Acati

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Acati
Muttu:  
Nomu ufficiali: Acate
Riggiuni: {{{riggiuni}}}
Pruvincia: Rausa (RG)
Cuurdinati: 37°1'31.03"N, 14°29'32.87"E
Ammustra ntâ mappa
Superfici: 101,4 km²
Abbitanti: 7.980
Dinzitati: 79 ab./km²
Cumuni cunfinanti: Caltaggiruni (CT), Ciaramunti, Gela (CL), Mazzarruni (CT), Vittoria
CAP: 97011
Prifissu telefònicu: +0932
Situ ufficiali: http://www.comune.acate.rg.it


Acati (o Vìschiri ntâ parrata lucali) assetta 108 Km. di Girgenti (Agrigento), 110 Km. di Caltanissetta, 101 Km. di Catania, 100 Km. di Enna, 197 Km. di Missina, 252 Km. di Palermu, 35 Km. di Rausa, di quali pruvincia apparteni, 99 Km. di Sarausa (Siracusa), e 283 Km. di Trapani.

Lu cumuni havi n’aria di 10.142 èttari e la dinzitati d’abbitazzioni fa 80 abbitanti pi chilòmitru quatratu. Si nni acchiana nna na zona di marini e posta a 199 metri supra lu liveddu di lu mari.

L’attivitati ecunòmica tìpica di lu paisi è l’agricultura, chidda ca pruduci li citrati, li racini, l’alivi e diversi tipi di frutta, ciriali, e virduri. Òi cc’è puru la criscenza di pècuri.

La cumunitati, ca n principiu si chiamava Biscari, pigghiau lu nomu prisenti nna lu 1938 di l’appillativu Achates zoccu dèttiru li rumani a lu ciumi Dirillo. Di lu sèculu XIII cci sunnu li primi ducumenti ca addicchiàranu l’assistenza di lu fèu di Biscari. Nna lu 1580 la citati divintau prupriitati di li Patirnò di Catania. Lu primu prìncipi Agostino Paternò Castello purtau lu paiseddu cchiù vicinu a lu munti e fu accussì lu propiu tirritòriu d’òi. Lu centru, distruttu di lu tirrimotu di lu 1693, fu rifrabbicatu doppu.

Lu centru stòricu è di particulari ntiressi architittònicu. Li munumenti cchiù mpurtanti sunnu lu Palazzo dei Principi di Biscari, frabbicatu nna lu 1493, e la Chiesa di S. Vincenzo di lu 1643. Cci sunnu puru cunzirvati li rùvini di lu Santo e la Chiesa Madre di S. Nicolò funnata nna lu 1660.

Tra li pirsunaggi distinti è lu crìticu d’arti Enzo Maganuco, cui travagghiau versu la criazzioni di l’Enciclopedìa Italiana. N'àutra acatisa mpurtanti è l'attrici e prisintatrici tv Edwige Fenech famusa pî sò ntirpritazziuni nni li cummedi eròtichi anni 70 (macari su idda nascìu n'Algeria sô matri è di Acati e idda stissa arricivìu â cittadinanza onuraria nnô 2007).