Jawi

Lu jawi è un alfabbetu dirivatu di chiddu arabu usatu pi scriviri la lingua malai tradizziunali. Veni usatu comu lu secunnu alfabbetu ufficiali in Brunei e in cuntesti limitati in Malasia, Singapura, Filippini e Indunesia, particularmenti in ammia dâ riliggiuni islamica.
Ntroducimentu
[cancia | cancia lu còdici]L'alfabbetu Jawi asisti di tanti seculi nnâ Nusantara (lu munnu malai). Lu sò sviluppu è culligatu cu l'arrivata di l'Islam. Cumprenni principarmenti li carattiri arabi, uniti a arcuni carattiri unici ô Jawi. L'affabetu Jawi è una dî primi formi di scrittura dâ Malasia. Lu Jawi havi statu in usu di l'ebbica di Pasai Islam, a chidda dû Sultanatu di Malacca, dû Sultanatu di Johor e di Aceh ntô seculu XVII. Provi di chissu si attrovanu nnâ Tavuletta di Terengganu (Batu Bersurat Terengganu), datata ô 1303 d.C. (702 dû calindariu islamicu), mentri lu primu usu di l'affabetu latinu nta sti banni veni nutatu â fini dû seculu XI.
Littri
[cancia | cancia lu còdici]| Lettira | Isulata | Nnizziali | Mmenzu | Nfini | Nomu |
|---|---|---|---|---|---|
| ا | ﺍ | ﺎ | alif | ||
| ب | ﺏ | ﺑ | ﺒ | ﺐ | ba |
| ت | ﺕ | ﺗ | ﺘ | ﺖ | ta |
| ة | ة | ـة | ta marbutah | ||
| ث | ﺙ | ﺛ | ﺜ | ﺚ | sa (tha) |
| ج | ﺝ | ﺟ | ﺠ | ﺞ | jim |
| چ | ﭺ | ﭼ | ﭽ | ﭻ | ca |
| ح | ﺡ | ﺣ | ﺤ | ﺢ | ha |
| خ | ﺥ | ﺧ | ﺨ | ﺦ | kha (khO) |
| د | ﺩ | ﺪ | dal | ||
| ذ | ﺫ | ﺬ | zal | ||
| ر | ﺭ | ﺮ | ra (rO) | ||
| ز | ﺯ | ﺰ | zai | ||
| س | ﺱ | ﺳ | ﺴ | ﺲ | sin |
| ش | ﺵ | ﺷ | ﺸ | ﺶ | syin |
| ص | ﺹ | ﺻ | ﺼ | ﺺ | sad (sOd) |
| ض | ﺽ | ﺿ | ﻀ | ﺾ | dad (dOd) |
| ط | ﻁ | ﻃ | ﻄ | ﻂ | ta (tO) |
| ظ | ﻅ | ﻇ | ﻈ | ﻆ | za (zO) |
| ع | ﻉ | ﻋ | ﻌ | ﻊ | ain |
| غ | ﻍ | ﻏ | ﻐ | ﻎ | ghain |
| ڠ | ڠ | ڠـ | ـڠـ | ـڠ | nga |
| ف | ﻑ | ﻓ | ﻔ | ﻒ | fa |
| ڤ | ﭪ | ﭬ | ﭭ | ﭫ | pa |
| ق | ﻕ | ﻗ | ﻘ | ﻖ | qaf |
| ک | ک | کـ | ـکـ | ـک | kaf |
| ݢ | ݢ | ݢـ | ـݢـ | ـݢ | ga |
| ل | ﻝ | ﻟ | ﻠ | ﻞ | lam |
| م | ﻡ | ﻣ | ﻤ | ﻢ | mim |
| ن | ﻥ | ﻧ | ﻨ | ﻦ | nun |
| و | ﻭ | ﻮ | wau | ||
| ۏ | ۏ | ـۏ | va | ||
| ه | ﻩ | ﻫ | ﻬ | ﻪ | ha |
| ء | ء | ء | hamzah | ||
| ي | ﻱ | ﻳ | ﻴ | ﻲ | ya |
| ی | ی | ﻰ | ye | ||
| ڽ | ڽ | ﭘ | ﭙ | ـڽ | nya |