Magna Grecia/Calabbrisi-Parmi

'N russu, li culòni taliani dâ Magna Grecia.

'A Magna Grecia ("Magna Graecia" 'n latinu, "Megalê Hellas/Μεγάλη Ελλάς" 'n grecu) èsti û nomu dâ zona d'Italia dû Sud chi fu 'nticamenti culunizzata dî Greci a pàrtiri dû VIII sèculu a.C. Ntâ Sicilia arriggistramu la fundazzioni î Naxos comu prima culonia dâ Magna Grecia ntô 734 a.C..

Li cità-statu

L'organizzazioni amministrativa èsti 'a stissa dâ Grecia, chidda dî poleis.

L'iconumìa

Ntê città dâ Magna Grecia, si sviluppau û cummerciu, l'agricurtura e l'artiggianatu.

L'arti

Dâ Grecia, l'arti, 'a littiratura e 'a filusufìa 'nfluinzaru 'a vita dî culoni.

Û sport

I culoni mandàvanu spurtivi î tutti i sport ê jòchira chi èranu a Olimpia e Delfi ntâ Grecia.

Û diclinu

Ntô sèculu III a.C. i culoni cuminciaru a diclinari ntô sò splinduri, û mutivu principali èsti ligatu â nova putenza: Roma.

Culonî grechi

Calabbria

Rhegion - Riggiu Calàbbria, Lakroi - Locri, Kroton - Crotoni, Kaulon - Monasteraci, Sybaris - Sibari, Krimisa - Cirò, Hipponion - Vibo Valentia, Metauros - Gioia Tauru, Medma - Rosarnu, Laos - Marcellina, Terina - S.Eufemia

Campania

Pithecusae - Ischia, Kymai - Cuma, Neapolis - Napoli, Posidonia - Paestum, Elea - Velia (Novi Velia)

Lucania

Metapontion, Metapontum - Metapontu

Pugghia

Taras, Tarentum - Tarantu, Kallipolis - Caddhripuli

Sicilia

Naxos - Giardini-Naxos, Zankle - Missina, Syraka - Siracusa, Akragas - Agrigentu, Gelas - Gela, Katane - Catania, Leontinoi - Lentini, Mègara Hyblaea - Mègara Iblea, Kamarina - Camarina, Mylae - Milazzu, Akrai - Palazzolu Acreide, Himera - Imera, Selinus - Selinunte, Casmene, Eraclea Minoa, Lipari

Àutri riggiuni

Marchi

Ankon - Ancona

Purtali di lu Salentu – Jiti a l'artìculi di Wikipedia supra lu Salentu.

Purtali di la Calabbria – Jiti a l'artìculi di Wikipedia supra la Calabbria.