"Raffadali" : Diffirenzi ntrê virsioni
n Fabior1984 ha spostato la pagina Raffadali (AG) a Raffadali tramite redirect: Talìa a discussioni dô pruggettu |
nenti sigle province |
||
Riga 4: | Riga 4: | ||
muttu=Ad astra| |
muttu=Ad astra| |
||
nomuufficiali=Raffadali| |
nomuufficiali=Raffadali| |
||
pruvincia=[[Pruvincia di Girgenti|Girgenti]] |
pruvincia=[[Pruvincia di Girgenti|Girgenti]]| |
||
superfici=22| |
superfici=22| |
||
abbitanti=13.492| |
abbitanti=13.492| |
||
dinsita=613| |
dinsita=613| |
||
cumunilimitrofi=[[Girgenti]], [[Joppulu Giancaxiu]], [[Sant'Àngilu Muxaru]], [[ |
cumunilimitrofi=[[Girgenti]], [[Joppulu Giancaxiu]], [[Sant'Àngilu Muxaru]], [[Santa Elisabetta]]| |
||
cap=92015| |
cap=92015| |
||
prifissutelefonicu=+0922 |
prifissutelefonicu=+0922 |
Virsioni dû 11:15, 24 sit 2014
Raffadali | |
Muttu: Ad astra | |
Nomu ufficiali: | Raffadali |
---|---|
Riggiuni: | {{{riggiuni}}} |
Pruvincia: | Girgenti |
Cuurdinati: | 37°24'17"N, 13°32'2"E Ammustra ntâ mappa |
Superfici: | 22 km² |
Abbitanti: | 13.492 |
Dinzitati: | 613 ab./km² |
Cumuni cunfinanti: | Girgenti, Joppulu Giancaxiu, Sant'Àngilu Muxaru, Santa Elisabetta |
CAP: | 92015 |
Prifissu telefònicu: | +0922 |
Situ ufficiali: | http://www.comune.raffadali.ag.it/ |
Raffadali (o Rafadali ntâ parrata lucali) è un cumuni di 13.492 abbitanti dâ pruvincia di Girgenti.
Storia
Abbitatu dû pirìudu neolìticu, lu tirritoriu 'n capu ô quali sorgi Raffadali, porta tistimunianzi dî vari culturi ca lu pupularu. Tra li scuperti archiològgichi cchiù ntirissanti, arricurdamu li cèlibbri "vìrgini di Businè". Li nutizzi certi supra Raffadali accumènzanu a pàrtiri dû pirìudu àrabbu, èbbica ntâ quali asistìa un casali riccu chiamatu "Rahal-Afdal", zoè casali ccillintìssimu, rinumatu pi la ricchizza dâ pruduzzioni agrìcula e la biddizza dâ pusizzioni. Cunquistata dî Nurmanni ntô 1095 Raffadali addivintau fèudu dâ famigghia Montapertu, ntô tirritoriu di Raffadali s’attruvava la furtizza saracina di Guastanella ca risistìu a longu â cunquista nurmanna.
La citatina attuali vinni funnata supra li ruvini dû casali anticu. Ntô 1507 Petru Montapertu uttinni dû Re Firdinannu lu "jus populandi" pâ spanzioni di l'agglumiratu urbanu, e accuminzau li travagghi di cunzulidamentu dû casteddu e di custruzzioni dâ Matrici. Ntô 1649 Giuseppi Niculò Montapertu, ntervinni pi riprìmiri na rivolta dî girgintani contra a lu vìscuvu Tràjna accusatu di custrìnciri la pupulazzioni â fami. Pi primiari lu curaggiu e la fidiltati dî Montapertu, Filippu IV di Spagna nzignìu la famigghia fiudataria di Raffadali dû tìtulu di Prìncipi, elivannu macari lu fèudu ô rangu di principatu. L'ùrtimu signuri di Raffadali fu Sarvaturi Montapertu Valguarnera.
Monumenta
Ntâ Matrici, n fasi di ristàuru cunzirvativu, si ponnu ammirari picca òpiri d'arti di valuri. N particulari nta la cresia è sarvatu un sarcòfagu rumanu dû II sèculu d.C. e la stàtua di lignu dâ Madonna dî Nfermi, prubbabbirmenti òpira di Niculò Buttafuocu (o comu egghiè pittata d’iddu), e c’acchiana ô 1585. Tra l’àutri cresi s’havi a arricurdari la cresia di Santu Giuseppi, cû sò fruntali baroccu splèndidu, e la cresia dû Rusariu, ristaurata ricentimenti.
Cucina
Lu piattu tìpicu di Raffadali è lu "maccu", passatu di favi sicchi.
Citatini famusi
Tra li citatini raffadalisi cchiù canusciuti ci sunnu:
- Cèsari Sessa, Sinnacalista e Parramintari nazziunali e riggiunali.
- Franciscu Spotu, Riliggiusu.
- Sarvaturi Di Benedettu, Parramintari nazziunali e riggiunali.
- Sarvaturi Cuffaru, ex Prisidenti dâ Riggiuni Siciliana.
Curiusitati
Stu paisi si carattirizza picchì avi na calata tutta sò, ca nun assumigghia pi nenti a chiddi di li paisi vicini, quannu pàrranu pari ca càntanu. È puru lu paisi unni nascìu lu pueta e riggista, Mimmo Galletto (Domenico Alvise Galletto).