Frédéric Mistral

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Frédéric Mistral

Frédéric Mistral (Maillane, 8 di sittèmmiru 1830 - 25 di marzu 1914) scritturi pruvenzali di l'Académie de Marseille (l'Accadèmia di Marsigghia).


Biografìa[cancia | cancia la surgenti]

Nascìu l'8 di sittèmmiru 1830 ntâ citati di Maillane (Pruvenza), figghiu di ricchi vennitura di matiriali dumèstici (François Mistral e Adélaide Poulinet - grazzî a cui fa parti dî cchiù vecchi famigghî pruvenzali: Cruvelier, Expilly, Roux (Ruffo di Calàbbria), Aurel), ja a scola sulu di l'etati di 9 anni.

1848 ô 1851, studia drittu a Aix-en-Provence e voli la ndipinnenza dâ Pruvenza e suprattuttu dâ lingua pruvenzali, "prima lingua littiraria di l'Europa civilizzata". E' duranti li sô studî di drittu ca mpara la stùria dâ Pruvenza, tempu fa Statu ndipinnenti. Mancipatu dû sô patri, pigghia allura la risuluzzioni di: "susiri, ravvivari ntâ Pruvenza lu sintimentu di razza (...) ; di fari chistu rinascimentu cû ristàuru dâ lingua naturali e stùrica du paisi (...) ; di rènniri la voga ô pruvenzali cû ciùsciu e la fiamma dâ divina puisìa". Pi Mistral, la palora "raza" significa "lu pòpulu liatu dâ lingua, ca s'havi li radici dintrûn paisi e dintra na stùria".

Mistral ricivìu lu Premiu Nobel di littiratura entô 1904 nzèmmula cu Jose Echegaray y Eizaguirre. Utilizza la somma di chistu premiu pâ criazzioni dû "Museon Arlaten" a Arles.

Si maritàu cu Marie-Louise Rivière ma nun havi figghi e mori lu 25 di marzu 1914 a Maillane.


Òpiri[cancia | cancia la surgenti]

  • Mireio (1859)
  • Calendau (1867)
  • Lis isclo d’or (1875)
  • Nerto (1884)
  • La reino Jano (1890)
  • Lou pouemo dou rose (1897)
  • Moun espelido, Memori e Raconte (1906)
  • Discours e dicho (1906)
  • La genesi, traducho en prouvençau (1910)
  • Lis oulivado (1912)
  • Lou tresor dou felibrige (1878-1886)
  • Proso d’Armana, pubblicatu doppu la sô morti ntô 1926-1927-1930


Rifirimenti: Frédéric Mistral en français