Lu Maistru e Margarita

La prima edizzioni dû rumanzu.

Lu Maistru e Margarita (Мастер и Маргарита) è nu rumanzu scrittu di Michail Bulgakov, custruitu supra l'idìa di na vìsita dû Diàvulu nta n'aggitata Unioni Suviètica. Tanti crìtichi dìcinu ca st'òpira è unu dê cchiù mpurtanti rumanzi russi dû Vintèsimu Sèculu, e macari nu libbru c'un forti cuntinutu satìricu versu la mmòbbili situazzioni dâ sucità suviètica.

Ridazzioni e pubblicazzioni

Bulgakov accuminciau a scrìviri lu rumanzu ntô 1928, ma la prima virsioni fu distrutta (comu addichiarau l'auturi stissu, finìu abbruciata nta na stufa) ntô marzu dû 1930, quannu nfurmaru a Bulgakov ca la sò òpira avrìa jutu ncontru â cinzura pê sò cuntinuti cabbalìstichi (Кабала святош). Bulgakov ripigghiau lu travagghiu supra lu libbru ntô 1931, purtannu a cumpimentu d'accussì la secunna ridazzioni, la trama dâ quali era già difinita e sumigghianti a chidda di l'ùrtima virsioni, ntô 1936. La terza scrittura di l'òpira fu tirminata ntô 1937, ma Bulgakov cuntinuau a rituccàrila e a "pulizziàrila" cu l'assistenza di sò muggheri. Lu scritturi finìu di travagghiari supra â quarta ridazzioni sulu quattru simani prima dâ sò morti, ntô 1940, e d'accussì Lu Maestru e Margherita fu tirminatu dâ muggheri ntô 1941.

Ntê nùmira 11, 1966 e 1, 1967 dû giurnali Moskva cumparìu na virsioni cinzurata dû rumanzu: circa lu 12% di l'opera nun fu pubblicatu e na parti ancora cchiù ranni la canciànu. Li parti cenzurati e chiddi canciàti mmeci niscèru 'n samizdat nzemi a tutti li ndicazioni dê punti unni lu romanzu avìa statu "curriggiùtu". Ntô 1967 la casa editrici Posev di Francoforti misi 'n vìnnita na virsioni cumpleta di l'opera basata supra i cuntinùti dê samizdaty. Nta l'Unioni Sovietica la prima virsioni cumpleta dû libbru curatu di Anna Saakyants, fu pubblicatu ntô 1973 dô giurnali Khudozhestvennaya Literatura: sta virsioni arristàu chidda difinitiva finu ô 1989, quannu fu canciàta cu chidda priparata di l'esperta littiraria Lidiya Yanovskaya cu l'ajùtu di tutti li manuscritti a disposizzioni.

Trama

• Attinzioni! ccassutta veni ditta, tutta sana o na parti, la trama di l'opera.

Ntô romanzu si passa cuntinuamenti di una a n'autra di tri diversi situazzioni ê quali cci currispunnunu autri tanti mbintazzioni. La prima di sti mbientazioni è na Mosca di l'anni Trenta dû Novicentu, unni s'attrova pi vìsita lu Diàvulu "travistutu" di Woland (Воланд), nu mistiriùsu espertu di Maggìa Nìura circundatu di na maniàta di pirsunaggi assai particulari : lu servu Fagottu ('n russu Фагот), sempri vistutu cu robbi riddìculi, lu jattu Beghemot (o Behemot, assicunna dê traslittirazzioni, o macari Ippopòtamu, riali significatu dâ palora russa Бегемот), lu sicariu Azazzellu (Азазелло), lu pàlitu Abbadonna (Абадонна), c'a sò taliàta mortali e la striga Hella (Гелла). La cumpagnìa simìna strammamentu nta l'auta socità littiraria Sovietica, e 'n particulari ntâ sò sidi, la Casa Griboyedov unni s'arriunìsciunu tutti li scrittura cchiù mputtanti.

Lu cumienzu dû romanzu prisenta na strana cunvirsazzioni tra lu capu di st'organizzazzioni littiraria, Birlioz (Берлиоз) e nu misseri furasteru ca dici d'aviri putiri maggici, Woland, appuntu. Tistimoni di stu scontru è lu giuvini pueta Ivan Bezdomny (Иван Бездомный, lu cugnomu dû quali 'n russu voli diri "senza casa"): i soi tintativi di pigghiari â cumbriccula dû striguni e di nfurmari a tutti dê soi putiri maggici lu porta a essiri jittatu nta na casa di pazzi. Nta sta nova mbientazizoni, lu litturi è misu 'n cuntattu pâ prima vota c'u Maistru, n' auturi purtatu â dispirazzioni dâ cinzura dô sò romanzu supra Ponziu Pilatu, ca ora vivi nta nu statu di cumpleta luntananza dû munnu riali, e ca arrinunciàu macari â vita cu l'amanti sò, Margarita (Маргарита).

Tra li sceni cchiù mputtanti di sta parti, arricurdamu lu spittaculu di Maggìa Nìura ô Tiatru, ca scummigghiàu la vanità, l'avarìzza e la malignità di l'abbitanti di Mosca e l'episodiu unni Woland e lu sò sècutu s'impussessanu e di l'appartamentu di Birlioz.

Ntâ secunna parti dû libbru, lu litturi veni a canusciri a Margarita, la cumpagna dû Maistru, na fìmmina ca nun accetta di dispiràrisi p'u distinu scalugnatu dû sò amanti e dû sò travagghiu. Lu diavulu ci offri di fari nu pattu e d'accussì idda dici di sì, canciànnusi nta na striga cu putìri suprannaturali e participannu û ballu di menzannotti dû Diavulu, la notti ca cuincidi c'o Vinniridìa Santu. St'ultimu elementu ripprisenta la cunnissioni tra li tri liveddi narrativi dû romanzu, 'n menzu ê quali attruvamu macari lu tema dâ Passiuni di Cristu.

Pilatu e Yeshua Ha-Notsri

La sicunna mbintazzioni dû libbru è la Girusalemmi di Ponziu Pilatu, discritta dê palori di Woland ca parra cu Berlioz, e arrichiamata ntê paggini dû romanzu dû Maistru, ca tratta, pi l'appuntu, di l'incontru tra Ponziu Pilatu cu Yeshua Ha-Notsri, (Gesù), e dâ sua rissignazzioni ê disideri di ddi ca lu vulìanu mortu.

Ntâ terza mbintazzioni Margarita ripprisenta na speci di punti di liami: essènnusi mparata a vulari e a cuntrullari li sò passiuni (ma senza scurdàrisi dê littirati rispunzabbili dâ dispirazzioni dû sò nnammuratu), trasi ntô munnu dâ notti, e vola â nuda supra li fitti furesti e supra i ciumi dâ Matri Russia, e doppu ca veni purificata torna n'autra vota a Mosca e participa ô ballu di primavera dô Diavulu. Vicinu a Woland-Diavulu duna lu binvinutu a tutti li pirsunaggi tristi e scuri dâ storia ca nèsciunu dâ porta aperta dû Nfernu.

Margarita supravvivi a sta prova senza cèdiri e s'accunquista d'accusì, c'u duluri e l'innuccenza, la pussibbilità ca lu diavulu ci rializza lu sò disideriu cchiù fotti. Idda scegli di libbirari lu sò Maistru e di viviri cu iddu pòviri ma nnammurati. Accomunqui, nta n'ironicu finali, no Diu e mancu lu Diavulu attròvanu ca stu tipu di vita s'addici ê cristiàni boni, e d'accussì li dui lassanu Mosca nzem'ô Diavulu, mentri ca li cupuli abbrùciunu di focu nta Duminicadìa di Pasqua.

Liami esterni

• Lu Maistru e Margarita virsioni p'a radiu
  
• Lu Maistru e Margarita situ intirnet didicatu sulamenti ô romanzu, 'n grisi, 'n olandisi e 'n russu