"Peddi" : Diffirenzi ntrê virsioni
n Robot: Cosmetic changes |
n Bot: Aggiungo: ay, el, hu, is, ka, ko, la, ln, lv, mk, ms, pag, qu, ro, ru, th, tl, uk, xal, yi Modifico: de, pl, sr |
||
Riga 49: | Riga 49: | ||
[[af:Vel]] |
[[af:Vel]] |
||
[[ar:جلد]] |
[[ar:جلد]] |
||
[[ay:Janchi lip'ichi]] |
|||
[[bg:Кожа]] |
[[bg:Кожа]] |
||
[[ca:Pell]] |
[[ca:Pell]] |
||
Riga 54: | Riga 55: | ||
[[cy:Croen]] |
[[cy:Croen]] |
||
[[da:Hud]] |
[[da:Hud]] |
||
[[de:Haut |
[[de:Haut]] |
||
[[el:Δέρμα]] |
|||
[[en:Skin]] |
[[en:Skin]] |
||
[[eo:Haŭto]] |
[[eo:Haŭto]] |
||
Riga 65: | Riga 67: | ||
[[he:עור]] |
[[he:עור]] |
||
[[hr:Koža]] |
[[hr:Koža]] |
||
[[hu:Bőr]] |
|||
[[id:Kulit]] |
[[id:Kulit]] |
||
[[is:Húð]] |
|||
[[it:Pelle]] |
[[it:Pelle]] |
||
[[ja:皮膚]] |
[[ja:皮膚]] |
||
[[ka:კანი]] |
|||
[[ko:피부]] |
|||
[[la:Cutis]] |
|||
[[ln:Lomposo]] |
|||
[[lt:Oda]] |
[[lt:Oda]] |
||
[[lv:Āda]] |
|||
[[mk:Кожа]] |
|||
[[ms:Kulit]] |
|||
[[nl:Huid]] |
[[nl:Huid]] |
||
[[no:Hud]] |
[[no:Hud]] |
||
[[nrm:Pé (la)]] |
[[nrm:Pé (la)]] |
||
[[pag:Baog]] |
|||
[[pam:Balat]] |
[[pam:Balat]] |
||
[[pl:Skóra |
[[pl:Skóra]] |
||
[[pt:Pele]] |
[[pt:Pele]] |
||
[[qu:Qara]] |
|||
[[ro:Piele (anatomie)]] |
|||
[[ru:Шкура]] |
|||
[[simple:Skin]] |
[[simple:Skin]] |
||
[[sk:Koža]] |
[[sk:Koža]] |
||
[[sl:Koža]] |
[[sl:Koža]] |
||
[[sr: |
[[sr:Кожни систем]] |
||
[[su:Kulit]] |
[[su:Kulit]] |
||
[[sv:Hud]] |
[[sv:Hud]] |
||
[[th:ผิวหนัง]] |
|||
[[tl:Balat (anatomiya)]] |
|||
[[tr:Cilt (Organ)]] |
[[tr:Cilt (Organ)]] |
||
[[uk:Шкіра]] |
|||
[[vi:Da]] |
[[vi:Da]] |
||
[[xal:Арсн]] |
|||
[[yi:הויט]] |
|||
[[zh:皮膚]] |
[[zh:皮膚]] |
Virsioni dû 08:45, 6 aus 2008
La peddi (o cuti) è n'òrganu di l'armali virtibbrati cumpostu d'un liveddu di tissutu ca pruteggi li mùsculi e l'òrgani suttastanti.
La peddi, supra criaturi riularmenti esposti a raji dû Suli, havi na picmintazzioni. La peddi umana varia assai tra li pupulazzioni. Chistu purtau a li voti macari ô razzismu.
La peddi dî Mammìfiri spissu cunteni pili, e si chisti sunnu nta na misura cunzidirèvuli vennu chiamati piddizza. Lu principali scopu dî pili è d'aumintari l'isulamentu dâ peddi. Supr'arcuni armali la peddi è assai dura e spissa, e si travagghiata pò addivintari coriu.
La peddi, si danniggiata, prova a guariri furmannu na cicatrici, spissu purtannu â sculurazzioni dâ peddi. Idda è canusciuta videmma comu "l'òrganu cchiù granni dû corpu umanu", e nfatti la sò supirficî è di circa 2 metra quatri.
'N midicina, la vranca ca studia la peddi si chiama dermatoluggìa.
Strati
La peddi è cumposta di dui strati: l'epidèrmidi e lu derma.
L'epidèrmidi
L'epidèrmidi è la zona cchiù sterna dâ peddi. È cumpostu di cèlluli nnuruti a càusa dâ chiratina. Â sò basi ci sunnu nummarusi strati di cèlluli ca si riprudùcinu cuntinuamenti, pi rinchiazzari chiddi ca mòrinu e càdinu (causannu, p'asempiu, la fòrfura).
Lu derma
Lu derma è lu stratu nternu dâ peddi. 'N iddu sunnu prisenti li cèlluli suduriparî, li bulbi pilìfiri e li tirminazzioni nirvusi. mentri â sò basi c'è lu pannìculu adipusu, furmatu di grassu.
Tipi di peddi
Ci sunnu tipi di peddi spissi e àutri, suttili. La peddi spissa s'attrova supra li chianti dî pedi e supra li parmi dî manu. Havi nu stratu di còrnia cchiù granni, ca cunteni un maiuri cuntinutu di chiratina. Supra stu tipu di peddi nun crìscinu li pili: lu sò scopu è nfatti chiddu di migghiurari la prisa. La peddi suttili, mmeci, è prisenti supra tuttu lu restu dû corpu, havi nu stratu di còrnia minuri, è cchiù elàstica. Noltri stu tipu di peddi pirmetti la criscita di pili.
Funzioni
Li funzioni dâ peddi sunnu li siquenti:
- Prutizzioni: Custituisci na barrera anatòmica tra l'ammienti nternu e sternu ô corpu.
- Senzu: Garantisci lu senzu dû tattu.
- Dipòsitu: Funziona comu dipòsitu pî lipidi e l'acqua.
- Assurbimentu: Nichi quantitati d'ossìgginu, azzotu e anidridi carvònica ponnu diffunnìrisi, attravirsari l'epidirmidi.
- Sicrizzioni: Cuntribbuisci a riulari la timpiratura midianti la sicrizzioni dû suduri.
- Riulazzioni dû caluri: La peddi cunteni ghiànnuli sibbàcii e mùsculi lisci erittura dî pili.
Iggieni
La peddi havi a èssiri puluta riularmenti, autrimenti putissi nciammàrisi o spaccàrisi. Noltri, la peddi nun puluta favurisci lu sviluppu d'elementi patòggini. Si lu lordu nun veni lavatu via abbastanza spissu, oltri a emanari un tintu uduri, la peddi pò ndibbulìrisi.
Mmicchiamentu e malatii
La peddi mmecchia, addiventa sempri cchiù suttili e dèbbuli. La peddi pò ammalàrisi, p'asempiu di tumuri o di malatii micòtichi.
Midicina | |
Tutti l'artìculi di Midicina | Tutti li Malatìi | Spicialità Mèdichi |