Carditu (Riggiu Calabria)

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
(Rinnirizzata di Cardetu)

Cercamu perzuni de Calabbria nteressati a scrìviri artìculi, grandi o pìcculi, 'n calabbrisi pe' 'u nostru progettu nciclupèdicu Wikipedia. Nci potìti scrìviri chidu ca volìti (pe' esempiu l'artìculi supra 'i cumuni calabbrisi). Ma pe' favuri, lasciàti una traduzioni d'i paroli diffìcili e ndicàti 'a pruvenienza de 'a parrata calabbrisi usata. Nun mporta se siti riggitanu, catanzarisu, cusentinu, de Cutroni, o de Vibbu, sempri calabbrisi siti! Grazi.

abbiccidariu St'artìculu è scrittu 'n sicilianu standard, si stai circannu l'artìculu scrittu 'n calabrisi di Carditu (RC), vidi Carditu (artìculu 'n calabrisi).



Carditu
File:Cardeto -Stemma.png
Nomu ufficiali: Cardeto
Riggiuni: {{{riggiuni}}}
Pruvincia: Riggiu Calabbria (RC)
Cuurdinati: 38°5'0"N, 15°46'0"E
Ammustra ntâ mappa
Superfici: 36 km²
Abbitanti: 2.104
Dinzitati: 58,4 ab./km²
Cumuni cunfinanti: Bagaladi, Riggiu Calabbria, Roccaforte
CAP: 89060
Prifissu telefònicu: 0965
Situ ufficiali: http://www.comune.cardeto.rc.it/


Carditu (o Cardetu nta àutri parlati calabbrisi) è nu cumuni i 2.104 abbitanti dâ pruvincia di Riggiu Calabbria situatu ntâ sponna drittra dâ ciumara dû Sant'Agata e havi na carattirìstica struttura a gradinata. L' orìggini di stu paisi di l'Asprumunti, chi pigghia lu nomu dâ chianta dû cardu (latinu: "carditum" locu di cardi), s'hannu a circari tra lu 900 e lu 1000. Nta ddu pirìudu, nfatti, sutta a lu mpiraturi Basiliu I, numinaru a sedi viscuvili di Riggiu a "Metropoli dei possessi bizantini dell'Italia meridionale" e cussì divintau lu cori dâ cresia gricànica miridiunali, unni vinìanu 'n cuntinuazzioni mònaci basiliani, chi prubbabbirmenti si firmaru a Mallemace (unni fìciru la cresia di Santa Marìa di Trapezomata) e la Batìa (unni fìciru la cresia di S Nicola di Focolica. N'àutra ipòtisi è chidda chi, ntornu a l'annu 1000, la genti, ca si ripara e ca si difenni di l'àrabbi, custrueru casteddi, chiamati "motte", tra li quali ricurdamu la vicina Motta S. Agata di cui Carditu fu casali finu ô 1800. Di ccà è l'attuali divisioni dû paisi 'n "Sopra Casale" e "Sotto Casale". Prubbabbirmenti foru l'agatini stissi chi, circannu nu locu chiù sicuru, si spustaru finu a Carditu.

Lu dialettu Cardolu[cancia | cancia la surgenti]

Lu dialettu cardolu è parrata ntô paisi. Havi svariati variazzioni dû dialettu cardolu (p'asempiu: Ambelotu, Pantanoto, Mannareddotu, Carditanu). Comunqui la maiuri parti dî paroli sunnu d'orìggini greca e a Carditu finu ô 1920 si parrava ancora lu gricànicu.


Lu gruppu folklorìsticu[cancia | cancia la surgenti]

Ntô paisi c'è nu gruppu folklorìsticu chi manteni vivi li tradizzioni e li va girannu puru a l'èstiru. Lu gruppu "Asprumunti" di Carditu, nfatti, è unu dî chiù vecchi gruppi dâ Calabbria. Ntô 1928, l'attuali prisidenti unurariu, Signuri Micu Barba Fedele, ballau davanti ô re Umbertu di Savoia, chi restau ncantisimatu di comu ballava ddu cristianu. Lu gruppu cumparìu puru nta quarchi film di l'anni cinquanta, comu: "Patto con il diavolo", "Il brigante di Tocca Lupo" e "Carne inquieta". Urtimamenti vincìu dui anni a fila (1999-2000) lu "Festival Internazionale del Folklore" a Mattinata di Foggia. Ma la casa spiciali dû gruppu "Asprumunti" si vidi ntô ballu: la "Ballata Cardoleda" ca ricorda antichi mimori dâ civilità magnu greca, ancora prisenti nta l'ària gricànica di lu ntruterra aprumuntanu. La "Cardoleda" havi orìggini grechi. Oi, quannu si vidi ballari lu gruppu si poti vìdiri comu tutti li ballirini sèntinu lu sonu a modu soi, bàllunu a modu soi. Oi lu gruppu è furmatu di giùvini Cardoli chi si sèntinu purtari avanti la tradizzioni chi ci lassaru li sò patri e li sò nanni.


Purtali di la Calabbria – Jiti a l'artìculi di Wikipedia supra la Calabbria.