"Spaccafurnu" : Diffirenzi ntrê virsioni
n r2.7.1) (Robot junciennu: ar:إسبيكا |
n r2.7.3) (robot junciennu: bg:Испика; modifiche estetiche |
||
Riga 18: | Riga 18: | ||
Si trova a 170 metri supra lu liveddu dû mari e lu tirritoriu, quasi tuttu campagni, cumprenni [[Santa Maria dû Fucaddu]] cû 10 chilòmitri di spiaggia, la [[Marza]], li [[pantanu di Longarini|pantana di Longarini]] e l'[[isula dî Puorri]]. |
Si trova a 170 metri supra lu liveddu dû mari e lu tirritoriu, quasi tuttu campagni, cumprenni [[Santa Maria dû Fucaddu]] cû 10 chilòmitri di spiaggia, la [[Marza]], li [[pantanu di Longarini|pantana di Longarini]] e l'[[isula dî Puorri]]. |
||
==Econumìa== |
== Econumìa == |
||
L'econumìa di Spaccafurnu si basa principarmenti supra l'agricultura. Li campagni prudùciunu [[pummaroru]], [[carota|caroti]], [[carciofulu|carciofuli]]. Sti tri prudotti sunnu espurtati nti tutta l'Italia e all'estiru. Si pruduciunu macari [[uliva|ulivi]], [[racina]], [[mennula|mennuli]], [[granu]], [[mais]]. |
L'econumìa di Spaccafurnu si basa principarmenti supra l'agricultura. Li campagni prudùciunu [[pummaroru]], [[carota|caroti]], [[carciofulu|carciofuli]]. Sti tri prudotti sunnu espurtati nti tutta l'Italia e all'estiru. Si pruduciunu macari [[uliva|ulivi]], [[racina]], [[mennula|mennuli]], [[granu]], [[mais]]. |
||
Riga 25: | Riga 25: | ||
== Storia == |
== Storia == |
||
Lu tirritoriu di Ìspica è abbitatu di l'èbbica dû bronzu. Li grutti scavati ntâ [[timpa]] sunnu na tistimunianza eloquenti di st'èbbica. Una di sti grutti è canusciuta comu la grutta di [[S.Ilariuni]], unni, secunnu la liggenna, lu santu vissi in eremitaggiu versu lu [[330]]. |
Lu tirritoriu di Ìspica è abbitatu di l'èbbica dû bronzu. Li grutti scavati ntâ [[timpa]] sunnu na tistimunianza eloquenti di st'èbbica. Una di sti grutti è canusciuta comu la grutta di [[S.Ilariuni]], unni, secunnu la liggenna, lu santu vissi in eremitaggiu versu lu [[330]]. |
||
[[ |
[[File:25I.jpg|thumb|250px|left|Na vista panoràmica di Spaccafurnu]] |
||
Lu primu documentu scrittu unni la cità è muntuvata è na ''bolla'' dû [[1093]] dû [[papa]] [[Urbanu II]], unni sunnu fissati li cunfini dî diòcesi, e la cità di ''Isbacha'' è assignata a diòcesi di [[Sarausa]]: la vicina cità di Notu avìa statu libbirata dû duminiu mussulmanu sulu dû anni prima. |
Lu primu documentu scrittu unni la cità è muntuvata è na ''bolla'' dû [[1093]] dû [[papa]] [[Urbanu II]], unni sunnu fissati li cunfini dî diòcesi, e la cità di ''Isbacha'' è assignata a diòcesi di [[Sarausa]]: la vicina cità di Notu avìa statu libbirata dû duminiu mussulmanu sulu dû anni prima. |
||
Riga 43: | Riga 43: | ||
* [[Salvu Mònica]], pitturi e scurturi. |
* [[Salvu Mònica]], pitturi e scurturi. |
||
==Talìa puru== |
== Talìa puru == |
||
*[[Cava r'Ispica]] |
*[[Cava r'Ispica]] |
||
Riga 53: | Riga 53: | ||
{{Artìculu dâ simana|24 di aprili| 2008}} |
{{Artìculu dâ simana|24 di aprili| 2008}} |
||
[[Catigurìa:Cumuni dâ pruvincia di Rausa]] |
[[Catigurìa:Cumuni dâ pruvincia di Rausa]] |
||
[[ar:إسبيكا]] |
[[ar:إسبيكا]] |
||
[[bg:Испика]] |
|||
[[ca:Ispica]] |
[[ca:Ispica]] |
||
[[de:Ispica]] |
[[de:Ispica]] |
Virsioni dû 18:28, 24 maiu 2012
Spaccafurnu | |
Muttu: | |
Nomu ufficiali: | Ispica |
---|---|
Riggiuni: | {{{riggiuni}}} |
Pruvincia: | Rausa (RG) |
Cuurdinati: | 36°47'7"N, 14°54'25"E Ammustra ntâ mappa |
Superfici: | 113,5 km² |
Abbitanti: | 14.403 |
Dinzitati: | 127 ab./km² |
Cumuni cunfinanti: | Muòrica, Nuotu (SR), Pachinu (SR), Puzzaddu, Rusalini (SR) |
CAP: | 97014 |
Prifissu telefònicu: | 0932 |
Situ ufficiali: | http://www.comune.ispica.rg.it/ |
Spaccafurnu è na cità di 15.000 abbitanti a 30 chilòmitri di Rausa e 50 di Sarausa, canusciuta puru cu lu nomu italianu Ìspica. L'abbitanti si chiàmunu spaccafurnàri.
Si trova a 170 metri supra lu liveddu dû mari e lu tirritoriu, quasi tuttu campagni, cumprenni Santa Maria dû Fucaddu cû 10 chilòmitri di spiaggia, la Marza, li pantana di Longarini e l'isula dî Puorri.
Econumìa
L'econumìa di Spaccafurnu si basa principarmenti supra l'agricultura. Li campagni prudùciunu pummaroru, caroti, carciofuli. Sti tri prudotti sunnu espurtati nti tutta l'Italia e all'estiru. Si pruduciunu macari ulivi, racina, mennuli, granu, mais.
Lu turismu, attività chi havi granni putinzialità si limita a na riti di agriturismu criata nti l'urtimi anni, e chi valurizzanu nu tipu di visitaturi ntirissatu â natura e all'architittura. Lu turismu balniari si limita essenziarmenti ê visitatura forasteri di uriggini spaccafurnara. Quarchi stabbilimentu privatu, chi gistisci circa 5% dâ lunchizza dî spiaggi, assicuranu puru na parti di turimu balniari di tipu classicu.
Storia
Lu tirritoriu di Ìspica è abbitatu di l'èbbica dû bronzu. Li grutti scavati ntâ timpa sunnu na tistimunianza eloquenti di st'èbbica. Una di sti grutti è canusciuta comu la grutta di S.Ilariuni, unni, secunnu la liggenna, lu santu vissi in eremitaggiu versu lu 330.
Lu primu documentu scrittu unni la cità è muntuvata è na bolla dû 1093 dû papa Urbanu II, unni sunnu fissati li cunfini dî diòcesi, e la cità di Isbacha è assignata a diòcesi di Sarausa: la vicina cità di Notu avìa statu libbirata dû duminiu mussulmanu sulu dû anni prima.
Ntê sèculi chi sigueru, la cità è muntuvata cu li noma di Ispicae fundus, e poi di Spaccaforno (in italianu). Ntô 1935, la cità cancia lu nomu ufficiali di Spaccaforno a Ìspica.
Quarchi annu doppu, lu 10 di giugnettu 1943 duranti la secunna guerra munniali, Spaccafurnu e Pachinu foru lu tiatru di nu sbarcu alliatu, chi libbirau la zona di l'occupazzioni tudisca. Fu chistu unu di l'episodî ditirminanti di l'avanzata alliata pi la libbirazzioni italiana.
Architittura
Li monumenti principali di caràttiri non riliggiusu sunnu lu palazzu Brunu, chi è sedi dû cumuni; lu parcu archeològgicu dâ Forza, li grutti di S. Marcu, d'èbbica paleocristiana.
Li monumenti principali di caràttiri riliggiusu sunnu li chiesî di S. Marìa cu la chiazza semicirculari, òpira di l'architettu Vincenzu Sinatra, dâ Nunziata, la Matrici, lu cunventu e la chiesia dû Càrmunu, e lu cunventu e la chiesia di Gghièsu e riflèttunu tutti lu stili baroccu chi fu aduttatu doppu lu tirrimotu dû 1693 .
L'architittura dî casi e dî palazzi di l'inizziu dû vintèsimu sèculu è nu bonu esempiu di Liberty.
Nasceru a Spaccafurnu
- Maria Crucifissa Curciu, biata dâ Chiesa Cattòlica Rumana.
- Salvu Mònica, pitturi e scurturi.
Talìa puru
Pi sapìrinni cchiossai
- Situ ufficiali di Spaccafurnu
- Arciconfratèrnita dâ Nunziata
- Confratèrnita di Santa Maria Maggiore
- Catacummi San Marcu (situ COPAI)