"Vitamina" : Diffirenzi ntrê virsioni
Nuddu riassuntu dû canciamentu |
|||
Riga 1: | Riga 1: | ||
[[WIP|Mparu]] |
|||
[[Mmàggini: Retinol_3Dstructure.png|thumb|right|200px|Struttura chìmica (mudellu 3D) dô ritinolu, la forma cchiù cumuni ntâ dieta dâ vitamina A.]] |
[[Mmàggini: Retinol_3Dstructure.png|thumb|right|200px|Struttura chìmica (mudellu 3D) dô ritinolu, la forma cchiù cumuni ntâ dieta dâ vitamina A.]] |
||
Virsioni dû 15:09, 11 mar 2011
Na vitamina eni nu cumpostu urgànicu richiestu comu nutrienti n picca dosi di n'urganismu. N àvutri paroli, nu cumpostu urgànicu è chiamatu vitamina siddu nun poti èssiri sintitizzatu n manera sufficienti di l'urganismu, e devi èssiri ottinuta dâ dieta. Pirciò, lu tèrmini dipenni sia dê circustanzi sia di l'urganismu. P'asempiu, l'àcitu ascòrbicu (vitamina C) eni na vitamina ppi l'omu, ma nun ppô cchiossài di l'àutri armali, mentri la biutina e la vitamina D sunnu richiesti ni l'omu n certi circustanzi. Ppi cunvinzioni, lu tèrmini nun includi àvutri nutrienti essenziali comu sali minirali, àciti grassi essenziali, amminuàciti essenziali (picchì chissi sèrvunu n quantitati cchiù granni), e mancu cunteni l'àvutu nùmmuru di àutri nutrienti chi prumòvinu la saluti, puru siddu sunnu richiesti menu spissu. Trìdici vitamini sunnu oj arricanisciuti universalmenti. Li vitamini sunnu dunca classificati dê loru attivitati biològgichi e chìmichi, nun dê loru strutturi. Varî cumposti chi hàvinu attivitati biològgica assuciata cu na vitamina sunnu ditti pruvitamini, e chissi gruppi sunnu numinati cu lèttiri: p'asempiu, la vitamina A cumprenni lu retinali, lu retinolu e quattru carutinòidi canusciuti. Ppi difinizzioni li pruvitamini si pòtinu cunvèrtiri n na forma attiva dâ vitamina ni l'urganismu, e a li voti si pòtinu virè cunvirtiri l'una ni l'àvutra.
Nti l'omu
Li vitamini sunnu classificati n basi â sulubilitati: lipusulùbbili o idrusulùbbili. Nti l'omu sunnu ricanusciuti trìdici vitamini:
- 4 vitamini lipusulùbbili (A, D, E, K);
- 9 vitamini idrusulùbbili (8 vitamini B, C).
Vitamini lipusulùbbili
Li sitamini lipusulùbbili sunnu assurbiti attraversu lu ntistinu grazzi a lipidi. Nguasennuca iddi s'accùmulanu facirmenti, eni cchiù fàcili ca pòrtanu a ipirvitaminosi rispettu ê vitamini idrusulùbbili.
Vitamini idrusulùbbili
Li vitamini idrusulùbbili sunnu vilocimenti escreti e difficirmenti assurbiti: ppi chissu, eni mpurtanti nutricàrisi cu cibi ca contèninu cunsistenti quantitati di chissi cumposti di jornu n jornu. Multi vitamini idrusulùbbili sunnu sintitizzati da batteri.
Lista di vitamini nti l'omu
Agni vitamina eni tipicamenti usata n diversi riazzioni, e ppi chissu havi sparaggî funzioni.
Vitamin generic descriptor name |
Pruvitamini (lista nun cumpreta) | Sulubbilitati | Dosi giurnaliera cunsigghiata (pô màsculu di 19–70 anni d'etati)[1] |
Malatìi di dificienzi | Upper Intake Level (UL/day)[1] |
Overdose disease |
---|---|---|---|---|---|---|
Vitamin A | Retinol, retinal, and four carotenoids including beta carotene |
Fat | 900 µg | Night-blindness, Hyperkeratosis, and Keratomalacia[2] | 3,000 µg | Hypervitaminosis A |
Vitamin B1 | Thiamine | Water | 1.2 mg | Beriberi, Wernicke-Korsakoff syndrome | N/D[3] | Drowsiness or muscle relaxation with large doses.[4] |
Vitamin B2 | Riboflavin | Water | 1.3 mg | Ariboflavinosis | N/D | |
Vitamin B3 | Niacin, niacinamide | Water | 16.0 mg | Pellagra | 35.0 mg | Liver damage (doses > 2g/day)[5] and other problems |
Vitamin B5 | Pantothenic acid | Water | 5.0 mg[6] | Paresthesia | N/D | Diarrhea; possibly nausea and heartburn.[7] |
Vitamin B6 | Pyridoxine, pyridoxamine, pyridoxal | Water | 1.3–1.7 mg | Anemia[8] peripheral neuropathy. | 100 mg | Impairment of proprioception, nerve damage (doses > 100 mg/day) |
Vitamin B7 | Biotin | Water | 30.0 µg | Dermatitis, enteritis | N/D | |
Vitamin B9 | Folic acid, folinic acid | Water | 400 µg | Megaloblast and Deficiency during pregnancy is associated with birth defects, such as neural tube defects | 1,000 µg | May mask symptoms of vitamin B12 deficiency; other effects. |
Vitamin B12 | Cyanocobalamin, hydroxycobalamin, methylcobalamin | Water | 2.4 µg | Megaloblastic anemia[9] | N/D | Acne-like rash [causality is not conclusively established]. |
Vitamin C | Ascorbic acid | Water | 90.0 mg | Scurvy | 2,000 mg | Vitamin C megadosage |
Vitamin D | Ergocalciferol, cholecalciferol | Fat | 5.0 µg–10 µg[10] | Rickets and Osteomalacia | 50 µg | Hypervitaminosis D |
Vitamin E | Tocopherols, tocotrienols | Fat | 15.0 mg | Deficiency is very rare; mild hemolytic anemia in newborn infants.[11] | 1,000 mg | Increased congestive heart failure seen in one large randomized study.[12] |
Vitamin K | phylloquinone, menaquinones | Fat | 120 µg | Bleeding diathesis | N/D | Increases coagulation in patients taking warfarin.[13] |
- ↑ 1,0 1,1 Dietary Reference Intakes: Vitamins The National Academies, 2001.
- ↑ Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin A
- ↑ N/D= "Amount not determinable due to lack of data of adverse effects. Source of intake should be from food only to prevent high levels of intake"(see Dietary Reference Intakes: Vitamins).
- ↑ Thiamin, vitamin B1: MedlinePlus Supplements. Retrieved on 5 October 2009.
- ↑ Template:Cite book
- ↑ Plain type indicates Adequate Intakes (A/I). "The AI is believed to cover the needs of all individuals, but a lack of data prevent being able to specify with confidence the percentage of individuals covered by this intake" (see Dietary Reference Intakes: Vitamins).
- ↑ Pantothenic acid, dexpanthenol: MedlinePlus Supplements. MedlinePlus. Retrieved on 5 October 2009.
- ↑ Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B6
- ↑ Vitamin and Mineral Supplement Fact Sheets Vitamin B12
- ↑ Value represents suggested intake without adequate sunlight exposure (see Dietary Reference Intakes: Vitamins).
- ↑ The Merck Manual: Nutritional Disorders: Vitamin Introduction Please select specific vitamins from the list at the top of the page.
- ↑ Gaby, Alan R.. "Does vitamin E cause congestive heart failure?", Townsend Letter for Doctors and Patients.
- ↑ Template:Cite journal