Verri
Verri dû sò nomu n latinu Caius Licinus Verres (120– m. Marsigghia 43 a.C.), fu nu maggistratu rumanu, passatu â storia pi lu malucuvernu dâ Sicilia tra lu 74 e lu 70 e pû prucessu contra cui appi Ciciruni comu abbucatu dê cità siciliani.
Guvirnaturi dâ Sicilia
[cancia | cancia lu còdici]Cu lu duminiu rumanu cumincia in Sicilia n'èbbica dî duminazzioni forasteri cu scopi spissu di malucuvernu e arricchimentu pirsunali dâ classi pulitica e nobbiliari. Li Rumani nni fìciru la prima “pruvincia” di l’Imperu, palora ca tannu nnicava chidda ca oggi chiamàssumu “culonia”. Guvirnatura di li pruvinci èranu procònsuli o pro-pritura, zoè ex cònsuli o ex prutura. Verri agghicau nta Sicilia ntô 73 a.C., a l’etati di 47 anni, comu pro-prituri. Avissi duvutu guvirnari pi n’annu, ma lu mannatu vinni prurugatu pi àutri dui anni picchì lu succissuri era mpignatu a cummàttiri contra a Spartucu e la rivorta di li schiavi.
Crimini
[cancia | cancia lu còdici]Comu si pò`lègghiri ntâ carti dû prucessu contra di iddu, Verri si applicau sistematicamenti a tassari tutti chiddi chi putevanu essiri tassati, e spissu usurpannu lu putiri chi avìa. Arrubbava a li pòviri comu a li ricchi. Cu li cuntatini usava lu sistema di lu prilevu fiscali, cangiatu di iddu nta na salata e sistimàtica estursioni; cu li ricchi avìa nu prucidimentu cchiù sufisticatu, ca facìa cu la cumpricità di li maggistraturi: facìa accusari, prucissari e cunnannari li pirsuni ca pussidìanu beni e ricchizzi e, appoi. cunfiscava o accattava a prezzi strazzati tràmiti li prestannoma.
Roma nun avìa lu ntiressi di licinizari li cuvirantura, pirchì a Roma di sti pruvinci, comu di l'àutri, ci ntirissava sulu li tribbuti, la leva militari e lu granu, cosa ca Verri nun facia mancari.
Lu prucessu
[cancia | cancia lu còdici]Ntô 70 a.C., nu annu doppu ca partìu di la Sicilia, li siciliani truvaru lu modu di minnicàrisi di Verri. Ci dèsiru lu ncàrricu a Ciciruni (ca avìa statu macari iddu ntâ Sicilia comu quisturi a Marsala ntô 76 a.C.) di arriccògghiri li provi e sustiniri l’accusa di cuncussioni nta lu giudizziu. Ciciruni fici nu travagghiu bonu: nun tantu picchì li urazzioni contru Verri (nta na bona parti scritti doppu lu prucessu) addivintannu nu cèlibbri saggiu littirariu, quantu pirchì èppiru la vittoria a primu corpu.
Lu 5 d'austu di lu 70 a.C. ncuminzò lu prucessu cu l’urazzioni ntruduttiva di Ciciruni e li primi tistimunianzi ca cuntinuaru pi na simana.
Lu jornu 7 Verri si desi malatu e nun si prisintò chiù ntô prucessu. Lu jornu 13 lu prucessu vinni spustatu a lu 20 di sittèmmiru, ma quarchi jornu prima Verri scappò di Roma e s’ammucciò nta l’esiliu vuluntariu.
.JPG){kind=small}