Thomas Hobbes

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes

Thomas Hobbes (5 Aprili, 1588 - 4 Diciemmiri, 1679) a statu nu filosufu puliticu di l'Anghilterra. Lu so saggiu cchiu famusu a statu lu Leviatany (1651).

Hobbes pubbricau scritta ca parraunu supratuttu di cuvernu e lieggi.
Circau di cummìnciri i pirsuni ca era miegghiu na forma di cuvernu unni nu capu sulu avìa nu putiri assulutu.
Ma a cosa cchiu 'ntirissanti di Hobbes pari ca fu a manèra câ quali circava di cummìnciri l'autri.
Accuminzau a taliari a natura umana. Rissi ca ppi iddu l'essiri umana sunu iguista e ca sunu capaci di fàrisi mali a vicenda si pienzanu ca sta cosa li putissi aiutari.
Dissi macari ca l'essiri umani ppi iddu erunu titti uguali ppi lu fattu ca su forti abbastanza pp'ammazzàrisi a vicenda, macari nu picciriddu putìa essiri capaci d'ammazzari n'adurtu mentri iddu rurmìa.
Ppuoi ammagginau li cosi ca putissiru succerri senza na forma di cuvernu.
Rissi ca ppi iddu avissi statu na cosa tirribbili: nu "statu di verra".
Nun ci avissiru stati abbastanza cosi ppi ugnunu, e li pirsuna s'avissiru a sciarriatu supra a cui avissi duvutu aviri quarchi cosa.
Arcuni s'avissiru affiratu, e autri s'avissiru scantatu ppa sicurezza.
Nuddu avissi cchiu pututu essiri capaci di fidarisi di n'autru o fari piani ppi lu futuru.
A vita avissi a statu "sulitaria, pòvira, brutali e curta".

'Nta na situazzioni di disordini, Hobbes pinzau c'avissi a stata n'idea bona ca tutti avissiru finutu d'affirrarisi e sciegghiri nu capu ("lu Suvranu").
Tutta s'avissiru duvutu mèntiri d'accordu a fari so ca lu capu ci ricìa di fari, rannuci nu putiri assulutu.
Nta sta situazzioni di "ordini" lu capu avissi avutu a tranquillitati di fari liggi ppi fari rispittari l'ordini.
Na vota ca stu capu fussi statu o putiri, ugnunu avissi duvutu fari chiddu ca ricìa macari chiddi ca nun erunu d'accordu.
Chissu ppi l'accordu c'avienu fattu prima di mintirilu o putiri.
Lu pianu di mentiri na pirsuna ccu tuttu stu putiri era rischiusu, ma Hobbes sustinìa ca era a miegghiu idea pussibbili.
Sustinìa ca era miegghiu sintirisi o sicuru sutta nu capu onniputenti, ca ssiri cuntinuamenti 'nta nu statu di verra.

Hobbes pritindìa ca st'argumentazzioni fussa stata pirfetta comu nu tiurema di matimatica, unni a ogni passu si ni succirìa n'autru.
Ma ci fuorru nu munzieddu di pirsnun ca nun erunu d'accordu.
Cirtuna dissiru ca Hobbes era nu subbillaturi, picchini sustinìa ca tutti erunu ugguali di natura.
Autri ricieunu ca l'essiri umani nun erunu accussì eguista comu Hobbes sustinìa.
A lu jornu d'oggi a maggiuritati da populazzioni struita nun ci piaci l'idea di nu cuvernu onniputenti.
Ma lu pinzeru di Hobbes si ritèni 'nta ogni casu 'mpurtanti picchini li so argumentazzioni erunu strutturati boni, e ci sunu ancora filosufa ca suni intirissati a prubblema di cuviernu ca si sturìunu i so libbra attintamenti.