Pirduta dâ «O» ô principiu dî palori
Ntâ lingua siciliana, la pirduta dâ "o" nizziali nun accintata poti succèdiri, puru siddu chistu succedi supratuttu ntâ lingua parrata.
Diffusioni
[cancia | cancia lu còdici]- Nta tutti l'àrii di la Sicilia, ntâ lingua parrata, li palori pèrdinu a li voti la "o" nizziali nun tònica ("~piniòni", "~rìganu"/"~rìanu", "~rèfici/"~rìfici", "~rigginàli", "~razziòni", "~Ràzziu", ecc.).
- Nta arcuni zoni, la "o" nizziali nun accintata è rinchiazzata di na "a" nizziali (anùri", "Aràzziu", "arìganu"/"arìanu", "aliva", ecc.).
- Nta quarchi zona dâ Sicilia, la "o" nizziali nun accintata sulu è addibbuluta nta na "u" nizziali ("unùri", "urigginàli", "uliva", "Uràzziu", "urìganu", "uttùviru", ecc.).
Àutri asempi
[cancia | cancia lu còdici]occasioni -> accasioni
ecc.
Nu finòminu prisenti nta àutri lingui
[cancia | cancia lu còdici]Ci voli nutari ca stu finòminu funèticu nun è tìpicu sulu dû sicilianu, pirchì asisti nta àutri lingui neolatini, comu p'asempiu la lingua corsa ca havi li furmi:
occupà / accupà (zoè 'n sicilianu: "occupari" dû latinu "occupàre")
oliva / aliva (zoè 'n sicilianu: "aliva", "oliva", "uliva" dû latinu "olìva")
alivetu (zoè 'n sicilianu: "alivitu", "ulivitu" dû latinu "olivètum")
orali / urali (zoè 'n sicilianu: "orali", "urali" dû latinu "oràlem")
oziosu / uziosu (zoè 'n sicilianu: "ozziusu", "uzziusu", dû talinu "otiòsus")
ecc.
Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "o" nizziali nun tònica
[cancia | cancia lu còdici]- Vucabbulariu di Camilleri, 1998
- Vucabbulariu di Lucio Zinna - Antares Editrice, 2002
Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "a" mmeci di la "o" nizziali nun tònica
[cancia | cancia lu còdici]Rifirimenti ca ùsanu palori cu la "u" mmeci di la "o" nizziali nun tònica
[cancia | cancia lu còdici]Rifirimenti ca ùsanu la pirduta tutali dâ "o" nizziali nun tònica
[cancia | cancia lu còdici]Sicilianu standard usatu ntâ wikipedia siciliana
[cancia | cancia lu còdici]Raccumannamu d'usari li formi siciliani cumpreti ("orazziòni", "origginàli"/"urigginàli", "Oràzziu"/"Uràzziu"/"Aràzziu", "arìganu"/"arìanu"/"urìganu", "ottùviru"/"uttùviru", ecc.) mmeci di chiddi accurzati ("~razziòni", "~rigginàli", "~Ràzziu", "~rìanu"/"~rìganu", ecc.) puru siddu nun cunzidiramu l'usu di st'ùrtimi comu n'erruri.