"Caltaggiruni" : Diffirenzi ntrê virsioni
Nuddu riassuntu dû canciamentu |
Nuddu riassuntu dû canciamentu |
||
Riga 14: | Riga 14: | ||
}} |
}} |
||
'''Caltaggiruni''' (''Cattaggerune'' scrittu secundu la |
'''Caltaggiruni''' (''Cattaggerune o Cattaggərunə'' scrittu secundu la fonetica lucali, ''Caltagirone'' in talianu''')''' è nu comuni di 37 953 abbitanti dâ Cittati metrupolitana di Catania. Jè luntana 68 km dû sò capulocu pruvinciali Catania e 195 km dû sò capulocu reggiunali [[Palermu|Paliermu]]. È u quintu comuni cchiù populatu dâ Città metrupolitana e lu primu pi grandizza territoriali. È lu 23 comuni dâ Sicilia pi populazzioni e lu quintu pi grandizza. È sedi piscupali dû 1816. È capulocu di nu vastu comprensoriu territoriali, chiamatu ''Calatinu e Sud Simetu'', ca jè ndâ parti meridionali di lu enti metrupolitanu di oji. |
||
[[File:Caltagirone.jpg|thumb|La scalazza di Caltaggiruni, dicurata di la famusa ciramica|alt=]]Centru urbanu misu centralmenti intra la Sicilia centrali, |
[[File:Caltagirone.jpg|thumb|La scalazza di Caltaggiruni, dicurata di la famusa ciramica|alt=]]Centru urbanu misu centralmenti intra la Sicilia centrali, chiḍḍa orientali e lu litoriali meridiunali, jè famusa pâ produzzioni dâ ciramica, a quali la rendi lu maggiuri centru reggiunali e unu di cchiù impurtanti d’Italia. Fu pi ultra dui millenni unu puntu strateggicu di controllu pi multi populi ca contrullavunu li chiani di Catania e Gela, intra di cui bizzantini, arabbi, genuvisi e nurmanni. Jè macaru nu impurtanti centru agriculu, pi so grandi campagni. |
||
U centru storicu avi u titulu di Patrimoniu di l’umanitati di l’UNESCO dû 2002, facenti parti dû consorziu du Vallu di Notu, inzemmura a [[Catania]], [[Militeddu (Catania)|Militeddu]], [[Scicli|Scichili]], [[Muòrica|Muorica]], [[Rausa]], [[Notu (Sarausa)|Nuotu]] e [[Palazzolu Acrèidi|Palazzolu]]. |
U centru storicu avi u titulu di Patrimoniu di l’umanitati di l’UNESCO dû 2002, facenti parti dû consorziu du Vallu di Notu, inzemmura a [[Catania]], [[Militeddu (Catania)|Militeddu]], [[Scicli|Scichili]], [[Muòrica|Muorica]], [[Rausa]], [[Notu (Sarausa)|Nuotu]] e [[Palazzolu Acrèidi|Palazzolu]]. |
||
Riga 47: | Riga 47: | ||
P'influenza dû liguri li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati (o vèninu prununziati comu si fussunu dî ''e'' chiusi) |
P'influenza dû liguri li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati (o vèninu prununziati comu si fussunu dî ''e'' chiusi) |
||
==== Patri nostru ( |
==== Patri nostru (Patrə nostru) ==== |
||
Patrə nostru, ca sé 'n celu, |
|||
Santəffjatu sia u nomu tò, |
|||
venissə prestu u tò regnu, |
|||
semprə sia fatta a tò vuluntà. |
|||
Comu 'n |
Comu 'n celu accussə 'n terra. |
||
Dannə semprə u nostru panə cutidianu, |
|||
Danne sempre u pane cutedianu |
|||
E togghienə i nostrə debbitə |
|||
E togghiene i nostre débbite |
|||
Accussə comu nuatrə i tugghimu |
|||
a e |
a e debbiturə nostrə. |
||
E nun |
E nun nə lassarə cascarə 'n tentazziunə, |
||
ma |
ma libbirənə dû malə, AMEN. |
||
Virsioni dû 15:01, 11 apr 2020
Caltaggiruni | |
Dittagghi: Stemma di Caltaggiruni | |
Muttu: Urbs Gratissima | |
Nomu ufficiali: | Caltagirone |
---|---|
Riggiuni: | {{{riggiuni}}} |
Pruvincia: | Catania |
Cuurdinati: | 37°14'0"N, 14°31'0"E Ammustra ntâ mappa |
Superfici: | 382 km² |
Abbitanti: | 38.220 |
Dinzitati: | 96 ab./km² |
Cumuni cunfinanti: | Acati, Gela, Grammicheli, Licuddìa, Mazzarinu, Mazzarruni, Miniu, Mirabedda Mbaccari, Niscemi, Chiazza , San Micheli di Ganzaria |
CAP: | 95041 |
Prifissu telefònicu: | 0933 |
Situ ufficiali: | http://www.comune.caltagirone.ct.it/ |
Caltaggiruni (Cattaggerune o Cattaggərunə scrittu secundu la fonetica lucali, Caltagirone in talianu) è nu comuni di 37 953 abbitanti dâ Cittati metrupolitana di Catania. Jè luntana 68 km dû sò capulocu pruvinciali Catania e 195 km dû sò capulocu reggiunali Paliermu. È u quintu comuni cchiù populatu dâ Città metrupolitana e lu primu pi grandizza territoriali. È lu 23 comuni dâ Sicilia pi populazzioni e lu quintu pi grandizza. È sedi piscupali dû 1816. È capulocu di nu vastu comprensoriu territoriali, chiamatu Calatinu e Sud Simetu, ca jè ndâ parti meridionali di lu enti metrupolitanu di oji.
Centru urbanu misu centralmenti intra la Sicilia centrali, chiḍḍa orientali e lu litoriali meridiunali, jè famusa pâ produzzioni dâ ciramica, a quali la rendi lu maggiuri centru reggiunali e unu di cchiù impurtanti d’Italia. Fu pi ultra dui millenni unu puntu strateggicu di controllu pi multi populi ca contrullavunu li chiani di Catania e Gela, intra di cui bizzantini, arabbi, genuvisi e nurmanni. Jè macaru nu impurtanti centru agriculu, pi so grandi campagni.
U centru storicu avi u titulu di Patrimoniu di l’umanitati di l’UNESCO dû 2002, facenti parti dû consorziu du Vallu di Notu, inzemmura a Catania, Militeddu, Scichili, Muorica, Rausa, Nuotu e Palazzolu.
L'etimoluggìa diriva di l'àrabbu Q'al'at jiran (appoi trasfurmatu n Kalta-jiran), ca signìfica dui Casteddi vicini.
Frazzioni
- Granieri
- Santu Petru
- Chianu San Paulu
- Favaredda
Giamillaggi
- San Diego - Venezzuela
- Kallikrateia - Grecia
- San Franciscu - Stati Uniti di Mèrica
- Arnsberg - Girmania
Nasciuti a Caltaggiruni
- Don Luiggi Sturzu, preti, funnaturi dû partitu pupulari talianu, e sinaturi a vita.
- Domenicu Semineriu, scritturi
Dialettu
U caltaggirunisi è una varietà di sicilianu orientali non metafòneticu, frati dû chiddu catanisi o saràusanu, pirò distintu pû substratu gaddu-siculu (di tipu liguri) , chi renni sta parrata differenti, cumenzannu câ forti nasalità dû sonu, a lenizziuni a centru di parola e finennu cû l'usu du tiempu perfettu mmeci dû tiempu remotu, chistu ultimu utilizzatu picca, specialmenti pi parrati in manera cchiù espressiva.
P'influenza dû liguri li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati (o vèninu prununziati comu si fussunu dî e chiusi)
Patri nostru (Patrə nostru)
Patrə nostru, ca sé 'n celu,
Santəffjatu sia u nomu tò,
venissə prestu u tò regnu,
semprə sia fatta a tò vuluntà.
Comu 'n celu accussə 'n terra.
Dannə semprə u nostru panə cutidianu,
E togghienə i nostrə debbitə
Accussə comu nuatrə i tugghimu
a e debbiturə nostrə.
E nun nə lassarə cascarə 'n tentazziunə,
ma libbirənə dû malə, AMEN.
Pi sapìrinni cchiossai, vidi puru la vuci Cullina di Sant’Ippòlitu (Caltaggiruni). |