Cicuta

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Cicùta
Cicùta
Classificazzioni scintìfica
Regnu: Plantae
Filu: Magnoliophyta
Classi: Magnoliopsida
Òrdini: Apiales
Famigghia: Apiaceae
Gèniri: Conium
Conium maculatum

La Cicuta è na chianta dâ famigghia di l'Apiaceae ca cumprenni tri speci:

  • La cicuta maggiuri (Conium maculatum) è la speci di cicuta cchiù spargiuta, urigginaria di l'Europa, passanta ntâ storia comu ligginnaria bivinda ca avvilinau a Sòcrati.
  • La cicuta di l'acqua (Cicuta virosa) criscia ô quantu di acquitrini, ma è assai rara d'attruvari.

Carattirìstichi fìsichi[cancia | cancia la surgenti]

Li cicuti sunnu chianti erbàcii e biinnali, cu na ràdica carnusa di culuri jancu. Lu fustu pò pigghiari li 1-2 metri. Li fogghi di sutta sunnu assai granni e spartuti nti nu mpurtanti nùmmiru 'n fugghiulini chê bordi dintati. La chianta crisci ntra aprili e austu; li ciura sunnu nichiceddi.

Tussucità[cancia | cancia la surgenti]

Tutta la chianta è assai vilinusa e pò purtari a mòriri. Chistu è duvutu â prisenza di cinqu diversi arcalòidi: la cuniina, la cunidrina, la pseuducunidrina, la mitilcunicina e la cuniciina. La cuniina - na neurutussina - è l'arcalòidi cchiù attivu e aggisci a liveddu dê sinapsi neurumusculari. La chianta è tòssica sia pi l'armali ca pi l'omu, pi stu mutivu chista veni lassata pèrdiri di l'erbìvuri. La dosi litali pôn cavaddu è di quasi 2 chila di fògghi, mentri picca cchiù assai di menzu chilu è sufficienti pi na vacca. La dosi litali pi na pècura è a bbêri li 200 grammi. Li aceddi ginirarmenti ni sunnu immuni.

Lu vilenu aggisci macari nnirittamenti, zoè pò purtari a l'avvilinamentu macari doppu ca veni manciatu nu armali ca si n'avìa cibbatu.