Mituluggìa siciliana
| |
| MITULUGGÌA GRECA | |
|---|---|
| DEI | |
| EROI | |
| |
| CRIATURI FANTÀSTICHI | |
Diffiriri ntra a mituluggìa siciliana e a 'ntica storia dâ Sicilia nun è na cosa fàcili.
Avemu sulu nutizzi apprussimativi di l’arba dâ Sicilia pi menzu di cunti fatti a vuci di ginirazziuni 'n ginirazziuni, di pueti-cuntastori ca cuntàvanu l’atti iròici di l’òmini quannu ancora nun si canusceva mancu a scrittura e poi, succissivamenti, pi menzu dî stòrici greci Tucìdidi ed Eròdutu n'arrivau a nuiautri chiḍḍu ca a l'èbbica si cuntava dû passatu, ca fu tramannatu di vucca 'n 'ucca. Si tratta nzumma di na basi stòrica dèbbili, ma assai ùtili.
Autri nutizzi cchiù o menu ricenti ni fici arrivari a paliontuluggìa ca pi menzu di scavi, àvi arrinisciutu a fari nu certu lustru ncapu a l'abbitanti dâ Sicilia di soccu tri mila anni arreri. Pi chistu si po diri ca la priistoria dâ Sicila ni veni di cunti, tradizziuna, puemi e scavi archiulòggici.
Pi menzu dî funti orali tradizziunali, avemu nutizzi dâ Sicilia accuminzannu dû tardu niulìticu, ca cu autri paroli è u piriudu ca parti dâ fini di l'èbbica dâ petra e arriva a l'èbbica dû ramu e dû brunzu. È pi menzu di sti cunti e liggenni ca sapemu ca li primi ad abbitari l’ìsula foru i ciclopi e i listriguni.
I ciclopi, sicunnu a liggenna, èranu òmini di autizza sprupurziunata, cu nu sulu occhiu a centru di frunti, genti manza ca si didicava a pàsciri l'armenti, ammentri i listriguni èranu viulenti latri e assassini: bàrbari.
A storia 'ntica dâ Sicilia, ntra miti e liggenni[cancia | cancia la surgenti]
Versu u sèculu tridicesimu e.v., prima dâ distruzziuni di Troia, certi genti sbarcaru nnê costi nord-uccidintali dâ Sicilia e accuminzaru a curtivari a terra e a urganizzàrisi 'n cumunità. Nun si trattau di n’accupazziuni ma di na migrazziuni pi truvari un postu cchiù megghiu e cchiù tranquillu. Ssi genti foru chiamati Sicani, picchì si dici ca vinìanu di vicinu ô ciumi Sicanu e u so re, sicunnu a tradizziuni, era Còcalu. Tucìdidi nnô V sèculu e.v. dissi ca i Sicani èranu un populu urigginariu dâ Sicilia ma nun nni sapemu cchiussai di tantu. Nun avemu tanti nutizzi di l'antichi abbitanti dâ Sicilia ma circa trimila anni arreri fu quannu un pòpulu circannu na terra megghiu, arrivau nnâ 'ranni ìsula dû Mari Miditirraniu e si stabbilìu nnâ parti nord-uccidintali di l'Ìsula. U ginirali di stu pòpulu si chiamava Sicanu e u so pòpulu chiamau a nova terra Sicania. Tempu doppu vinni autra genti e pigghiau pussessu dâ parti livantina di l'ìsula. U nomu dû so ginirali era Sìculu, dû quali â fini pigghiau u nomu tutta a Sicilia.