Somalia

La bannera dâ Somalia

La carta dâ Somalia.

La Somalia [so-mà-lia] ('n somalu: Soomaaliya; Àrabbu: الصومال, As-Sumal) è nu Statu di l'Àfrica Livanti situatu ntô cornu d'Àfrica. Cunfina cû Gibbuti a nord, cu l'Etiopia a punenti e cû Kenya a sudovest; s'affaccia a nord supra lu Golfu di Aden e a livanti supra l'Ocèanu Innianu. Lu tirritoriu è pi na granni parti àridu e semi-àridu, câ ccizzioni dû sud, chi è cchiù firtili.

.

Storia

Lu Paisi fu na culònia italiana nzinu â fini dâ sicunna guerra munniali. Pi na dicina d'anni fu nu prutitturatu ngrisi. La Somalia comu statu ndipinnenti nascìu ntô 1960, di l'unificazzioni di Somalia Italiana e Somaliland. Doppu la ndipinnenza, lu paisi attravirsau tanti difficurtati pulìtichi e suciali e di l'anni '80 a oi arristau cu na cunnizzioni di guerra cìvili pirmanenti. La dittatura di Syad Barre duranu na vintina d'anni, nzinu â fini di l'anni '80. Ntô 1991 lu Somaliland ô nordovest dû paisi si pruclamau nnipinnenti, e quarchi annu cchiù tardu, ntô 1998 lu Puntland ô nordest du paisi si pruclamau puru iddu nnipinnenti.

Attualità

Lu paisi cadiu ntî na fasi assai turbulenta, cu clan di fanatici chi alimentanu na guerrigghia cuntinua. L'Etiopia ntirviniu ntô 2006 pi circari di arristari la viulenza 'n Sumalia, pigghiannu lu cuntrollu di Mogadisciu, la capitali, ma lu cuntrollu riali durau picca.

Ntô 2008 la Somalia, e cchiù spicificamenti la riggiuni dû Puntland, divintau cèlibbri pi l'atti di piratiria ê danni di navi di ogni tipu chi traversanu lu mari nfacci â Somalia.