"Chiana di Catania" : Diffirenzi ntrê virsioni

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Santu (discussioni | cuntribbuti)
n intervichi
Riga 1: Riga 1:
La '''Chiana di Catania''' è la cchiù mpurtanti chianura di la [[Sicilia]].
La '''Chiana di Catania''' è la cchiù mpurtanti chianura di la [[Sicilia]].


==Giografia==
== Giografia ==

Havi na supirfici di 430 km², ca sulu idda è un quintu di tutti li chianuri siciliani. È macari una dê cchiù granni di l'[[Italia]] dô sud.
Havi na supirfici di 430 km², ca sulu idda è un quintu di tutti li chianuri siciliani. È macari una dê cchiù granni di l'[[Italia]] dô sud.
La chiana di Catania si furmau alleggiu alleggiu ccô tirrenu ca traspurtàvunu li ciumi [[Dittainu]], [[Simetu]] e tutti l'àutri affruenti. Di tutti li lati è circundata di muntagni e muntagnoli: la cchiù granni è l'[[Etna]] ca tuttu summatu è chidda ca la fici nàsciri ntê tempi primurdiali e ca ci desi la firtilità dô tirrenu. Li ggiòlughi dìciunu ca la chiana si furmau a partiri di quannu c'era sulu mari circundatu dê muntagni e ntô centru spuntau n'anticu [[vulcanu]]. Chistu golfu primurdiali, ca asisteva ô sò postu, ntra l'[[Appinninu Siculu]], a nordi, cchê muntagni ditti [[Munti Nèbbrudi|Nèbbrudi]] e, a suddi, li [[Munti Erei]] e li [[Munti Ibblei]]. Di lu tirritòriu dâ Chiana di Catania fanu parti la [[Pruvincia di Enna]] e la [[Pruvincia di Catania]].
La chiana di Catania si furmau alleggiu alleggiu ccô tirrenu ca traspurtàvunu li ciumi [[Dittainu]], [[Simetu]] e tutti l'àutri affruenti. Di tutti li lati è circundata di muntagni e muntagnoli: la cchiù granni è l'[[Etna]] ca tuttu summatu è chidda ca la fici nàsciri ntê tempi primurdiali e ca ci desi la firtilità dô tirrenu. Li ggiòlughi dìciunu ca la chiana si furmau a partiri di quannu c'era sulu mari circundatu dê muntagni e ntô centru spuntau n'anticu [[vulcanu]]. Chistu golfu primurdiali, ca asisteva ô sò postu, ntra l'[[Appinninu Siculu]], a nordi, cchê muntagni ditti [[Munti Nèbbrudi|Nèbbrudi]] e, a suddi, li [[Munti Erei]] e li [[Munti Ibblei]]. Di lu tirritòriu dâ Chiana di Catania fanu parti la [[Pruvincia di Enna]] e la [[Pruvincia di Catania]].


==Strati di cumunicazzioni==
== Strati di cumunicazzioni ==

La chiana di Catania è attravissata ppi ttutta la sò lunghizza di l'Autostrata A19 [[Catania]]-[[Palermu]] e di la [[Strata Statali 192]]; di chista strata, na para di km doppu ca si nesci di Catania, accumincia la [[Strata Statali 417 di Cartaggiruni]] ppi [[Cartaggiruni]] e [[Gela]]. Ntô trattu vicinu ô mari ci passa la [[Strata Statali 114]] e, doppu ca si passa lu ponti di Primusuli supra lu ciumi [[Simetu]], la strata si sparti 'n dui, ppi [[Sarausa]] e ppi [[Rausa]].
La chiana di Catania è attravissata ppi ttutta la sò lunghizza di l'Autostrata A19 [[Catania]]-[[Palermu]] e di la [[Strata Statali 192]]; di chista strata, na para di km doppu ca si nesci di Catania, accumincia la [[Strata Statali 417 di Cartaggiruni]] ppi [[Cartaggiruni]] e [[Gela]]. Ntô trattu vicinu ô mari ci passa la [[Strata Statali 114]] e, doppu ca si passa lu ponti di Primusuli supra lu ciumi [[Simetu]], la strata si sparti 'n dui, ppi [[Sarausa]] e ppi [[Rausa]].


Riga 16: Riga 14:
La zzona di la Chiana havi tanti nzidiamenti nnustriali, comu la [[Zona nnustriali di Catania]] e chidda dô Dittainu. Unu di sti [[jornu|jorna]] s'avissi a accuminciari a custruiri lu granni ''Interportu di Bicocca''.
La zzona di la Chiana havi tanti nzidiamenti nnustriali, comu la [[Zona nnustriali di Catania]] e chidda dô Dittainu. Unu di sti [[jornu|jorna]] s'avissi a accuminciari a custruiri lu granni ''Interportu di Bicocca''.


==Agricultura==
== Agricultura ==

La chiana è una dê zoni agrìculi cchiù mpurtanti di la [[Sicilia]]. La pruduzzioni principali è chidda agrumària quasi tutta di l'[[Arancia|aranci]], ma ci sunnu macari li cultivazzioni di [[alivu]]. Jennu versu lu nternu, ntâ patti [[Enna|innisi]], ammeci si cultìvanu privalenti lu [[frummentu]] e li lijumi.
La chiana è una dê zoni agrìculi cchiù mpurtanti di la [[Sicilia]]. La pruduzzioni principali è chidda agrumària quasi tutta di l'[[Arancia|aranci]], ma ci sunnu macari li cultivazzioni di [[alivu]]. Jennu versu lu nternu, ntâ patti [[Enna|innisi]], ammeci si cultìvanu privalenti lu [[frummentu]] e li lijumi.


==Paisi e villaggi==
== Paisi e villaggi ==

Nta la chiana si sunnu picca zoni abbitati , quarchi antica [[Massaria]], ô spissu abbannunata, e quarchi villaggiu rantu rantu a li stazzioni firruviari comu ô [[Sferru]]. Unicu paisi grossu è [[Catinanova]].
Nta la chiana si sunnu picca zoni abbitati , quarchi antica [[Massaria]], ô spissu abbannunata, e quarchi villaggiu rantu rantu a li stazzioni firruviari comu ô [[Sferru]]. Unicu paisi grossu è [[Catinanova]].


Vicinu a lu [[mari Joniu]], unni finisci la Chiana di Catania, s'attrova l'[[Oasi dô Simetu]].
Vicinu a lu [[mari Joniu]], unni finisci la Chiana di Catania, s'attrova l'[[Oasi dô Simetu]].

{{Sicilia}}


[[Category:Sicilia]]
[[Category:Sicilia]]
Riga 30: Riga 28:
[[Catigurìa:Catania]]
[[Catigurìa:Catania]]


[[it:Piana di Catania]]
{{Sicilia}}
[[pt:Planície de Catânia]]

Virsioni dû 12:44, 12 maiu 2008

La Chiana di Catania è la cchiù mpurtanti chianura di la Sicilia.

Giografia

Havi na supirfici di 430 km², ca sulu idda è un quintu di tutti li chianuri siciliani. È macari una dê cchiù granni di l'Italia dô sud. La chiana di Catania si furmau alleggiu alleggiu ccô tirrenu ca traspurtàvunu li ciumi Dittainu, Simetu e tutti l'àutri affruenti. Di tutti li lati è circundata di muntagni e muntagnoli: la cchiù granni è l'Etna ca tuttu summatu è chidda ca la fici nàsciri ntê tempi primurdiali e ca ci desi la firtilità dô tirrenu. Li ggiòlughi dìciunu ca la chiana si furmau a partiri di quannu c'era sulu mari circundatu dê muntagni e ntô centru spuntau n'anticu vulcanu. Chistu golfu primurdiali, ca asisteva ô sò postu, ntra l'Appinninu Siculu, a nordi, cchê muntagni ditti Nèbbrudi e, a suddi, li Munti Erei e li Munti Ibblei. Di lu tirritòriu dâ Chiana di Catania fanu parti la Pruvincia di Enna e la Pruvincia di Catania.

Strati di cumunicazzioni

La chiana di Catania è attravissata ppi ttutta la sò lunghizza di l'Autostrata A19 Catania-Palermu e di la Strata Statali 192; di chista strata, na para di km doppu ca si nesci di Catania, accumincia la Strata Statali 417 di Cartaggiruni ppi Cartaggiruni e Gela. Ntô trattu vicinu ô mari ci passa la Strata Statali 114 e, doppu ca si passa lu ponti di Primusuli supra lu ciumi Simetu, la strata si sparti 'n dui, ppi Sarausa e ppi Rausa.

Ntâ chiana di Catania s'attrova lu mpurtanti Ariuportu di Funtanarussa e chiddu miricanu di Sigunella. Cchiù avanti, ntâ zzona di Girbini, nzinu a la secunna guerra munniali, c'era n'ariuportu militari talianu di unni partìunu l'aerii taliani.

La Chiana di Catania è attravirsata ppi longu di la Ferruvia Palermu-Catania ca accumencia ntâ Stazzioni di Catania Bicocca, ntâ quali la lìnia si sparti 'n dui: la lìnia custera ppi Sarausa, ca prusegui versu lu ciumi Simetu, e chidda ca va ppi Enna e Cartanisetta. Partennu di la stazzioni dâ Motta, si putìa agghicari nzinu a Regarbutu, ma oggi sta lìnia servi sulu ppi li merci finu a Patirnò.

La zzona di la Chiana havi tanti nzidiamenti nnustriali, comu la Zona nnustriali di Catania e chidda dô Dittainu. Unu di sti jorna s'avissi a accuminciari a custruiri lu granni Interportu di Bicocca.

Agricultura

La chiana è una dê zoni agrìculi cchiù mpurtanti di la Sicilia. La pruduzzioni principali è chidda agrumària quasi tutta di l'aranci, ma ci sunnu macari li cultivazzioni di alivu. Jennu versu lu nternu, ntâ patti innisi, ammeci si cultìvanu privalenti lu frummentu e li lijumi.

Paisi e villaggi

Nta la chiana si sunnu picca zoni abbitati , quarchi antica Massaria, ô spissu abbannunata, e quarchi villaggiu rantu rantu a li stazzioni firruviari comu ô Sferru. Unicu paisi grossu è Catinanova.

Vicinu a lu mari Joniu, unni finisci la Chiana di Catania, s'attrova l'Oasi dô Simetu.

Bandiera della Regione Sicilia Pruvincî dâ Sicilia Bandiera della Regione Sicilia
Caltanissetta | Catania | Enna | Girgenti | Missina | Palermu | Rausa | Sarausa | Tràpani