Tuturanu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

Tuturanu è na frazzioni di Brinnisi, lu capulocu dâ pruvincia cû su nomi.Secunnu lu censimentu dô 2001 teni na pupulazziuni di 2956 cristiani.

Giugrafia[cancia | cancia la surgenti]

Sorgi a 10 km a sud di Brinnisi, citati di cui Tuturanu è na frazzioni.Lu su tirrituriu, situatu a 45 metri su lu liveddu dû mari, cumprinni na zona suggestiva dâ Piana di Brinnisi, cu limenti leggermenti ondulati.Tuturanu, vini pinalizzata da prisenza a picca chilometri dû centru, dâ cintrali termuelettrica cchiu granni d'Eurupa: la Cintrali ENEL Fidiricu II di prupitati dû ENEL.

Lu cumuni di Brinnisi, Tuturanu s'attrova a sud

Storia[cancia | cancia la surgenti]

Lu paisi pigghia lu nomu dû fundus Tuturianus, lu pussidimenti dâ famigghia romana Tuturia, n membru da quali è facilmenti idintificabili cu Publius Tuturius nutu dâ epigrafi (circa II siculu d.C.) rinvinuta a Cerrati, lucalitati picca distanti.

Lu casali è ducumentatu ntû Midiuevu comu lucus Tuturanus (1097) e vicus Tuturanus (1107) ntî dunazziuni dû cunti Guffridu di Convirsanu e dâ mugghiera Sicalgaita a lu Monastiru da munaca binidittina di Brinnisi ,: li pigameni di dunazziuni si conservanu ntâ Bibbliuteca arciviscuvili Annibali di Leo.Ntâ su aria, sempri dunata a li munaci binidittini di Brinnisi, vi era n'atru casali notu comu Valiranu, la cui ubbicazziuni era chidda di attuali massiria Maramunti, ntî pressi dû boscu Colimi. N'atru casali medivali, anticidenti a Tuturanu e forsi a stissa Valiranu, vi era ntâ aria osci da Massiria Colimi.Tuturanu fu abbitata da immigrati arbanisi, ca  ntû 1480 la lasciunu pi picca tiempu pi paura di nvasiuni turca, picchì ntî di jorni pigghiavunu la citati di Otrantu.Ntû Cinchicintu fu pi chistu custruita na torri di guardia, la Torri di Sant'Anastasiu, n cumunicazziuni cu sistema di avvistamentu dî turri custiiri antisarracini.

Ntû 1871, doppu ca si era cumpiuta l'Unitati d'Italia, Tuturanu veni assignata a lu tirritoriu du cumuni di Brindisi, dû quali ni fu na frazzioni. A la fini dâ prima guerra munniali (1918) l'abbitanti circa 1000 e accussì Tuturanu veni dutata di scoli limentari, uffici cumunali e caserma dî Carabbineri.Tuturanu duranti la secunna guerra munniali fu sidi di un campu di prigiunia pî surdati, ntâ massiria Paticchi.


Architittura e lochi di ntirissi[cancia | cancia la surgenti]

Lu su munumentu cchiu rapprisintativu è la chisidda dâ Madonna dû Jardinu dû 1500, ridificata subbitu doppu la distruzziuni turca du 1480, cu li matiriali di na chisa medivali cchiu ntica, comu tistimunianu li tracci di affriscu du siculu XIII al lu su nternu. La chisa è stata ricintimenti ristaurata. Atri munumenti di tutti li tipi sugnu:

la chisa da Dulurata, tirminata nil 1953,

la Torri Sant'Anastasiu e la Torri Dell'Orologgiu nta Piazza Riggina Marghirita

l'Usanna, ricintimenti ristauratu, carattiristicu locu ntu quali la pupulazziuni si rica pi binidiri li rami dû ulivu dâ dumenicadia dî parmi

la funtana munumentali, ntû stili mudernu e custruita ntî anni uttanta a lu postu di na funtana dû piriudu fascista

lu munumentu a li caduti.Nu munumentu ca ritrai li caduti dâ Granni Guerra, e na lapidi suttustanti ca arricurda li numi di caduti origginari du paisi.

Ari naturali[cancia | cancia la surgenti]

Ntî vicinanzi dû Tuturanu s'attrovanu tre mpurtanti ari naturali dû tirritoriu di Brinnisi: la Riserva naturali riggiunali orintata Boscu di Santa Tirisa e di Lucci, la Riserva naturali riggiunali orintata Boscu di Ceranu e lu Parcu Colimi cumunimenti chiamatu buscattu.

Lu Boscu di Santa Tirisa e di Lucci, è statu istituitu cun la L.R 19/97 ca istituisci li ari prutitti in ambitu riggiunali.Lu Boscu teni na biudivirsitati picca ntirissanti: quai nfatti ci sugnu rari tipi di Quercia Vaddunia.

Lu Boscu di Ceranu s'attrova a 6 chilumetri a nurd-est da citati, dâ costa ntî campagni.Teni furma rittangulari, dirizziuni est-ovest e cumprinni paisaggi suggestivi.Ntâ sta estinsiuni si pò nutari na furta aria di macchia miditirrania. L'aria è stata rimbuscata cu eucaliptus.

Il parcu Colimi s'attrova ntâ dirizziuni Sud, vicinu San Donaci, a picca chilumetri du centru abbitatu, facilmenti raggiungibili n picca minuti puru a piedi. Vini utilizzatu comu parcu urbanu.

Cultura lucali[cancia | cancia la surgenti]

Eventi[cancia | cancia la surgenti]

La Stratuturanu: gara pudistica organizzata dû A.S.D. Attlitica Amaturi Tuturanu, ca richiama attliti, iscritti, curiusi.

La Festa dâ Madonna dû Jardinu: festa patrunali n unuri da prutittrici du paisi, ca si teni lu 17 e 18 maiu.

Lu Turneu dâ Civitta: mpurtanti manifistazziuni turisticu-culturali, è nu turneu ca rivuca custumi e tradizziuni mediuvali, urganizzatu tutti li metati dû misi di giugnu dâ Pro-Loco di Tuturanu.

Politica[cancia | cancia la surgenti]

Osci la cumunitati Tuturanisi è rapprisintata n Cunsigghiu Cumunali di nu Assissuri e di nu cunsigghiri cumunali.

Ecunumia[cancia | cancia la surgenti]

La su ecunumia si basa privalintimenti sull'agricultura ca carattirizza tuttu lu paisi. Li curtivaziuni ca privalunu sugnu ulivu, carciufi, vigniti. Si pruduci puru nu vinu ntîcantini dû postu.

Tuturanu si avvia a divintari nu scalu firruviariu intirmudali di merci, n quantu oggettu da riurganizzaziuni di trafficu firruviariu dâ stazziuni di Brinnisi.Impurtanti puru la prisinza dâ centrali Enil di Ciranu, cuntistata dî abbitanti pû inquinamentu pruduttu.

Culligamenti[cancia | cancia la surgenti]

Tuturanu è sirvita dalla strada statali 16 Adriatica ca unisci Lecci cu Brinnisi.

La stazziuni di Tuturanu, s'appresta a essiri snudu intirmudali di merci di Brindisi.

Sport[cancia | cancia la surgenti]

Tuturanu teni na squatra di cauciu, l'AS Tuturanu, ca milita ntu campiunatu di Prima Catiguria e ntî staggiuni 2007/2008 ha pigghiatu la finali di Play-Off Terza Catiguria. Ma sulu ntâ staggiuni 2010/2011 la squatra è riuscita a classificarsi prima ntô campiunatu di terza catiguria, e quinni participari, ntâ staggiuni 2011/2012, ntô campiunatu di secunna catiguria doppu 5 anni.

Talìa puru[cancia | cancia la surgenti]

Brinnisi

Salentu