Gistioni cummissariali cuvirnativa

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

La Gistioni cummissariali cuvirnativa è nu tipu di gistioni di ferruvìa, ca non apparteni ê riti statali, ca avissi a èssiri accezziunali e pruvvisòria.

Comu si sapi, na ferruvìa pò èssiri di pruprità dô Statu, ca la gistisci direttamenti ppi tramiti dê Ferruvìi dô Statu (a oi RFI), oppuru affidata 'n cuncissioni a la nnùstria o a la mprisa privata, ca la gistisci secunnu li proprii ntiressi. Lu sistema di Gistioni cummissariali cuvirnativa nascìu cô Reggiu Dicretu n.1447 dô 9 maiu 1912 ppi putiri rigulari tutti li situazzioni ca nascèvanu quannu li mannatari ièvunu 'n fallimentu ppi mancanza di sordi o ppi àutri gravi situazzioni. L'artìculu 184 dô dicretu ( ca fu mudificatu 'n parti ntô 1936) diceva accussì: Quandu l'esircìzziu di na ferruvìa pùbbrica veni ntirrumputu(..) o si veni fattu ccu gravi e ripituti mancanzi, lu Ministeru dê Cumunicazzioni cci stabbilisci 'n tèmmini mprurugàbbili ô cuncissiunàriu ppi dàricci tempu ppi rigulari lu sirvizziu. Scadutu lu tèmmini, lu cuncissiunàriu (..) dicadi dâ cuncissioni (..) lu Ministeru dê Cumunicazzioni allura pò pigghiari senza remura (..) li pruvvidimenti nicissari ppi ripigghiari e cuntinuari lu sirvizziu macari pigghiannu 'n manu la gistioni.

Addoppu â guerra, lu 10 lugghiu 1947 niscìu n'àutru Dicretu liggi n.787 ca stabbilìu li mètudi pricisi ppi pigghiari 'n Gistione guvirnativa diretta o ppi tràmiti di l'amministrazzioni dê FS dê ferruvìi ca s'attruvàvunu ccu la cuncissioni scaduta ppi vari mutivi; stu pruvvidimentu fu nicissàriu datu ca la guerra avìa distruggiutu e disastratu tanti lìnii e chiddi nun avèvanu li sordi ppi abbissàrili. Tempu doppu niscìu la Liggi 1221 dô 2 di austu 1952 ca autorizzau lu Ministeru dê Trasporti a pigghiari 'n gistioni diretta macari ddi ferruvìi ca èranu 'n scadenza dâ cuncissioni e l'avianu a rinnuvari.

La ferruvìa cuntinuava a èssiri cunzidirata 'n cuncissioni e di pruprità dò Ministeru dê Trasporti ca la cuntrullava e gisteva tràmiti nu Cummissariu cuvernativu.

Urammai pirò niscèru li dirittivi cumunitàrii arupèi ppê ferruvìe picciò lu sistema di la Gistioni cummissariali cuvirnativa sta scumparennu. Li Ferruvìi ex-cuncessi stannu passannu ê riggiuni, doppu pirìudu ntra lu quali li gistìu la FS. Oi tanti addivintàru Sucità a risponsabbilità limitata ccu participazzioni di l' Enti lucali.