Chiuvuta
Na chiuvuta è na forma di pricipitazzioni atmusfèrica. Nto sicilianu si usa puru l'esprissioni acqua pi innicari na chiuvuta. Pi esempiu si dici: ieri ci fu acqua assai.
Meteoruluggìa
[cancia | cancia lu còdici]L'àcqua si forma cuannu gutti siparati d'àcqua càscanu ô solu di li nùvuli. Nun tutta l'àcqua ca cari dî nùvuli junci comu è gghiè la supirfici: na certa quantitati evàpura nta l'àriu mentri ca chiovi attraversu ària siccu, nu tipu di pricipitazzioni chiamatu virga.
L'àcqua chiuvuta joca nu rolu mpurtantìssimu ntô ciclu di l'àcqua, ntô cuali lu lìquitu ca evàpura di l'ocèani si cunnenza ntê nùvuli e cari arreri 'n terra, doppu arritorna nta l'ocèani chî currenti e li ciùmira pi arripètiri arreri lu ciclu.
L'ammuntari d'àcqua chiuvuta si misura 'n millìmitri: na pricipitazzioni di 1 mm aquivali a dìciri ca supra na qual'è gghiè supirfici si dipusitau na quantitati d'àcqua unifurmamenti àuta 1 mm. La misura è nnipinnenti dâ grannizza dâ supirfici cunziddirata.
Li gutti d'àcqua sunnu spissu discrivuti comu a "forma di làcrima", tunni supra lu funnu e cchiù stritti versu la cima, ma chistu è scurrettu (sulu li gutti d'acqua ca càdinu di cuarchi surcenti sunnu a forma di làcrima ô mumentu ca si fòrmanu). Li gutti d'acqua nichi sunnu quasi sfèrichi. Li gutti cchiù granni sunnu tantu acchiattuti a forma di paninu, chiddi cchiù granni ancora sunnu a forma di paracaduti. Li gutti d'àcqua ca arrisùrtanu dû sciugghimentu picca tempu prima d'un giummu di nivi sunnu granni e fòrmanu na rusiddina di gutti cchiù nichi cuannu agghìcanu ô solu. 'N media li gutti sunnu 1-2 mm di diàmitru, li cchiù grossi foru arriggistrati 'n Brasili e nta l'Ìsuli Marshall ntô 2004 cu cchiù di 1 cm di diàmutru. Sta grannizza fu spigata câ cunninzazzioni di granni particeddi di fumu o di cullisioni tra gutti 'n zoni rilativamenti nichi cu nu cuntinutu d'àcqua particularmenti nutèvuli.
Tanti curturi svilupparu stratiggìi p'affruntari l'àcqua e criaru nummarusi tipi di prutizzioni comu li paràcqui e li mpirmiàbbili. Tanti pirsuni prifirìscinu stari 'n casa cuannu chiovi, spiciarmenti ntê climi trupicali, unni li chiuvuti sunnu di sòlitu accumpagnati di timpurali.
Ginirarmenti l'àcqua havi nu pH liggirmenti nfiriuri a 6, simpricimenti pi l'assurbimentu d'anidridi carvònica ca si dissucia ntê gutti nicareddi pi furmari quantitati mìnimi d'àcitu carvònicu. Nta arcuni àrii disèrtichi, lu pruvulàzzu atmusfèricu cunteni tantu bicarvunatu di càuciu di valanzari la naturali acititati dâ pricipitazzioni e quinni l'àcqua pò èssiri nèutra o addrittura arcalina. L'àcqua cu nu pH sutta 5,6 è cunziddirata àcqua àcita.
Si pò arricògghiri l'àcqua chiuvuta ntô puzzu.