San Vartulumeu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
San Vartulu, â Cappedda Sistina di Michelangilu, ô Vaticanu.

Vartulumeu, o cchiù spissu abbiriviatu Vartulu, fu unu dî dùdici apostuli di Gesù Cristu. E' nu santu viniratu dâ chiesia cattolica e di tutti li chiesi livantini.

Aggiografìa[cancia | cancia la surgenti]

Li suli nutizzi dâ vita di Vartulu vènunu dû Vangelu. Nun si sapi la data di nascita, nà chidda dâ morti. Secunnu lu Vangelu si sapi ca era di Cana n Galilea. La tradizzioni voli ca diffunnìu lu missaggiu cristianu nti vari banni, tra cui la Siria, l'Armenia e si dici puru n Ìnnia.

Secunnu la tradizzioni fu martirizzatu livannuci la peddi. Lu martiriu di san Vartulu è nu suggettu iconugraficu ricurrenti ntâ pittura e ntâ scurtura a pàrtiri dû Rinascimentu italianu.

Li riliqui[cancia | cancia la surgenti]

Secunnu la tradizzioni lu corpu di san Vartulu agghicau a Lipari ntô 264. Ricumparunu attorna a Lipari ntô 546 e ntô 838 vènunu trasfiruti a Biniventu, d'unni ntô 983 vènunu trasfiruti a Roma.

N Sicilia[cancia | cancia la surgenti]

San Vartulu è lu patrunu di Lipari e lu cultu è assai sintutu nti tutti l'ìsuli Eoli. La festa ricurri lu 24 di austu. Chiesi didicati a San Vartulu si n'attrovanu nti vari banni. La matrici di Spaccafurnu è didicata a San Vartulumeu. A Lampidusa na tradizzioni pupulari cunsisti ntô bruciari catasti di cosi vecchi facennu nu cascaruni chiamatu focu di san Vartulu.