Nnipinnenza

Junciuta â nnipinnenza dê diversi paisi dû munnu

La nnipinnenza è la situazzioni unni nu Paisi accapa di èssiri suttamisu dâ putenza di n'àutru.

Etimòluggìa

S'hà spàrtiri lu cuncettu di l'autonumìa, unni cuntìnuanu a essìricci patti stituzziunali ntra li dui tirritori, tràmiti quali unu dê dui pò aviri putiri dicisiunali 'n capu ditirminati cosi di l'àutru, e dû cintralismu, unni lu putiri cintrali duna tutti li dicisioni.

La nnipinnenza pò èssiri lu modu di accuminciari di na nazzioni emirgenti (spissu allinchiennu na vacantizza pulìtica), ma è spissu macari n'alluntamentu d'ôn putìri comu lu mpirialismu, lu culunialismu o l'ispanziunismu.

La nnipinnenza pò èssiri uttinuta tràmiti diculunizzazzioni, siparazzioni o macari pi na spartuta.

Europa

Girmania - Pulonia

• Lusazzia: Libbiru Statu Lusazzianu e Cumitatu Nazziunali Surbu

Talìa

• Sicilia: Muvumentu di Libbirazziuni Nazziunali dû Pòpulu Sicilianu

Mèrica

USA

• Ripùbbrica Lakota: Muvumentu Nativu Miricanu
• Alaska: Partitu Nnipinnenista Alaskianu

Àfrica

Angola

• Ripùbbrica di Cabinda: Frunti Nazziunali di Cabinda

Camerun

• Ripùbbrica di Ambazonia: Partitu di Libbirazziuni di l'Ambazonia

Etiopia

• Ripùbbrica di Ambazonia: Frunti Libbirazziuni Nazziunali Ogaden

Mali

• Azawad: Muvumentu Nazziunali Libbirazzioni ppi l'Azawad

Asìa

Cina

• Tibet: Muvumentu Nazziunali Libbirazzioni Tibbitanu

Innunesìa

• Ripùbbrica dû Maluku Sud: Muvumentu Nazziunali Libbirazzioni Mòloccu

Cina

• Taiwan: Partitu Dimucraticu Taiwanisa, Partitu Nazziunalista Taiwanisa, Partitu Ripùbbricanu Taiwanisa

Ucèania

Francia

• Nova Calidunia: Frunti Libbirazziuni Nazziunali Sucialista Kanaky

USA

• Hawaii: Muvumentu Nnipinnenti Hawaiianu

Vuci cunzigghiati

• Culunialismu
• Diculunizzazzioni
• Mpirialismu