Va ô cuntinutu

Lao Tzu

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

Lao Tzu, nzèmmula a àutri tipi di trascrizzioni quali Lao Tzè o Lao Zi, veni accussì ndicatu unu dî majuri pinzatura ca l'umanitati havi mai canusciutu.

La scola di pinzeru òi majurmenti accriditata, riteni ca nu pirsonaggiu ca currispunni a Lao Tzu havi 'n effetti mai esistutu e quinni è fruttu di liggenni antichissimi.

Quintu sèculu a.C.

[cancia | cancia lu còdici]

Riturnannu ô sô iputèticu auturi dicemu zoccu si jìu ntô tempu a custruiri supra la sô vita. Lu tempo 'n cui campa Er Li Tan (tali avissi a aviri statu lu veru nomu), è nu sèculu pròdigu di granni filosofia cae, nspigabbirmenti, vèdinu la luci 'n tuttu lu munnu uccidintali e urintali quasi cuntimpuraniamenti. Semu attornu ô 500 avanti Cristu e mentri a Ateni avemu la splusione nun cuntinìbbili dû granni pinzeru grecu di cui tuttu sapemu, ntô vicinu urienti lassa la sô trazza mpurtanti Zarathustra.  Spustànnuni versu l'Innia attruvamu Gautama Buddha, e 'n Cina Cunfuciu e Lao Tzu, oltri a àutri minuri. Scuru, e tali aggittivu, ntô casu, è quantu mai appruppriatu, biblioticariu ntô regnu dî Chi.

Lu sô pinzeru fa pernu supra nu cuncettu basi: "L'omu macari quannu è animatu dî megghi prupòsiti, ntô vuliri faciri, finisci nivitabbirmenti pi cumminari vai. O pi megghiu diciri, cchiù ca ntô faciri putissimu diciri: ntô ntirfiriri cû cursu di l'abbinimenti naturali".  Lu megghiu principi è chiddu ca nun si ntrumetti cuntinuamenti ntê vicenni dû sô pòpulu. Lu sô esserci nun è n'assenza e disintiressi, ma n'aggiri ô justu minimu ndispinzàbbili, unifurmànnusi a l'abbinimenti cchiù c'a pigàrili cucciutamenti versu cursi diversi; survegghia, s'accupa ma nun custrinci mai, nun forza mai, nun ntirveni mai cu pinioni o azzioni ca nun si cunfòrmanu ô cursu naturali dî cosi.  E' la linia dû Wu Wei obberu putissimu diciri dâ "Nun Ntirfirenza" cchiù ca dâ "Nun Azzioni" comu cumunimenti veni traduciuta. Esisti nu modu pi cumpurtàrisi, na via di pircurriri 'n adirenza a ddu modu, na virtuti di tèniri auta p'illuminari la via.  Tuttu lu restu picca conta: nun conta lu nummàru d'addevi (Lao Tzu nun nn'havi mancu unu, quannu chiddi di Cunfuciu supèranu li 2.000) nun conta lu successu, la fama, l'anuri, la cultura (Lao Tzu voli ca lu pòpulu campa 'n na cunnizzioni di biata filici gnuranza).  Nun còntanu li rapporti suciali, la patria e l'anuri a l'antinati. L'òmini cchiù c'àutru vannu evitati: è puru tempu pirdutu lu circari d'ammigghiuràrili, si vèdinu picca timidi prugressi, doppu tantu faticari, ca nun ripàjanu li sforzi faciuti: "Comu spalari acqua cûn tridenta/tridenti".

Ncontru cu Cunfuciu

[cancia | cancia lu còdici]

Campa schivu e 'n disparti di lu munnu.  L'ùnicu episodiu dûn certu rilevu, dû tuttu mmintatu, parissi aviri statu nu ncontru cu Cunfuciu.  Chistu cummintau: "Granni omu ma nun cumprinzìbbili a cu lu ntirpella pirchî pari abbulari comu n'aceddu supra li nuvuli". Pi tutta la vita nun scrivi nenti e forsi si lassa scappari sulu quarchi frasi ca ci cunfiriscinu però na certa quali mala suppurtata nuturitati.

Lao tzu erimita

[cancia | cancia lu còdici]

Cunziquinziarmenti Lao Tzu a nu certu mumentu dâ sô vita molla tuttu e supra lu dorsu di na vecchia bufala gricia cerca di nèsciri dû sô munnu e faciri scumpariri pi sempri li sô trazzi. A lu varcari dî cunfini dû statu dî Chi ncontra lu vardianu dâ Porta Uccidintali ca lu ferma e tra li prijeri e l'amminazzi ci fa scriviri li 5.000 pittogrammi ca vannu a cumpòniri lu Tao Te Ching. Lao Tzu, 'n un certu senzu rinnigannu praticamenti cû scriviri propiu l'essenza dû sô pinzeru, lassa lu sô testu supra tavuleddi di "bambù" (o bammù) ô vardianu e scumpari versu uccidenti. Lu stòricu Sima Qian campatu 300 anni doppu ni lassa prizziusa trazza dâ vita dû granni pinzaturi cunchiudennu uppurtunamenti ca lu pirsonaggiu 'n chistioni "Amava l'ummira cchiù dâ luci".

La fonti di st'artìculu è Uicchipidia Taliana: