Giasuni (mituluggìa)

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
MITULUGGÌA GRECA
DEI
EROI
CRIATURI FANTÀSTICHI

Giasuni è na fiura dâ mituluggìa greca, canusciutu macari comu Easun ntâ mituluggìa etrusca. Era lu figghiu di Esoni, re di Iolcu, 'n Tessaglia. Quannu Esoni fu livatu dû tronu di sò fratastru Pelia, Giasuni vinni affidatu ô cintàuru Chironi, ca lu criscìu. Quannu addivintàu granni, Giasuni si nn’arriturnàu a Iolcu pri ripigghiàrisi lu sò regnu. Pelia s’addichiaràu prontu a lassàricci la curona, ma câ cunnizzioni ca lu picciottu issi a circari lu veddu d’oru: Pelia pinzava ca Giasuni non ci l’avissi fattu nta ssa mprisa, ma, mmeci, lu carusu non si tiràu arredi e, cu nu gruppu d’eroi vinuti d’ogni cuntrata dâ Grecia, si nni ivu pri mari a bordu di la navi Argu.

Doppu nu longu viaggiu chinu d’avvituri, l’argunàuti agghicaru nti la Colchidi, lu paisi unni lu re Eete avìa sarvatu lu veddu d’oru. Eete s’addichiaràu dispunìbbili a dariccillu, ma sulu siddu Giasuni avissi vinciutu dui tori ca ciusciàvanu focu e avìanu zocculi di bronzu, e siddu avissi macari arrinisciutu a siminari li denti dû dracu ca Cadmu, funnaturi di Tebi, avìa ammazzatu tantu tempu apprima.
Quannu di li denti dû dracu nasceru òmini armati ca attaccaru a Giasuni, la dia Era ntirvinìu spingennu Medea, la figgghi dû re, a nnamuràrisi d’iddu. Medea, cu li sò arti màggichi, ci detti aiutu pri vìnciri nta la mprisa e p’arrubbari lu veddu, facennu na magarìa ô dracu ca lu custudiva e ca non durmiva mai. Pri ringraziàrila, Giasuni cci prumittìu ca l’avissi amata pri sempri e ca s’avìssiru maritati quannu, agghicati ntâ Grecia, fùssiru stati ô sicuru.

Quannu arrivau 'n Grecia, Giasuni eppi la nutìzzia ca sò patri s’avìa ammazzatu, custringiutu di Pelia, mentri ca sò matri avìa murutu pâ còlira. Allura Giasuni addumannau a Medea d’aiutàrilu a dàricci la giusta punizzioni a Pelia: nzemi, cu nu ngannu, pirsuàsiru li figghi fìmmini di Pelea a ammazzàrilu.
Appoi si nni ieru a Corintu unni èppiru dui figghi; passau tempu e Giasuni ripudiau a Medea e si maritau câ figghia dô re di Corintu; Medea, chê sò magarìi, fici mòriri la nova muggheri e lu patri d’idda; appoi, pô scantu ca li sò figghi putìssiru èssiri lassali suli e trattati malamenti di li straneri, ammazzau macari a iddi.