"Orléans" : Diffirenzi ntrê virsioni
n Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q6548 (translate me) |
+ort +fix +cat +img +portwiki |
||
Riga 10: | Riga 10: | ||
cap=45000 e 45100| |
cap=45000 e 45100| |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
Li sô abbitanti si chiàmanu orleanisi (n francisi: ''orléanais''). |
|||
⚫ | |||
== |
== Storia == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
'''Demografìa''' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== |
== Giografìa == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Dèmuggrafìa == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== '''Econumìa''' == |
|||
== Ecunòmia == |
|||
Dâ fini dû [[2000]] Orléans havi la sò prima linia di tramvìa (''le Tram''). |
Dâ fini dû [[2000]] Orléans havi la sò prima linia di tramvìa (''le Tram''). |
||
* |
* Nnustria farmacèutica |
||
* Miccànica |
* Miccànica |
||
* Agroalimentari |
* Agroalimentari |
||
* Àlittrònica |
|||
* Alittrònica |
|||
* Logìstica |
* Logìstica |
||
== |
== Pirsunaggi cèlibbri == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== '''Monumenti turìstici''' == |
|||
== Munumènta turìstichi == |
|||
La citati fu bummardata assai duranti la Secunna Guerra Munniali. |
La citati fu bummardata assai duranti la Secunna Guerra Munniali. |
||
* La '''Cattidrali Santa Cruci''' (''Cathédrale Sainte Croix''), custruiuta dû XIII ô XVI sèculu, fu distruiuta dî prutistanti duranti li Guerri di Riliggiuni. Arricustruiuta grazzî a [[Enricu IV]], fu terminata ô principiu dû XIX sèculu |
* La '''Cattidrali Santa Cruci''' (''Cathédrale Sainte Croix''), custruiuta dû XIII ô XVI sèculu, fu distruiuta dî prutistanti duranti li Guerri di Riliggiuni. Arricustruiuta grazzî a [[Enricu IV]], fu terminata ô principiu dû XIX sèculu |
||
Riga 75: | Riga 66: | ||
e tanti àutri palazzi privati e li jardini pùbbrici |
e tanti àutri palazzi privati e li jardini pùbbrici |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
Lu ''Meli'', lu ''Cotignac d'Orléans'' (carameli a basi di cutugnu) e l'''Acitu'' |
Lu ''Meli'', lu ''Cotignac d'Orléans'' (carameli a basi di cutugnu) e l'''Acitu'' |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
A citati di Orléans è gimillata cu: |
A citati di Orléans è gimillata cu: |
||
* [[Dundee]] ([[Scozzia]]) |
* [[Dundee]] ([[Scozzia]]) |
||
Riga 95: | Riga 83: | ||
* [[Parakou]] ([[Benin]]) |
* [[Parakou]] ([[Benin]]) |
||
== |
== Lijami sterni == |
||
⚫ | |||
* [http://www.orleans.fr Situ |
* [http://www.tourisme-orleans.fr Situ dû Turismu di Orléans] |
||
⚫ | |||
* [http://www.univ-orleans.fr Situ di l'Universitati di Orléans] |
* [http://www.univ-orleans.fr Situ di l'Universitati di Orléans] |
||
[[Catigurìa:Giografìa]] |
|||
[[Catigurìa:Francia]] |
[[Catigurìa:Citati dâ Francia]] |
||
[[Catigurìa:Cità europei]] |
Virsioni dû 16:32, 18 aus 2014
Orléans | |
[[Image:|100px|]] | |
Nomu ufficiali: | Orléans |
---|---|
Paisi: | Francia |
Riggiuni: | Région Centre |
Dipartimentu: | Loiret |
Aria: | km² |
Abbitanti: | 263 292 |
Dinsità: | ab./km² |
CAP: | 45000 e 45100 |
Orléans è un cumuni francisi situatu nnû dipartimentu dû Loiret e ntâ Région Centre (la Riggiuni Centru). Li sô abbitanti si chiàmanu orleanisi ('n lingua francisi: orléanais).
Storia
Cenabum fu na citati gàllica conquistata di Cèsari ntô 52 a.C. e ricustruiuta â rumana. Lu mpiraturi Aurelianu rifunnàu a citati e lu sò nomu è na deformazzioni dû nomu di chistu mpiraturi.
Ntâ l'èbbica merovincia Orléans fu capitali dû regnu.
Ntâ l'èbbica capitincia, Orléans fu capitali di na contea e doppu dûn ducatu dî Valois-Orléans. La famigghia dî Valois-Orléans accedi ô tronu di Francia cu Luiggi XII e Franciscu I.
Ntô 1108, Luiggi VI lu Grossu, ricevi lu sacru ntâ cattidrali di Orléans di l'arcivescovu di Sens. E' unu dî rari sacri capezziani chi nun si fa a Reims.
Ntô 1429, li ngrisi occuparu a citati di Orléans. Giovanna d'Arcu, suprannuminata a Pulzella di Orléans, la libbiràu l'8 di maiu e accussì ci sunnu li Festi juvanniche (Fêtes Johanniques).
Dû 13 di dicèmmiru 1560 ô 31 di jinnaru 1561, ci foru li Stati Ginirali.
Giografìa
Orléans s'attrova supra lu ciumi Loira (la Loire) e nni l'anni '70 si criau lu quarteri Orléans la Source, na dicina di chilòmitri a sud dâ citati.
Dèmuggrafìa
- Abbitanti (1999): 263 292
- Aria urbana (1999): 355 811 abbitanti
Ecunòmia
Dâ fini dû 2000 Orléans havi la sò prima linia di tramvìa (le Tram).
- Nnustria farmacèutica
- Miccànica
- Agroalimentari
- Àlittrònica
- Logìstica
Pirsunaggi cèlibbri
- Étienne Dolet (1509-1546), pueta;
- Robert-Joseph Pothier (1699-1772), giurista;
- Gustave Lanson (1857-1934), stòricu;
- Charles Péguy (1873-1914), scritturi;
- Raoul Blanchard (1877-1965), giògrafu;
- Pierre Ségelle (1899-1960), Ministru dâ Sanitati ntô guvernu povvisoriu (1946-1967), Ministru dû Travagghiu (1949-1967), Sìnnacu di Orléans (1954-1959);
- Jean Zay (1904-1944), polìticu, Ministru di l'Educazzioni Nazzionali dû Frunti Pupulari;
- Isaac Jogues (1607-1664), missiunaru.
Munumènta turìstichi
La citati fu bummardata assai duranti la Secunna Guerra Munniali.
- La Cattidrali Santa Cruci (Cathédrale Sainte Croix), custruiuta dû XIII ô XVI sèculu, fu distruiuta dî prutistanti duranti li Guerri di Riliggiuni. Arricustruiuta grazzî a Enricu IV, fu terminata ô principiu dû XIX sèculu
- Lu Palazzu Groslot (Hôtel Groslot) custruiutu ntra lu 1549 e lu 1555 pû balivu Jacques Groslot ci murìu lu re Fanciscu II ntô 1560. Dû 1790 ô 1982 fu sedi dû municipiu
- La Casa di Giovanna d'Arcu (Maison de Jeanne d'Arc) unni campàu dû 29 di aprili ô 9 di maiu 1429, fu arricustruiuta doppu li bummardamenti dâ Secunna guerra munniali
- La Cripta Saint Aignan dî X e XI sèculi
- La Cripta Saint Avit dî XI e XII sèculi
- La Chiazza dû Martroi (Place du Martroi), cori simmòlicu dâ citati, cu, ntô centru, na granni statua equestri di Giovanna d'Arcu
- Lu Palazzu Cabu (Hôtel Cabu), macari chiamatu Casa di Diana di Poitiers, custruiutu di Philippe Cabu ntô 1547, cu l'architettu Androuet du Cerceau. Oggi è Museu Stòricu e Archiològgicu di l'Orleanisi
- Lu Museu dî Beddi Arti (Musée des Beaux Arts)
e tanti àutri palazzi privati e li jardini pùbbrici
Gastrunumìa
Lu Meli, lu Cotignac d'Orléans (carameli a basi di cutugnu) e l'Acitu
Citati Gimillati
A citati di Orléans è gimillata cu:
- Dundee (Scozzia)
- Trivisu (Italia)
- Münster (Girmania)
- Kristiansand (Norveggia)
- Wichita (Kansas, Stati Uniti)
- Tarragona (Catalogna, Spagna)
- Saint-Flour (Francia)
- Utsunomiya (Giappuni)
- Lugoj (Rumania)
- Cracovia (Pulonia)
- Parakou (Benin)