"Liunardu Fibonacci" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
EmausBot (discussioni | cuntribbuti)
n r2.7.2+) (robot junciennu: ba:Фибоначчи
Addbot (discussioni | cuntribbuti)
n Bot: Migrating 80 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8763 (translate me)
Riga 29: Riga 29:
[[Catigurìa:Matimàtici]]
[[Catigurìa:Matimàtici]]


[[af:Fibonacci]]
[[an:Fibonacci]]
[[ar:ليوناردو فيبوناتشي]]
[[arz:فيبوناتشى]]
[[az:Fibonaççi]]
[[ba:Фибоначчи]]
[[ba:Фибоначчи]]
[[bat-smg:Fėbuonačės]]
[[be:Фібаначы]]
[[be-x-old:Фібаначчы]]
[[bg:Леонардо Фибоначи]]
[[br:Fibonacci]]
[[bs:Fibonacci]]
[[ca:Leonardo de Pisa]]
[[cs:Leonardo Fibonacci]]
[[cy:Fibonacci]]
[[da:Leonardo da Pisa]]
[[de:Leonardo Fibonacci]]
[[el:Λεονάρντο της Πίζας]]
[[en:Fibonacci]]
[[eo:Fibonacci]]
[[es:Leonardo de Pisa]]
[[et:Leonardo Fibonacci]]
[[eu:Leonardo Pisano]]
[[fa:لئوناردو فیبوناچی]]
[[fa:لئوناردو فیبوناچی]]
[[fi:Fibonacci]]
[[fiu-vro:Fibonacci]]
[[fr:Leonardo Fibonacci]]
[[gl:Leonardo Fibonacci]]
[[he:לאונרדו מפיזה]]
[[hi:फ़िबोन्नाची]]
[[hif:Fibonacci]]
[[hr:Fibonacci]]
[[ht:Fibonacci]]
[[hu:Fibonacci]]
[[hy:Ֆիբոնաչի]]
[[id:Leonardo da Pisa]]
[[ilo:Fibonacci]]
[[is:Leonardo Pisano]]
[[it:Leonardo Fibonacci]]
[[ja:レオナルド・フィボナッチ]]
[[kab:Leonardo Fibonacci]]
[[kk:Фибоначчи]]
[[ko:레오나르도 피보나치]]
[[la:Leonardus Pisanus]]
[[lt:Leonardas Fibonačis]]
[[lv:Fibonači]]
[[mk:Леонардо Фибоначи]]
[[ml:ഫിബനാച്ചി]]
[[mn:Фибоначчи]]
[[mr:लेओनार्दो फिबोनाची]]
[[ms:Fibonacci]]
[[mwl:Leonardo Fibonacci]]
[[nds:Leonardo vun Pisa]]
[[nl:Fibonacci]]
[[nn:Fibonacci]]
[[no:Leonardo Fibonacci]]
[[oc:Leonardo de Pisa]]
[[pl:Fibonacci]]
[[pms:Leonardo Fibonacci]]
[[pnb:فیبونکی]]
[[pt:Leonardo Fibonacci]]
[[ro:Fibonacci]]
[[ru:Фибоначчи]]
[[rue:Фібоначчі]]
[[sh:Leonardo Fibonacci]]
[[si:ෆිබොනාච්චි]]
[[simple:Fibonacci]]
[[sk:Leonardo Pisano Fibonacci]]
[[sl:Leonardo Fibonacci]]
[[sr:Леонардо Фибоначи]]
[[sv:Leonardo Fibonacci]]
[[sw:Fibonacci]]
[[ta:ஃபிபொனாச்சி]]
[[th:เลโอนาร์โด ฟีโบนัชชี]]
[[tr:Leonardo Fibonacci]]
[[tt:Фибоначчи]]
[[uk:Фібоначчі]]
[[ur:فیبوناشی]]
[[vi:Fibonacci]]
[[vo:Fibonacci]]
[[war:Fibonacci]]
[[zh:斐波那契]]

Virsioni dû 20:06, 7 mar 2013

La statua di Fibonacci nto jardinu Scottu a Pisa.

Liunardu Fibonacci (veru nomu Leonardo da Pisa o Leonardo Pisano, Pisa, ca. 1170 - Pisa, ca. 1250) fu un matimaticu talianu, spissu canusciutu cû suprannomu di Fibonacci. Cu autri matimatici dû sò tempu, cuntribuiu â rinascita dî scienzi esatti doppu la dicadenza di l'urtima parti dû Mediuevu.

Auturi di n'opira, Liber abaci (1202), e granni viaggiaturi, di sê viaggi ntô munnu àrabbu cu sò patri mpurtau in uccidenti la manera muderna di scriviri li nummura, ca oggi si chiamanu puru nùmmura àrabbi.

Fibonacci è canusciutu macari pi la siquenza di nummura ditta succissioni di Fibonacci chi accumenza pi:

1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, ....

e unni ogni nummuru è la summa dî dui chi lu pricedunu.

Biografìa

Ancora picciriddu, Fibonacci iu a scola di Raggiuneria di Bugia (oggi 'n Algirìa). Sò patri fu numinatu nutaru pi l'affari chi la ripùpprica di Pisa ntrattinìa câ cità dû Africa dû Nord, e avia dicidutu ca Liunarduzzu avia a stari dà pi nsignarisi l'arti dî nummura arabbi. Cchiù tardu accuminza a viaggiari pi tuttu lu mari Meditirraniu pi mettiri n pratica la sò arti, e versu lu 1200 riturnau difinitivamenti a Pisa, unni cuntinuau a travagghiari pô cuvernu dâ ripubbrica di Pisa. Fu n cuntattu cu diversi ntillittuali di du tempu, tra cui Micheli Scotu, astrolucu dâ curti di Fidiricu II di Svevia. Cuntribbuiu di manera ditirminanti â ntroduzzioni n' Europa dî nummura arabbi puru grazzi a diversi libbra, tra cui lu celibbri Liber abaci unni iddu ammuscia comu arrisorviri diversi prubblemi di aritmetica. Ntô 1240 lu cuvernu dâ ripubbrica di Pisa ci desi na pinsioni pî sirvizza chi avìa dunatu â ripubbrica.

Fibonacci e la Sicilia

Fibonacci muntuvìa la Sicilia, (cu la Siria, la Pruvenza la Grecia e l'Eggittu) ntô sò Liber abaci comu unu dî posta unni iddu praticau l'arti cuntabbili pî sò viaggi pi cuntu di sò patri. All'ebbica iddu era picciutteddu, e appi a visitari la Sicilia tra la fini di l'èbbica nurmanna e l'inizziu dâ duminazzioni sveva, pirchì ntô 1200 riturnau difinitivamenti dî tutti li sò viaggi pi nstallàrisi a Pisa. Fibonacci friquintau la curti di Fidiricu II. Lu mpiraturi ci fici pirsunalemtni na visita a Pisa. A lu mpiraturi ci piaciva accumpagnarisi cu ntillittuali, littirati e scinziati di l'ebbica. Dui dî scinziati dâ curti di Fidiricu, Giuvanni di Palermu e Teodoru di Salernu ci prupuneru na seri di probblema, di cui Fibonacci ni fici nu libbru ntô 1225. N'autru libbru, lu liber quadratorum è didicatu ô mpiraturi palermitanu.

Pi sapirinni chiossai


Wikimedaglia
Wikimedaglia
Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.
Fu arricanusciuta lu 22 di giugnu 2009

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina