"Itali" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Pàggina nova: L<nowiki>'</nowiki>'''Itali''' foru n'anticu pòpulu dâ Calabbria dû tirritoriu di l'attuali pruvinci di Riggiu Calabbria, Vibbu Valenzia e Catanzaru. Èranu dû ram...
 
Nuddu riassuntu dû canciamentu
Riga 1: Riga 1:
L<nowiki>'</nowiki>'''Itali''' foru n'anticu pòpulu dâ [[Calabbria]] dû tirritoriu di l'attuali pruvinci di [[Riggiu Calabbria]], [[Vibbu Valenzia]] e [[Catanzaru]]. Èranu dû ramu [[innueuropei|protuinnueuropeu]].
L<nowiki>'</nowiki>'''Itali''' foru n'anticu pòpulu dâ [[Calabbria]] dû tirritoriu di l'attuali pruvinci di [[Riggiu Calabbria]], [[Vibbu Valenzia]] e [[Catanzaru]]. Èranu dû ramu [[innueuropei|protuinnueuropeu]].


Questo popolo di allevatori prende nome dal mitologico re degli [[Enotri]] [[Italo re degli enotri|Italo]], nome poi acquisito da tutta la penisola italiana. Con la colonizzazione greca e l'espansione [[Bruzi|bruza]] si spinsero più nell'entroterra. Altri sinonimi di Itali sono Vituli (da ''Vitlu'', vitello) e forse [[Morgeti]].
Pìgghianu stu nomu re [[mituluggìa|mitulòggicu]] di l'[[Enotri]] [[Italu re di l'enotri|Italu]], nomu poi acquisitu di tutta la pinìsula taliana. culunizzazzioni greca e l'espansioni [[Bruzzi|bruzza]] si nni jeru cchiù annintra ê campagni.


== Voci correlate ==
== Vuci currilati ==
* [[Popoli dell'Italia antica]]
* [[Pòpuli di l'Italia antica]]
* [[Storia della Calabria]]
* [[Storia Calabbria]]
* [[Reggio Calabria]]
* [[Riggiu Calabbria]]
* [[Morgeti]]
* [[Morgeti]]

{{Portale|Storia|Calabria}}
{{Purtali:Calabbria}}
[[Categoria:Popoli dell'Italia antica]]

[[Catigurìa:Calabbria]]

Virsioni dû 06:27, 30 giu 2008

L'Itali foru n'anticu pòpulu dâ Calabbria dû tirritoriu di l'attuali pruvinci di Riggiu Calabbria, Vibbu Valenzia e Catanzaru. Èranu dû ramu protuinnueuropeu.

Pìgghianu stu nomu dû re mitulòggicu di l'Enotri Italu, nomu poi acquisitu di tutta la pinìsula taliana. Câ culunizzazzioni greca e l'espansioni bruzza si nni jeru cchiù annintra ê campagni.

Vuci currilati

abbiccidariu Stu purtàli è scrittu 'n sicilianu standard, si stai circannu lu purtali scrittu n calabbrisi di Parmi (RC), vidi Itali.


Cercamu perzuni de Calabbria nteressati a scrìviri artìculi, grandi o pìcculi, 'n calabbrisi pe' 'u nostru progettu nciclupèdicu Wikipedia. Nci potìti scrìviri chidu ca volìti (pe' esempiu l'artìculi supra 'i cumuni calabbrisi). Ma pe' favuri, lasciàti una traduzioni d'i paroli diffìcili e ndicàti 'a pruvenienza de 'a parrata calabbrisi usata. Nun mporta se siti riggitanu, catanzarisu, cusentinu, de Cutroni, o de Vibbu, sempri calabbrisi siti! Grazi.



La Calabbria (o Calavria) ca prima fu culunizzata di li greci è na zona di l'Europa miridiunali ca s'attrova nta la parti cchiù miridiunali di lu stivali talianu.
È propiu la punta di lu stivali talianu. Fici parti di la Magna Grecia comu la Sicilia e lu Salentu.
Ntâ Calabbria sittintriunali attruvamu parrati di tipu napulitanu e ntâ Calabbria centru-miridiunali attruvamu parrati dâ stissa famigghia dû sicilianu. La Calabbria è famusa pi li sò paisaggi suggistivi. È nota macari pi la sò cultura ùnica c'ammisca elementi greci, àrabbi, arbanisi, e spagnoli.



.


abbiccidariu St'artìculu è scrittu 'n calabrisi di Cusenza (CS), vidi '.


L'Italia secondu i Greci, corrispundi all'attuali Calabbria (i Morgeti e Altanum)

Gli Enotri su na popolazione antica i l'Italia preromana stanziatu, ntuarnu aru XV secolo a.C., tra nu territoriu di notevuli dimensioni, ca i chissi piglia u nume, Enotria (d'u nomi di Enotro figliu di Licaone), comprendenti li attuali Campania meridionali, parti da Basilicata e da Calabbria. Dionigi di Alicarnasso dici chà gli Enotri, su i cchiù antichi colonizzatori provenienti da Grecia

Gli Itali fudaru nu populu, chi si stanziu tro territorio di Riggiu Calabria e Catanzaru, fu unu di tri rami in cui si distinseru gli Enotri

Atri legendi vonnu cha Ausono era u fighù di Italu, u re di l'Enotri

Gli Ausoni eranu stanziati tra Calabbria già intorno al XVI secolu a.C.

I Morgeti facianu parti di u gruppu di cosiddetti genti "italichi" chi tro XV secolo a.C., occupparu li ari da Calabbria ionica e Tirrenica. Si tratta di unu di tri rami in cui si distinsiru gli Enotri (Itali, Siculi e Morgeti tutti caratterizzati di na lingua comuni l'Osco).




cancia ]

Pruvinci

Pruvinci: Pruvincia di Catanzaru - Pruvincia di Cutroni - Pruvincia di Cusenza - Pruvincia di Riggiu Calabbria - Pruvincia di Vibbu Valenzia

Cumuna:







cancia ]

Cultura

Lingui: Calabbrisi - Grecu - Grecu-càlabbru - Arvanisi (Arbëreshë) -

Littiratura: Littiratura calabbrisa - Autura: Ibico [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] -

Tiatru: [[]] - [[]] - [[]]-


Cìnima: [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - Cìnima ntâ Calabbria - Riggisti - Attura

Mùsica: Tarantelli - Micu u pùlici - Otellu Prufazziu - [[]] -


Pitturi e sculturi: Mattia Preti - Mimmu Rotella - [[]] - [[]] - [[]] - àutri pitturi nta la Calabbria

Univirsitati: Univirsità di la Calabbria (Cusenza), Univirsità dâ Magna Græcia (Catanzaru), Univirsità Mediterranea (Riggiu Calabbria)


cancia ]

Econumìa

Agricultura: [[]] - Cirò (Vinu) - [[]] Bergamotto [[]] (Frummaggiu)


Mprisi e azzienni famusi: [[]] - [[]] - [[]] -

Giurnali Gazzetta dô Sud - [[]] - [[]]

Televisioni [[]] -


Trasporti: Ariuportu di Sant'Eufemia (Lamezia Terme) - Ariuportu Sant'Anna di Crutoni - Ariuportu dû Strittu Titu Minniti (Riggiu di Calabbria) - Viadottu Bisantis (Catanzaru) - Ponti, Ferruvìi, metropulitana Autostrati calabbrisi - Ponti di Missina


cancia ]

Monumenta

Patrimoniu di l'umanitati: [[]] (1997) - [[]] et [[]] (1997) - [[]] (2000) - [[]] (2002) - [[]] (2002) - [[]] (2002) -


Archioluggìa: Bronzi di Riaci - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] -


Citati: [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] -


Edifici: [[]] - Palazzi, Domi, Tiatri, Basìlichi, Casteddi [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] - [[]] -


Funtani:

[[]]



cancia ]

Àutri nfurmazzioni

Cresi: Diòcisi -


Sport: Circùiti automubbilìstici - Riggina (squatra di Riggiu Calabbria)


Cucina: Pignulata - Morzeddhu (Catanzaru) - Cupeta (Montipauni)- 'Nduja (Spilinga)- Suppressata calabbrisi DOP - [[]] - [[]]


Tradizzioni: pi - [[]] - Festi, Spittàculi


Àutri: Calabbrisi cèlibbri

cancia ]

Strumenta

Pi nziriri un banner di lu Purtali:Calabbria, scriviti lu còdici ccà sutta:

{{Purtali:Calabbria}}


Pi nziriri nu banner di abbozzu supra la Calabbria, scriviti lu còdici siquenti:

{{Abbozzu:Calabbria}}


Pi nziriri un banner di "Appellu a 'i calabrise", scriviti lu còdici ccà sutta:

{{Appellu a 'i calabrise}}