Storia dâ fìsica
La fìsica, pigghia lu nomu dû grecu anticu fisis chi significa natura.
L'èbbica greca
[cancia | cancia lu còdici]
Foru li greci chi pi primi tintaru di spiecari li liggi dâ natura, chi nzinu a du tempu si pinzava sulu riggiuta di forzi suprannaturali e pirciò assimilata â riliggiuni. Filòsufi comu Taleti, Anassìmini, Anassimandru dèsiru li primi ntirpritazzioni dâ natura. Demòcritu fu lu primu a mmagginari na natura chi si cumponi di àtumi, Eratòstini, cunvinciutu chi la terra è di forma sfèrica, arrinisciu a misurari lu diàmitru dâ Terra cu na granni pricisioni. Lu sarausanu Archimedi è cunziddiratu unu dî cchiù mpurtanti scinziati greci.
Tuttu lu sviluppu dâ fìsica pi na vintina di sèculi fu nfruinzatu dâ filosufìa greca, e curiusamenti lu filòsufu Aristotili è cunziddiratu pi sèculi lu patri di ogni cuncizzioni di tipu razziunali dû munnu.
Lu rinascimentu
[cancia | cancia lu còdici]La fìsica si rinnuvau ntô Rinascimentu, grazzi supratuttu a l'òpira di Galileu, chi appi la pinzata chi lu munnu è riggiutu di liggi chi si ponnu scrìviri cu nu linguaggiu matimàticu. Vìnniru appoi scinziati comu Newton a raffurzari la nova cuncizzioni dâ fìsica.
La fìsica muderna
[cancia | cancia lu còdici]Tra la fini dû XIX sèculu e lu XX sèculu, la fìsica appi nu sviluppu assai forti, grazzi puru â rivoluzzioni nnustriali. Foru scuperti li raggi X grazzi a Pierre e Marie Curie, si sviluppau la fìsica atòmica grazzi a l'òpira di Enricu Fermi, Albert Einstein, Niels Bohr. Si pò ricurdari puru lu cuntribbutu dû fìsicu sicilianu Etturi Maiurana chi travagghiau cu Fermi a Roma ntî l'anni '30.
| Fìsica | |
|---|---|
| Acùstica | Astrofìsica | Elettrumagnetismu | Fìsica nucliari | Fìsica dî particeddi | Miccànica (fìsica) | Miccànica quantìstica | Òttica | Tiurìa dâ rilativitati | Termudinàmica
Fìsici cèlibbri - Sistemi di misurazzioni - Storia dâ fìsica - Premiu Nobel pâ fìsica, (òrdini alfabbèticu e crunulòggicu) - Unità di misura
|