Parcu Archiòloggicu dâ Neapolis di Sarausa

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Lu tiatru grecu di Sarausa
Aricchiu di Dionisiu

Lu Parcu Archiòloggicu dâ Neapolis (dû grecu "nova cità "), vinni rializzatu tra lu 1952 e lu 1955 p'arricògghiri nta n'ùnicu cumpressu li cchiù granni munumenta clàssichi di l'èbbica greca e rumana ca s'attròvunu nta st'anticu quarteri Neapolis di Sarausa .

Apprima dâ custituzzioni dû "Parcu" di 240.000 mq., ss'ària era spartuta nta tanti pruprità privati e li munumenta s'attruvavanu picciò sparpagghiati nta tutti ssi pruprità.

Appena si trasi ntô parcu, s'attrova la "Basìlica di S. Niculò dê Curdari" (XI sèculu d.c.), unni oggi c'è misu n'ufficiu turìsticu.

Misu quasi 'n facci a la basìlica, c'è l'"Anfitiatru Rumanu" (II-IV sèculu d.c.),una di li rializzazzioni cchiù rapprisintativa dâ prima etati mpiriali rumana.

Vicinu a l'Anfitiatru, cchiù a ovist, s'accontra l'"Ara di Ierone II" (III sèculu a.c.), ca rapprisenta la terza granni òpira munumentali ca ni vinni di l'anticu quarteri di la Neapolis .

Cchiù avanti, vicinu ô "Tiatru Grecu" (V sèculu a.c.), ca è lu cchiù granni tiatru dâ Sicilia e unu dê cchiù granni di tuttu lu munnu grecu, s'ancòntranu li "Latumii" , e tra chissi chidda cchiù ntirissanti è la "Latumia dô Paradisu" , di unni s'arriva a la cchiù famusa dê grutti di stu parcu: chidda chiamata "Aricchiu di Diunisiu", ca è l'attrazzioni cchiù granni, nzemi ô tiatru grecu, pî turisti ca vènunu a Sarausa.

Fora dû ricintu dô Parcu Archiòloggicu, cchiù a Sud, ô principiu dâ strata chiamata Via Panuramica e ca porta 'n capu ô "colli Temeniti", c'è nu Tiatru Arcàicu scavatu ntâ petra cu cavea rittilìnia mmeci ca ncurvata, chiamatu "Tiatru Liniari".

Sempri fora dû parcu, ntê lìmiti urientali, ô ncrociu tra viali Teracati e via Romagnoli, c'è la "Nicròpuli Grutticeddi", cu li tanti tombi scavati ntâ petra, ntra chissi c'è chidda ditta "Tomba di Archimedi".


Siti archiològgichi dâ Sicilia

Adranon (Adranu)  • Akragas (Girgenti) • Akrai (Palazzolu Acrèidi) • Akrillai • Antichità di Catania • Casmeni • Castellucciu • Catacummi di Sarausa • Cava d'Ispica • Cefalù • Centuripe • Culli Maduri • Cullina di Sant’Ippòlitu • Eloru • Eraclea Minoa • Imera • Kamarina  • Marsala • Megara Hyblaea • Morgantina • Mozzia • Munti Adranuni • Notu Antica • Pantalica • Parcu Archiòloggicu dâ Neapolis • Sammuca Zabut. • Seggesta • Silinunti • Thapsos • Ustica • Villa Rumana dû Casali (Chiazza) • Villa Rumana di Castruriali • Villa rumana dû Tellaru • Voscu Littòriu-Ampòriu arcàicu-Gela