Liòpuli
Liòpuli ('n latinu Leopolis, 'n lingua ucraina Львів L'viv, 'n russu Львов Lvov, 'n pulaccu Lwów, 'n tidiscu Lemberg) è na citati di quasi 830.000 abbitanti di l'Ucraina occidintali, capulocu dû sò oblast e unu dê megghi centri culturali dû paisi.
Ogni jornu â pupulazzioni lucali si ci jùncinu quasi 200.000 pirsuni viaggianti. Ntâ citati s'attròvanu assai nnustri, dui stituzzioni pi l'educazzioni supiriuri, l'Universitati di Liòpuli e lu Pulitècnicu di Liòpuli (prima chiamatu Universitati Tècnica di Liòpuli. Liòpuli è sedi di n'urchestra filarmònica e dû Tiatru di l'Òpira e di Ballettu. Lu sò centru stòricu hà statu misu ntî l'alencu dê patrimoni stòrichi di l'umanitati di l'UNESCO.
Storia
[cancia | cancia lu còdici]Liòpuli fu funnata ntâ mità dû XIII sèculu e sùbbitu addivinìu nu mpurtanti centru cummirciali. Vinni cunquistata dê pulacchi ntô 1340 e arristau a chisti quasi senza ntirmittenzi nzinu ô 1772, quannu passau ntê pussidimenti di l'Asburgu e addivinìu capitali dâ pruvincia dâ Galizzia.
Ntô 1919 fu ncucchiata dû novu câ Pulonia, addivinutu statu nnipinnenti. Li truppi suviètichi, secunnu lu pattu Molotov-Ribbentrop, si pigghiaru la cità ntô 1939 sùbbitu ô cuminciari dâ Secunna Guerra Munniali. Cchiù tardu fu occupata macari di l'esèrcitu tidiscu dû 1941 ô 1944, avennu chistu rumputu lu pattu trasennu ntî Unioni Suviètica.
Ntô 1945 attaccau a fari parti di l'Unioni Suviètica ntâ Ripùbblica Sucialista Suviètica Ucraina. La pupulazzioni pulacca vinni jittata fora e si nni jìu 'n megghia parti ntâ cità di Brislavia (Wrocław) (ca nzinu ô 1945 era tidisca). Liòpuli vinni ripupulata cu cuntadini russi e ucraini.