Benitu Mussolini

Benito Amilcare Andrea Mussolini (29 di giugnettu 1883 – 28 di aprili 1945) era dittaturi d'Italia dû 1922 ô 1943. La sò pulitica fu carattirizzata di n'espansionismu ntê culonî di l'Africa, in Albania e n Grecia, siguita di na diriva dittaturiali cu lu cultu di la pirsunalità. La sò allianza cû la Girmania di Hitler duranti la secunna guerra munniali sinnau la fini dô sò riggimi.

Biografìa

Accuminzau la sò carrera di pulìticu comu sucialista, ma quannu vosi ca l'Italia pigghiassi parti â Prima guerra munniali appi a lassari lu partitu pi forza. Mussolini criau l'idioluggìa dû fascismu chi è nàutra forma di tutalitarismu, chi signìfica ca lu statu cuntrolla tutti l'affari dâ sucitati.

Nta lu uttùviru dû 1922, accumpagnatu dî soi camisi niuri, fici la sò cèlibbri marcia su Roma. Lu re Vittorio Emanuele III lu ammitau a furmari nu cuvernu e lu fici primu ministru. Mussolini custituìu un cabinettu di larga cualizzioni e tanti spiraru ca era na ndicazzioni dâ nurmalizzazzioni d'affari dû cuvernu.

Ma Mussolini nun ntinnìu mai a riturnari ôn prucessu dimucràticu e anzi appi lu sonnu di ricriari nu Mperu rumanu mudernu. N'attribbutu dû Fascismu (e puru dû Nazismu) è lu cchiù granni militarismu. Ntô 1923, attaccau l'ìsula di Corfù. Ntô 1935, attaccau lu paisi africanu di Abissinia (chiamatu ora Etiopia), chi fu occupatu ntô 1936. Pi chissu l'Italia fu jittata fora dâ Liga di Nazzioni. Ntô 1939, occupau puru l'Albanìa.

Ntô 1936, Mussolini firmau lu pattu d'acciaiu, furmannu la culliganza cu Adolf Hitler, lu dittaturi dâ Girmania pi tutta la Secunna guerra munniali. Ntô 1940, mannau n'asèrcitu ntâ Grecia, ma a cunquista fu ddifficili, li greci cummattenu assai e l'aiutu di li tidischi fu funnamintali. Ntô 1943, li forzi alliati traseru 'n Sicilia e di stu puntu, lu putiri di Mussolini addiventa cchiù dèbbuli. Doppu picca tempu vinni arristatu; pruvau a fujiri in Svìzzira ma fu aggarratu e ammazzatu di partisani abbicinu Milanu.