"Orléans" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
TXiKiBoT (discussioni | cuntribbuti)
n robot Aggiungo: ceb:Orléans, ko:오를레앙
Thijs!bot (discussioni | cuntribbuti)
n robot Aggiungo: vi:Orléans
Riga 135: Riga 135:
[[sv:Orléans]]
[[sv:Orléans]]
[[sw:Orléans]]
[[sw:Orléans]]
[[vi:Orléans]]
[[zh:奥尔良]]
[[zh:奥尔良]]

Virsioni dû 02:36, 5 fri 2007

Orléans
[[Image:|100px|]]
Nomu ufficiali: Orléans
Paisi: Francia
Riggiuni: Région Centre
Dipartimentu: Loiret
Aria: km²
Abbitanti: 263 292
Dinsità: ab./km²
CAP: 45000 e 45100

Orléans è un cumuni francisi situatu nnû dipartimentu dû Loiret e ntâ Région Centre (la Riggiuni Centru). Li sô abbitanti si chiàmanu orleanisi (n francisi: orléanais).


Giografìa

Orléans: lu ciumi Loira, la Cattidrali e lu Ponti Riali


Orléans s'attrova supra lu ciumi Loira (la Loire) e nni l'anni '70 si criau lu quarteri Orléans la Source, na dicina di chilòmitri a sud dâ citati.

Demografìa

  • Abbitanti (1999): 263 292
  • Aria urbana (1999): 355 811 abbitanti


Storia

Cenabum fu na citati gàllica conquistata di Cèsari ntô 52 a.C. e ricustruiuta â rumana. Lu mpiraturi Aurelianu rifunnàu a citati e lu sò nomu è na deformazzioni dû nomu di chistu mpiraturi.

Nta l'èpuca merovincia Orléans fu capitali dû regnu.

Nta l'èpuca capitincia, Orléans fu capitali di na contea e doppu dûn ducatu dî Valois-Orléans. La famigghia dî Valois-Orléans accedi ô tronu di Francia cu Luiggi XII e Franciscu I.

Ntô 1108 Luiggi VI Lu Grossu ricevi lu sacru ntâ cattidrali di Orléans di l'arcivescovu di Sens. E' unu dî rari sacri capezziani chi nun si fa a Reims.

Ntô 1429, li ngrisi occuparu a citati di Orléans. Giovanna d'Arcu, suprannuminata a Pulzella di Orléans, la libbiràu l'8 di maiu e accussì ci sunnu li Festi "giovanniche" (Fêtes Johanniques).

13 di dicèmmiru 1560 ô 31 di jinnaru 1561, ci foru li Stati Ginirali.

Econumìa

Dâ fini dû 2000 Orléans havi la sò prima linia di tramvìa (le Tram).

  • Ndustria farmacèutica
  • Miccànica
  • Agroalimentari
  • Alittrònica
  • Logìstica

Pirsunaggi cèlibbri

  • Étienne Dolet (1509-1546), pueta;
  • Robert-Joseph Pothier (1699-1772, giurista;
  • Gustave Lanson (1857-1934), stòricu;
  • Charles Péguy (1873-1914), scritturi;
  • Raoul Blanchard (1877-1965), giògrafu;
  • Pierre Ségelle (1899-1960), Ministru dâ Sanitati ntô guvernu povvisoriu (1946-1967), Ministru dû Travagghiu (1949-1967), Sìndacu di Orléans (1954-1959);
  • Jean Zay (1904-1944), polìticu, Ministru di l'Educazzioni Nazzionali dû Frunti Pupulari;
  • Isaac Jogues (1607-164), missiunaru.


Monumenti turìstici

La citati fu bummardata assai duranti la Secunna Guerra Munniali.

  • La Cattidrali Santa Cruci (Cathédrale Sainte Croix), custruiuta dû XIII ô XVI sèculu, fu distruiuta dî prutistanti duranti li Guerri di Riliggiuni. Arricustruiuta grazzî a Enricu IV, fu terminata ô principiu dû XIX sèculu
  • Lu Palazzu Groslot (Hôtel Groslot) custruiutu ntra lu 1549 e lu 1555 pû balivu Jacques Groslot ci murìu lu re Fanciscu II ntô 1560. Dû 1790 ô 1982 fu sedi dû municipiu
  • La Casa di Giovanna d'Arcu (Maison de Jeanne d'Arc) unni campàu dû 29 di aprili ô 9 di maiu 1429, fu arricustruiuta doppu li bummardamenti dâ Secunna guerra munniali
  • La Cripta Saint Aignan dî X e XI sèculi
  • La Cripta Saint Avit dî XI e XII sèculi
  • La Chiazza dû Martroi (Place du Martroi), cori simmòlicu dâ citati, cu, ntô centru, na granni statua equestri di Giovanna d'Arcu
  • Lu Palazzu Cabu (Hôtel Cabu), macari chiamatu Casa di Diana di Poitiers, custruiutu di Philippe Cabu ntô 1547, cu l'architettu Androuet du Cerceau. Oggi è Museu Stòricu e Archiològgicu di l'Orleanisi
  • Lu Museu dî Beddi Arti (Musée des Beaux Arts)

e tanti àutri palazzi privati e li jardini pùbbrici


Gastrunumìa

Lu Meli, lu Cotignac d'Orléans (carameli a basi di cutugnu) e l'Acitu


Citati Gimillati

A citati di Orléans è gimillata cu:

Culligamenti esterni