Primavera
La primavera – chiamata macari primmavera, menzutempu o la staciuni di li ciuri – è una dî quattru staciuna di l'annu. La primavera mitiurulòggica dura dû primu di marzu nzinu ô 31 di maju.
Tempu
[cancia | cancia lu còdici]
Ntâ primavera, l'assi dâ Terra si chica versu ô Suli, facennu allungari la durata dû jornu e riquadiannu lu clima nfriddutu dû mmernu. Stu novu caudu fa aggigghiari li chianti ca ciurìanu. La nivi si squagghia facennu usciari li ciumi e tutti l'autri cursi d'acqua. Ntê zoni trupicali, la primavera e la stati sunnu la staggioni ùmita. Ntâ primavera ci sunnu macari assai chiuvuti e lu malutempu causatu di l'aria cauda ca si mmisca cu chiḍḍa fridda. Nu finòminu assai visìbbili sunnu la grànnula e li turnadi â Mèrica dû Nord.
Natura
[cancia | cancia lu còdici]
Comu già dittu, nta stu pirìudu li chianti aggìgghianu e fannu li primi ciuri, puru stissu ca cc'è la nivi ancora supr'â terra. La ciuritura fa nèsciri li nzetti ca càmpanu cû pòllini, comu li parpagghiuni, li lapi e autri. L'armali granni nèscinu dî tani dû litargu pi circari manciari e pi truvari n'autru dâ stissa speci pi ncucchiàrisi. Cu l'accuminciata di la staggiuna di l'amuri, assai armali (suprattuttu màsculi) ùsanu assai maneri pi scuncicari e una di chisti su' li cummattimenti comu fannu li cervi.
Curtura
[cancia | cancia lu còdici]La primavera, pi stu fattu di purtari annovu la vita astutata dû mmernu, appi sempri na forti nfruenza ntê curturi di l'òmini. Ntê tèmpura antichi si canuscìanu assai festi ca vinìanu fatti, ô spissu cu quarchi divinitati. Ntâ Sicilia, p'asempiu, cc'è lu mitu di Persefoni ca schica lu mutivu dû scanciu tutti l'anni ntrâ primavera e u mmernu. Pi stu mutivu di rinàscita è macari usata pi nnicari la rivisciuta dû Signuruzzu, la Pasca, ca àvi ntê so sìmmuli l'ovu (oji usatu di cicculatti, ma na vota veru).
La primavera fu usata assai macari nta l'arti: s'arricòrdanu la Primavera di Botticelli comu quatru e La Primavera di Vivaldi pâ mùsica.
Li staciuna: