"Astrunumìa" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
MerlIwBot (discussioni | cuntribbuti)
Riga 213: Riga 213:
[[wo:Saytubiddiw]]
[[wo:Saytubiddiw]]
[[xh:IAstronomi]]
[[xh:IAstronomi]]
[[xmf:ასტრონომია]]
[[yi:אסטראנאמיע]]
[[yi:אסטראנאמיע]]
[[yo:Ìtòràwọ̀]]
[[yo:Ìtòràwọ̀]]

Virsioni dû 14:16, 19 giugn 2012

Universum - C. Flammarion, Holzschnitt, Paris 1888, Kolorit : Heikenwaelder Hugo, Wien 1998

L' Astronumìa (dû grecu aster stidda, nomia liggi) è la scienza chi studia l'Universu e li corpi cilesti, di lu suli, a la luna, li pianeti e li stiddi.

Storia

Urigginariamenti, l'astronumìa jera na scienza ca si studiava principarmenti a occhiu, e li muvimenti riulari di l'astri èranu di na pirfizzioni tali chi li primi civilizzazzioni l'usaru pi ntirpritari lu munnu.

Aprima i pirsuni di tandi culturi cridivanu ca a terra fussi ciatta. U suli e a luna eranu piggiati aprima comu celesti. I greci antici scuprennu nu mezzu du 600 prima e 200 dopu di Christu ca a terra je tunna. Iddi dicevanu ca u suli, a luna e li pianeti furiassunu attornu a terra. Eratosthenes fu unu dî matimàtici ca fici na analisi di lu diàmitru da terra. I so risultati funnu pricisi. Nu 1543 u pulaccu, parrinu e astronumu Nikolaus Kopernikus dissi ca a terra e l´auci pianeti furiunu attornu au suli. Chissa idea nun ci piaciva a crèsia. Iddi dicevanu ca a terra fussi u ciu mpurtanti pianeta e ca je missu nu mezzu e ca tutti i pianeti furrianu attornu a terra.

A lu nizziu dû Sèculu XVII cu Galileu, li cosi canciaru. Cû telescopiu si vitti ca l'universu era cchiù cumplessu e menu pirfettu di chiddu chi si cridìa. Nascìu accussì l'astronumìa muterna.

L'astronumìa d'oi

Oi l'astronumìa, studia nun sulu chiddu ca si vidi nto celu, ma cu strummenta spiciali, puru li radiazzioni gamma, x, la luci ultraviuletta e li nfrarussu.

Corpi cilesti

Template:Link FA