Zurìcu (citati)

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
(Rinnirizzata di Zùricu)

Zuricu (tudiscu: Zürich, francisi e ngrisi: Zurich, talianu:Zurigo) è la capitali dû cantuni omònimu, e è la cchiù granni citati dâ Svìzzira cu cchiù di 360.000 (366 809 n dicèmmiru 2005) abbitanti, ma l'agglumirazzioni ni cunta circa un miliuni.

Sedi dâ bursa svìzzira, Zuricu è nu centru di cummerciu nun sulu ntâ Svìzzira ma puru pi tutta l'Europa. Secunnu Mercer Worldwide Quality of Living Survey 2006, Zuricu è la citati d’Europa cû liveddu di vita cchiù àutu dû munnu nteru.

La citati s'attrova allatu dû famusu Lacu di Zuricu chi alimenta la Limmat lu ciumi chi attraversa lu centru di Zuricu. È stata custruita ntô stissu situ dâ citati rumana di “Turicum”.

Zuricu è câ sò gigantisca stazzioni firruviaria e sò aeroportu nu granni puntu di tràfficu cuntinintali. E grazzi a li numirusi sedi di assicurazzioni e banchi, na chiazza finanziaria nternazziunali.

L’abbitanti dâ citati sùgnunu chiamati "Zurichesi" 'n talianu e "Zürcher" 'n tudiscu.

Giografìa[cancia | cancia la surgenti]

Zuricu vista di l'Alpi

Zuricu s’attrova a la stremitati nord dû lacu di Zuricu a 408m dû liveddu dû mari ntô mezzu dî dui muntagni di Zuricu : la Uetliberg e la Zuriberg. La vecchia parti dâ citati s’attrova attorna a lu ciumi Limmatt cà nesci dû Lacu di Zuricu.

Citati[cancia | cancia la surgenti]

Mappa dî quartieri

Lù cumuni si stenni supra 91.88 km² tra cui 4.1 km² supra lacu di zuricu. Lù cumuni è divisu in 12 parti chiamati “Cìrculi” (o “Kreis”) numirati di 1 a 12. Sti parti furunu cumuni ca sùgnunu stati giunti a la citati duranti l’anni.

Cumuna cunfinanti[cancia | cancia la surgenti]

Abbitanti[cancia | cancia la surgenti]

Ufficiarmenti vìvinu ntâ citati cchiù di 367'000 pirsuni (Dicèmmiru 2005) dî quali 30,2% di stranieri. La cchiù gran parti veni da Girmania siquita dâ Talia.

Lingui[cancia | cancia la surgenti]

La lingua ufficiali è lu tidiscu ma lu dialettu lucali "Zürideutsch" è lu cchiù parlatu.

Econumìa[cancia | cancia la surgenti]

Cantuni[cancia | cancia la surgenti]

Zuricu è la capitali di l’omònimu cantuni.

Media[cancia | cancia la surgenti]

Videmma dî granni Media sùgnunu stabbiliti a Zuricu. Dì quali Ringier, NZZ (Neuer Zürcher Zeitung, giurnali lucali). Li tilivisioni dâ svìzzira tidisca puru sùgnunu stabbiliti a Zuricu : Schweizerische Fernsehen (SF), Tele 24, 3+ e àutri canali privati o riggiunali.

Tràfficu[cancia | cancia la surgenti]

La stazzioni centrali

Màchina[cancia | cancia la surgenti]

La citati è culligata cu tanti di li mpurtanti autostrati dâ svìzzira e accussì ogni parti dâ citati è rapidamenti ragghiùngibbili n màchina. L’autostrati sùgnunu puru na cunnissioni ràpida cu l’àutri granni citati vicini comu Berna, Basel, Chur, Winterthur o Luzern.

Puru siddu li strati sùgnunu abbunnanti, lu suvraccàrricu dû tràfficu è un prubblema. Lu cumuni dicidìu d’apriri dui novi tunnelli suttu a li dui muntagni dâ citati pi facilitari lu tràfficu fora dâ citati.

Firruvìa[cancia | cancia la surgenti]

Mappa dî trasporti pùbblici

Cu la stazzioni firruviaria cintrali, zuricu è lu cchiù granni e mpurtanti nodu firruviariu dâ Svìzzira. Li 16 binari principali cullìganu cu tutti li granni citati Svìzziri e nternazziunali. Ogni giornu cchiù di 870 culligamenta sùgnunu effittutati cu l’àutri citati. Ci sunnu àutri 12 stazzioni nta l’agglomirazzioni e culligati cu la stazzioni cintrali cchiù voti a l’ura.

Trasporti pùbblici[cancia | cancia la surgenti]

La reti di trasporti pùbblici ntâ citati è assai mpurtanti. La riti cunta

Tutti li trasporti pùbblici sùgnunu gistiti dâ stissa manera e è nurmali prènniri nu trenu, nu tram e nu bus cu lu stissu bigghiettu, e si pò prènniri macari la navi cu certiduni bigghietti.

Trasporti aèrii[cancia | cancia la surgenti]

L’aeroportu di Zuricu è lu cchiù mpurtanti dâ Svìzzira e unu dî cchiù grossi d’Europa.

Storia[cancia | cancia la surgenti]

Arti e cultura[cancia | cancia la surgenti]

Sport[cancia | cancia la surgenti]

La citati cunta gran nùmiru di club spurtivi nta tutti li sport.

Càuciu[cancia | cancia la surgenti]

FC Zürich, Grasshopper-Club Zürich, FC Seefeld Zürich, YF Juventus

A Zuricu s'attrova puru la sedi dâ FIFA (Federation Internationale de Football Association).

Hockey supra jacciu[cancia | cancia la surgenti]

ZSC Lions, GCK, SCZ

Pallamanu[cancia | cancia la surgenti]

Grasshopper-Club Zürich, ZMC Amicitia Zürich, TV Witikon

Attillètica[cancia | cancia la surgenti]

Leichtathletik-Club Zürich (LCZ), TV Unterstrass (TVU)

Pallavvolu[cancia | cancia la surgenti]

VBC Voléro Zürich, KSC Wiedikon Beachers

Baseball e Futtibboll Miricanu[cancia | cancia la surgenti]

Zürich Challengers, Barracudas Zürich, Zürich Lions, Renegades, Lightnings, Tomahawks

Badminton[cancia | cancia la surgenti]

Erster Zürcher BC, BC Vital,Akad, Badmintonverein Zürich ABV, BC Irchel Zürich

Palla a canistru[cancia | cancia la surgenti]

Basketballclub Zürich Academica, Basketballclub Zürich Korac, Basketballclub Efes

Lijami sterni[cancia | cancia la surgenti]

Autri pruggetti[cancia | cancia la surgenti]

Nta Commons s'attròvanu àutri mmàggini rilativi a Zurìcu (citati).
Wikiquote has a collection of quotations related to:

Template:Wiktionary