Mperu Kushan

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Li cunfini dû Mperu Kushan, c. 150

Lu Mperu Kushan (c. sèculu Isèculu III) era nu statu chi ô sò cchiù granni, circa 105250, si stinniu dâ Tajikistan ô Mar Caspiu a l'Afghanistan e ntô sud fini ô Gangi. Lu mperu vinni criatu dû tribbu Kushan di Yuezhi, nu pòpulu di Xinjiang (lu nomu mudernu), ntâ Cina. Nn'avìanu di cuntatti dipromatichi cu Roma, la Persia e la Cina, e pi quarchi sèculu era ô centru di scanciamentu cummirciali tra lu livanti e lu punenti.

Urìggini[cancia | cancia la surgenti]

Lu nomu Kushan diriva di lu tèrmini cinìsi Guishuang (Ch:貴霜) chi discrissi una dî cincu tribbù dî Yuezhi (Ch:月氏), na cunfidirazzioni nfurmali di genti Indu-Aurupeu chi parravanu varî virsioni dî lingui tochariani. Chissi rapprisintaru l'Indu-Aurupei cchiù urientali nta termini geograficamenti.

Li Yuezhi si juncìanu cû tirritoriu ellenisticu di Greco-Bactria circa lu 135 a. C., e accuminzaru sustituiri li greci chi s'attrovaru ddà, chi poi si smuveru ntô bacinu Indus (ntâ Pakistan muderna) nnî banni uccidintali dû regnu Indo-Grecu.

Dicadenza[cancia | cancia la surgenti]

sèculu III lu mperu Kushan s'accuminzau a sciugghirisi.

Circa lu 225 Vasudeva I muriu e lu mperu Kushan vinni divisu pi dui, na parti livanti e na parti punenti.

Circa lu 270, li Kushan pirderu li soi tirritorî abbicinu ô ciumi Ganges unni poi vinni stabbilitu lu Mperu Gupta circa lu 320.

L'urtimi parti dû mperu Kushan vinni distrutti versu lu sèculu V, prima pû fattu di cummattimenti contra li Hun Janchi, e doppu nfini pû fattu dâ crisciuta d'Islam.

Suvrani Kushan principali[cancia | cancia la surgenti]


Liami esterni[cancia | cancia la surgenti]