"Caltaggiruni" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 10: Riga 10:
dinsita=96|
dinsita=96|
cumunilimitrofi=[[Acati]], [[Gela]], [[Grammicheli]], [[Licuddìa]], [[Mazzarinu]], [[Mazzarruni]], [[Miniu]], [[Mirabedda Mbaccari]], [[Niscemi]], [[Chiazza]] , [[San Micheli di Ganzaria]]|
cumunilimitrofi=[[Acati]], [[Gela]], [[Grammicheli]], [[Licuddìa]], [[Mazzarinu]], [[Mazzarruni]], [[Miniu]], [[Mirabedda Mbaccari]], [[Niscemi]], [[Chiazza]] , [[San Micheli di Ganzaria]]|
cap=95041
cap=95041|
prifissutelefònicu=0933|}}
prifissutelefònicu=0933|}}



Virsioni dû 00:11, 15 mar 2020

Caltaggiruni
Dittagghi: Stemma di Caltaggiruni
Muttu: Urbs Gratissima
Nomu ufficiali: Caltagirone
Riggiuni: {{{riggiuni}}}
Pruvincia: Catania
Cuurdinati: 37°14'0"N, 14°31'0"E
Ammustra ntâ mappa
Superfici: 382 km²
Abbitanti: 38.220
Dinzitati: 96 ab./km²
Cumuni cunfinanti: Acati, Gela, Grammicheli, Licuddìa, Mazzarinu, Mazzarruni, Miniu, Mirabedda Mbaccari, Niscemi, Chiazza , San Micheli di Ganzaria
CAP: 95041
Prifissu telefònicu: 0933
Situ ufficiali: http://www.comune.caltagirone.ct.it/


Caltaggiruni (Cattaggerune scrittu secundu la grafia lucali, Caltagirone in talianu) è unu comuni di 37 953 abbitanti dâ Cittati metrupolitana di Catania. Jè luntana 68 km dû sò capulocu pruvinciali Catania e 195 km dû sò capulocu reggiunali Paliermu. È u quintu comuni cchiù populatu dâ Città metrupolitana e lu primu pi grandizza territoriali. È u 23 comuni dâ Sicilia pi populazzioni e lu quintu pi grandizza. È sedi piscupali dû 1816. È capulocu di unu vastu comprensoriu territoriali, chiamatu Calatinu e Sud Simetu, ca jè ndâ parti meridionali di lu attuali enti metrupolitanu.

La scalazza di Caltaggiruni, dicurata di la famusa ciramica

Centru urbanu misu centralmenti intra la Sicilia centrali, chidda orientali e lu litoriali meridiunali, jè famusa pâ produzzioni dâ ciramica, a quali la rendi lu maggiuri centru reggiunali e unu di cchiù impurtanti d’Italia. Fu pi ultra dui millenni unu puntu strateggicu di controllu pi multi populi ca contrullavunu li chiani di Catania e Gela, intra di cui bizzantini, arabbi, genuvisi e nurmanni. Jè macaru unu impurtanti centru agriculu, pi so grandi campagni.

U centru storicu avi u titulu di Patrimoniu di l’umanitati di l’UNESCO dû 2002, facenti parti dû consorziu du Vallu di Notu, inzemmura a Catania, Militeddu, Scichili, Muorica, Rausa, Nuotu e Palazzolu.

L'etimoluggìa diriva di l'àrabbu Q'al'at jiran (appoi trasfurmatu n Kalta-jiran), ca signìfica dui Casteddi vicini.


Frazzioni

Giamillaggi

Nasciuti a Caltaggiruni

Dialettu

U caltaggirunisi è una varietà di sicilianu orientali non metafòneticu, frati dû chiddu catanisi o saràusanu, pirò distintu, specialmenti pû substratu gaddu-siculu (specialmenti di tipu liguri) , chi rinniu sta parrata differenti, cumenzannu câ forti nasalità dû sonu, a lenizziuni a centru di parola e finennu cû l'usu du tiempu perfettu mmeci dû tiempu remotu.

P'influenza dû liguri ca vinìu cu chiddi di Genova, li vucali finali di lu dialettu di Caltaggiruni nun vèninu prununziati (o vèninu prununziati comu si fussunu dî e chiusi)

Patri nostru (Patre nostru)

Patre nostru, ca sé 'n ceru,

Santeffjatu sia u nomu tò,

venissi préstu u tò regnu,

sempre sia fatta a tò vuruntà

Comu 'n ceru accussé 'n terra.

Danne sempre u pane cutedianu

E togghiene i nostre débbite

Accussé comu nuatre i tugghimu

a e debbiture nostre.

E nun ne lassare cascare 'n tentazziune,

ma libberene dû male. AMEN.


Pi sapìrinni cchiossai, vidi puru la vuci Cullina di Sant’Ippòlitu (Caltaggiruni).