"Gascògna" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contra (discussioni | cuntribbuti)
Pàggina nova: '''Guascogna''' (''Gasconha'' n lingua uccitana, ''Gascogne'' n francisi e ''Gascuña'' n spagnolu) jèra nu tirritòriu di lu sud-ovest [[...
 
Contra (discussioni | cuntribbuti)
n Guascogna spustatu a Gascògna
(Nudda diffirenza)

Virsioni dû 02:34, 5 jin 2011

Guascogna (Gasconha n lingua uccitana, Gascogne n francisi e Gascuña n spagnolu) jèra nu tirritòriu di lu sud-ovest francisi, duranti a lu Midiuevu.

Guascogna
Sìmmulu di la Guascogna

Lu nomu Guascogna

Lu nomu di la riggiuni jè na sdifurmata di bascu (traversu a Vasconi, ca dava lu nomu a na tribbù basca ca stava nti tuttidùi li latati di li Pirinei).

Ô cuntrariu di autri riggiuna stòrica comu a la Britagna o la Nurmannìa ca ammantinenu lu sò nomu nti li mutèrni dipartimènti francisi, lu nomu di la Guascògna non fu ammantinutu; lu tirritòriu ca currispunni a la Guascogna stòrica òi è spartutu ntra sèi dipartimenti, e chisti li chiù mpurtanti: Pirinei atlantichi (ca su cunziddiranu a lu spissu comu la pruvinza autònuma di Guascogna) e Landes (nti lu giugnu di lu 2006 lu cunzigghiu ginirali dû dipartimentu ammustrau la vulutanti di canciari lu pròpiu nomu nti Landes dâ Guascogna, e si sta già jennu usannu pì mutivi turistici).

Stòria di la Guascogna

Duranti di lu midiuevu n Guascogna s'appi nu ducatu ca campau pi assai tèmpura.

Scumparuta

La spartuta addiscriùta supra vinìu nti lu 1790, cu la criata di li dipartimènti di l'assimmulèa custituènti.


Giugrafìa

La Guascogna sta misa ntra l'Uceanu Atlanticu (Golfu di Guascogna o Golfu di Biscagghia pì li spagnola), li Pirinei e lu ciumi Garonna; la parti di lu mènzu jè carattirizzati di li boschi di li Landes; li ciumi chiù mpurtanti sunnu la Garonna e l'Ardour.

P'accamòra: dipartimenti dâ Guascogna

Nti la Francia:

Nti la Spagna:

La Lingua Gascòna

N Guascogna si parra na lingua rumanza chiamatu dialettu guascuni, nasciuta di n'ammiscata ntra la lingua basca e lu latinu.

Òi lu dialettu guascuni vèni parratu nti tutti li dipartimenti supra muntuàti, ma è arricanusciutu comu lingua ufficiali sulu nti la spagna nti la cumarca di Aràn di la Generalitat de Catalunya (lu cuvernu catalanu).

Pàggini lijati