Artemisia Gentileschi

Artìculu n vitrina
Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Giuditta ca dicapita Oloferni di Artemisia Gentileschi, Museu di Nàpuli.

Artemisia Gentileschi (Roma, 8 di giugnettu 1593Napuli, 1653) fu na pittrici italiana di la scola caravaggesca.

Biografìa[cancia | cancia la surgenti]

Figghia dû pitturi Orazziu Gentileschi, accuminzau ntâ putìa di sò patri. Già picciotta sò patri la mannau nti la putìa di Austinu Tassi, n'àutru pitturi amicu di Orazziu, ca versu li 18 anni la viulintau. Orazziu Gentileschi ci fici na causa, e Artemisia si n'appi a gghiri. Viaggiau nti diversi cità italiani e pi nu certu piriudu si stabbiliu a Firenzi maritata a Pierantoniu Stiattesi, nu pitturi comu a idda, e di cui duranti stu pirìudu appi quattru figghi. A Firenzi, unni stesi nzinu ô 1620, appi la prutizzioni di Cosimu II dî Mèdici e dâ sò curti; canuscìu Galileu e lu niputi di Michilàncilu Buonarroti ca ci cummissiunau nu travagghiu. Lu piriudu fiorintinu marcau na fasi n cui Artemisia Gentileschi agghicau a fàrisi arricanusciri comu artista affrimata, tantu ca fu la prima fìmmina a essiri ammittuta â Accademia. Doppu siri turnata a Roma, unni la sò fama era assai nigativa a causa dû prucessu contra Tassi, Artemisia Gentileschi si ni jìu pi nu pezzu a Venezzia e appoi a pàrtiri dû 1630 a Napuli. Doppu na parentisi a Londra â fini di l'anni '30, Artemisia Gentileschi si stabbiliu difinitivamenti a Napuli.

La pittura[cancia | cancia la surgenti]

Lu sò stili è nfluizatu assai di chiddu di Caravaggiu, e n particulari pi l'usu dâ luci e dî chiaru-scuri. Li suggetti ripìgghianu spissu suggetti fimminini nti na pusizzioni cuntraria a chidda abbitarmenti nfiriuri ca ê sò tempi la fimmina avìa a tèniri. Singificativa di stu puntu di vista è la tila Giuditta ca dicapita Oloferni ca arraprisenta na scena di straordinaria viulenza di la parti di dû fìmmini contra Oloferni, tila ca fu pittiata picca tempu doppu ca fu viulintata.

La rivalutazzioni[cancia | cancia la surgenti]

Pi sèculi l'òpira di Artimisia Gentileschi fu suttavalutata e li quatri spissu ammucciati ntê suttirrania dî musei, pi du' mutivi. Gentileschi era na fìmmina, e macari pirchì duranti lu piriudu fiurintinu si firmava spissu cô cugnomu di sò maritu. Sulu ntô XX sèculu la fjiura di Artimisia Gentileschi fu riscupruta, e n particulari diversi tili senza attribbuzzioni ma di chiara uriggini dâ scola caravaggesca foru attribbuiti a idda. Li vicenni dâ sò vita ni ficiru puru ntâ secunna mità dû XX sèculu nu sìmmulu dû muvumentu fimminista.


Wikimedaglia
Wikimedaglia
Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.
Fu arricanusciuta lu 4 di aprili 2012

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina