radicali grazzi â valurizzazzioni d’arcuni varitati autòctuni comu lu Grecanico e lu Nero d'Avola e la ntruduzzioni d’arcuni vitigni di preggiu comu lu Chardonnay, lu Merlot, lu Cabernet Souvignon e lu Syrah. Lu prucessu forti di rinnuvamentu, cuncritizzzatu câ lucalizzazzioni nta àrii di prudussioni dû vinu particularmenti vucati, lu canciamentu dî nchianti, dî tècnichi di pruduzzioni e di trasfurmazzioni e lu rispettu dû Disciprinari DOC "S. Margherita di Belice", ditirminau na susuta dâ qualitati dî pruduzzioni enològgichi. Oi, li vini pruduciuti cu racini silizziunati e cugghiuti cû tinuri zuccarinu giustu e d’acititati, sunnu ricircati e apprizzati dî cunzumatura di tuttu lu munnu. Àutra cultura tìpica dâ zona, è chidda di l'alivu.
Li varitati maiurmenti cultivati sunnu la "Biancolilla", la "Cerasuola", la "Giarraffa" e la "Nocellara del Belice"; di st'ùrtima s’arricava n’ogghiu curpusu ma ô stissu tempu, cumpunenti nnispinzàbbili dâ dieta miditirrània. Lu ficudinnia, attrova a Santa Margarita lu sò habitat naturali. Nta tali ària attruvau l'ambienti pedològgicu vucazziunali pi ccillenza pi sviluppàrisi e prudùciri. Nta st’ària assulicchiata, dâ natura assai bedda, unni scurri lu ciumi Bèlici, la cultivazzioni dû ficudinnia è na tradizzioni siculari. Lu ficudinnia ntô cuntestu dâ pruduzzioni agrìcula, arresta un pruduttu rinumatu e apprizzatu, pâ sò buntati, gustu e fragranza, nunchì pî prupitati diurètichi e tònichi.