Primavera

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
La primavera: la staciuni di li ciuri

La primavera – chiamata macari primmavera, menzutempu o la staciuni di li ciuri – è una dî quattru staciuna di l'annu. La primavera mitiurulòggica dura dû primu di marzu nzinu ô 31 di maju.

Tempu[cancia | cancia la surgenti]

Ntâ primavera, l'assi dâ Terra si chica versu lu Suli, facennu crìsciri la durata dû jornu e riquaddiannu lu clima nfriddutu dû mmernu. Stu novu càudu fa ngigghiari li chianti ca ciurìunu. La nivi si squagghia facennu usciari li ciumi e tutti l'àutri cursi d'acqua. Ntê zoni tropicali, la primavera e l'astati sunnu la staggioni ùmita. Ntâ primavera sunnu macari assai friquenti li chiuvuti e lu malutempu causatu di l'ària càuda ca si mmisca cu chidda fridda. Nu finòminu assai visibbili sunnu la grànnula e li turnadi ntô Nord America.

Na cirasara ciuruta
Nu cignu chî puddicini

Natura[cancia | cancia la surgenti]

Comu già diciutu, nta stu pirìudu li chianti ngigghianu e fannu li primi ciuri, puru stissu ca cc'è la nivi ancora supr'â terra. La ciuritura fa nèsciri li nzetti ca càmpanu cû pòllini, comu li parpagghiuni, li lapi e àutri. L'armali granni nèsciunu dî tani dû litargu pi circari manciari e pi truvari n'àutru dâ stissa speci pi l'accoppiamentu. Cu l'accuminciata di la staggiuna di l'amori, assai armali (suprattuttu màsculi) ùsanu assai maneri pi sconcicari e una di chisti su' li cummattimenti comu fannu li cervi.

Curtura[cancia | cancia la surgenti]

La primavera, pi stu fattu di purtari annovu la vita astutata dû mmernu, appi sempri na forti nfruenza ntê curturi di l'òmini. Ntê tempura antichi si canusciunu assai festi ca vinìunu fatti, ô spissu cu quarchi divinitati. Ntâ Sicilia, p'asempiu, cc'è lu mitu di Persefoni ca spieca lu mutivu dû scanciu tutti l'anni ntra primavera e mmernu. Pi stu mutivu di rinàscita è macari usata pi nnicari la rinascita dû Signuruzzu, la Pasca, ca havi ntê so' sìmmuli l'ovu (oi usatu di cioccolatta, ma na vota veru).

La primavera fu usata assai macari nta l'arti: s'arricòrdanu la Primavera di Botticelli comu quatru e La Primavera di Vivaldimùsica.

Li staciuna:

Taliati macari[cancia | cancia la surgenti]