Paliu dê Nurmanni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Lu paliu dî Nurmanni a Chiazza.

Lu Paliu dê Nurmanni è na manifistazzioni n custumi ca cumprenni na gara a cavaddu ntra li quattru quarteri stòrici di Ciazza. Chista manifistazzioni si svolgi tutti l'anni lu 12, 13 e 14 austu. Lu quarteri vincituri avrà tuttu l'annu la mmàggini sacra dâ Madonna dê Vittorie ntâ propria cresia parrucchiali.

Liggenna[cancia | cancia la surgenti]

La liggenna voli ca ntô 1061 lu cunti nurmannu Ruggeru d'Altavilla scinnì nta Sicilia cu nu sacru vissillu raffiguranti la Madonna cu Gesù Bamminu, ca riciviu dû Papa Alissandru II comu binidizzioni pi libbirari la Sicilia dê saracini. Accussì lu valurusu cunti Ruggeru, sutta la prutizzioni dâ Madonna, scunfiggìu li saracini di battagghia n battagghia finu a ripurtari la cristianitati n tutta l'isula. N sequitu lu nurmannu fici donu dû sacru vissillu a li chiù valurusi dê sò surdati, zoè li gallu-italici di Ciazza. Ntô 1161, quannu era mminenti la distruzzioni di Ciazza di parti di Gugghiermu lu Malu, alcuni citatini ammucciaru lu sacru vissillu dintra n'arca di cipressu, ca sippilliru dintra la badia supra l'eremu di Santa Maria. Na vota ca fu ricustruita la cità nun ci stava chiù nuddu accunuscenza di l'ammucciu. Accussì centottantasetti anni doppu, quannu n tutta l'Europa la pesti facìa stragi di cristiani, la Madonna apparsi n sònniru a lu sacirdoti Giuanni Candilia rivilannugli unni era lu vissillu. Quannu lu sacru vissillu vinni purtatu n cità, Ciazza vinni miraculusamenti libbirata dû morbu. Picciò la Maria Santissima dê Vittorie è la patruna di Ciazza e tutti l'anni dû 12 ô 14 austu si fisteggia l'arrivu n Sicilia dû cunti Ruggeru d'Altavilla, ca dunò lu sacru vissillu a li chiazzisi.

Ndubbiamenti nta liggenna ci putissi essiri qualchi cosa di veru. Di certu c'è ca cû Paliu dê Nurmanni si voli cilibbrari la vittoria dâ cristianitati nta Sicilia.

Jorni di festa[cancia | cancia la surgenti]

Lu 12 austu nu curteu n custumi mediuevali sfila pê vie dâ cità. Lu Gran Maggistratu purta na lampa vutiva â Madonna de Vittorie ntâ Cattidrali. Ntâ cresia vennu biniditti li cavaleri dê quattru quarteri di Ciazza (Canali, Casalottu, Castiddina e Munti). Lu 13 austu li curtei di li quattru quarteri vannu ntâ chiazza davanti â Cattidrali, unni lu cunti Ruggeru fa la sò trasuta triunfali ô cumannu dê sò truppi. Cà lu Gran Maggistratu cunsigna ô cunti li chiavi dâ cità. Finita la cirimonia lu curteu sfila pê strati. Lu 14 austu ntô centru spurtivu citatinu li cavaleri, cincu pi ugnunu dê quattru quarteri, giostranu ntâ Quintana contru lu Saracinu. Li cavaleri, cô cavaddu allanzatu ô galuppu, dèvunu supirari quattru provi:

1ª Prova: Curpiri cu la lanza lu scudu dû Saracinu (nu pupu).

2ª Prova: Curpiri cu la mazza lu scudu dû Saracinu.

3ª Prova: Cintràri e pigghiari cu la lanza n’aneddu postu supra lu Saracinu.

4ª Prova: Allanzari nu giavillottu attraversu n’aneddu postu supra na furca.

Vinci la squatra chi tutalizza chiù punti. A fini sirata lu curteu và pê strati guidatu dê cavaleri dî quarteri vincituri.