Storia dâ Calabbria (èbbica nurmanna)
La Storia dâ Calàbbria 'n èbbica nurmanna vidi comu cuntestu l'abbannunu dâ Calàbbria bizzantina ê raid dî pirati saracini dâ Sicilia. Ntî stu cuntestu l'espansioni nurmanna versu sud era nu flussu assai naturali.
La cunquista nurmanna dâ Calàbbria
[cancia | cancia lu còdici]La prisenza dî nurmanni 'n Calàbbria è tistimuniata ggià a pàrtiri dû 1044, cu Gugghiermu I, vrazzu di ferru chi cu Guaimaru di Aversa custruisci nu ccasteddu a Squillaci e ci stabbilisci na guarniggiuni di surdati. Câ morti di Gugghiermu, Druguni d'Autavilla cunsòlida la cunquista ntô nord dû tirritoriu. Quannu ntô 1049 lu sò frati Robbertu friscu vinutu di Nurmannìa s'apprisenta a Melfi, Druguni lu ncàrrica di pigghiari pusizzioni a Scribla, na posizzioni stratèggica situata ntô tirritori di l'attuali Spezzanu ntê muntagni dû nord dâ Calabbria. Pi quarchi annu Robbertu campau suprattuttu tirrurizzannu la pupulazzioni lucali, e facènnusi canusciri pi la sò spirtizza, chi ci dèsi la nòmina di Guiscardu. Ntô 1053 Robbertu cô sò cuntingenti di surdati desi na manu dicisiva ntô cummattimentu di Civitati, n Pugghia contra li bizzantini ô puntu chi â morti di Umfredu d'Autavilla, succissuri di sò frati Druguni, ntô misi di austu dû 1057 Robbertu lu Guiscardu è acclamatu duca di Pugghia e di Calàbbria e si stabbilìu a Melfi.
Ntâ mentri chi Robbertu divintava unu dî capi cchiù putenti di tutta l'Italia dû sud, sò frati Ruggeru agghicau puru iddu dâ Nurmannìa, e s'apprisintau ntî sò frati Robbertu, chi lu n'carricau di cuntinuari la cunquista dâ Calàbbria ggià â fini dû 1057. Robbertu e Ruggeru nu èvanu sempri d'accordu e accussì ntô 1058 pi na quistioni di sòrdi, pruvinenti dî cunquisti calabbrisi, Ruggeru si sciarriau cu Rubbertu e s'abbicinau a n'àutru sò frati, Gugghiermu, cunti dû principatu, chi lu aiutau a 'nstallari pi cuntu sòu ntî nu casteddu a Scalèa.
Li vicènni pulìtichi chi si àppiru ntô 1059, e n particulari lu cunciliu di Melfi, unni lu papa Nicola II dèsi lu titulu di duca di Pugghia, di Calàbbria e di Sicilia a Robbertu lu Guiscardu, foru tali chi Ruggeru appi a vèniri a patti cu sò frati. Â fini dû 1059 l'esercitu nurmannu cuminzau a libbiràrisi di l'ùrtimi cità calabbrisi 'n cui c'èra ancora na rapprisintanza bizzantina: la cità di Cariati risistìu na para di misi, e Rossanu e Giraci foru cunquistati prima dû vèrnu. Ristava la capitali, Reggiu chi fu cunquistata quarchi misi doppu. Ntâ stati dû 1060, l'ùrtima navi càrrica dî rapprisintati bizzantini chi si pòttiru rifuggiari pi quarchi misi a Scilla partìu pi Costantinòpuli mittennu fini pi sempri â prisenta bizzantina ntâ riggiuni.
Puru doppu la cunquista nurmanna dâ Sicilia, la Calàbbria fu cunsidirata di Ruggeru comu capitali dû sò tirritoriu, e 'n particulari la cità di Miletu unni installau la sedi principali dâ sò curti armenu nzinu â cunquista di Palermu dû 1072.
Talìa puru
[cancia | cancia lu còdici]Bibbliografìa
[cancia | cancia lu còdici]J. Julius Norwich, I normanni nel sud, Mursia, 1971.